Het cultuurverschil tussen het calvinistische stiefmoederland en het warmbloedige deel van het Koninkrijk kwam deze week weer eens in zijn volle omvang aan het daglicht. Waar de Belastingdienst in Nederland zich preventief verontschuldigt met “wij kunnen het niet leuker maken, wel makkelijker”, heeft het hoofd van de Landsontvanger van Curaçao Alfonso Trona die slogan als een goedkope smoes ontmaskerd: het kan wel degelijk leuker! Gewoon een simpel appje, en van de één verdwijnt de belastingaanslag als sneeuw voor de zon en krijgt de ander tweehonderd jaar de tijd om zijn belastingschuld af te lossen. Wat een linkse rakker als Kadushi dan wel weer een dingetje vindt, is dat de barmhartigheid exclusief is voorbehouden aan een select gezelschap van niet deugende politici, hielen likkende ambtenaren en louche zakenlui. Ja, de duivel schijt nu eenmaal bij voorkeur op de grote hoop.
Hoeveel miljoenen zijn er in Trona’s zwarte gat verdwenen? Tientallen? Honderden? Geld dat – net als de anderhalf miljard aan belastingvorderingen die de inmiddels naar de Staten afgedaalde minfin Javier Silvania door de shredder haalde – niet kan worden gestoken in het repareren van lekkende schooldaken, het aanpakken van de belabberde kwaliteit van het onderwijs, het Curaçao Medical Center behoeden voor een bankroet, de AOV naar een leefbaar niveau te verhogen of de Voedselbank die bij gebrek aan overheidssubsidie steeds vaker nee moet verkopen aan het groeiend leger door het kabinetsbeleid onder de armoedegrens geduwde potentiële ‘klanten’.
Niet alleen fatsoenlijke Curaçaose burgers die wél braaf belasting betalen, zijn bedonderd. Ook suikertante Nederland weet zich getild. Jaar in, jaar uit kloppen bestuurders uit Willemstad met een tranentrekkend verhaal in Den Haag aan om leningen los te peuteren, zogenaamd nodig om essentiële voorzieningen overeind te houden. En daar stinken die anders zo gierige (vraag het de BES-burgers maar) Hollanders iedere keer weer in. Zoals ze het ook pikken dat de hervorming van de belastingdienst van Curaçao (en Sint Maarten) vakkundig wordt getraineerd. Het wachten is op het moment dat de schuldenberg zo hoog is gegroeid dat Nederland het boeltje opnieuw mag saneren.
Het schandelijkste van Tronagate is misschien nog wel dat de verantwoordelijken – het kabinet Pisas en de Staten – alarmerende rapporten van de Stichting Overheids Accountantsbureau (SOAB) al sinds 2023 onder de pet houden. Het is aan een wakkere journalist te danken dat die boven water zijn gekomen. Het Recherche samenwerkingsteam (dat zo heet om de schijn op te houden dat het niet een puur Nederlandse aangelegenheid is) is naar verluidt een onderzoek gestart.
Dat werd tijd, want het selectieve incassobeleid van de Landsontvanger is immers niet van vandaag of gisteren. Kadushi had de container met huisraad nog niet ontpakt – we schrijven het jaar 1998 – of hij kreeg van alle kanten tips hoe je de Landsontvanger gunstig stemt. Door een afspraak te maken en met de belastingaanslag in de hand een gesloten envelop te overhandigen onder het uitspreken van de woorden dat je “aanvullende documenten” komt brengen. Of, zoals de toen bekendste fiscaal adviseur van het eiland zei: “Belasting betalen is voor de dommen.”
Als het om belastingontduiking gaat, is er overigens geen sprake van een cultuurkloof tussen oost en west. Ook Nederlanders – niet allemaal natuurlijk – proberen de inspectie te belazeren, al dan niet met hulp van dubieuze accountants. Je hoeft geen moraalridder te zijn om dat asociaal te vinden. Belasting is immers misschien wel de mooiste uiting van solidariteit, een vorm van eerlijk verdelen. Mits dat naar draagkracht gebeurt en de opbrengst ten dienste van het algemeen belang wordt besteed: gezondheidszorg, onderwijs, openbaar vervoer, veiligheid, een sociaal vangnet etc. Hoe corrupter een land, hoe slechter dat soort essentiële voorzieningen er voor staan. Je hoeft alleen maar om je heen te kijken.
Terug naar de op vakantie gestuurde Landsontvanger Trona: nu duidelijk is dat het zelfreinigend vermogen van de Curaçaose politiek nul-komma-nul is, is het te hopen dat het Rst achter al zijn begunstigden aangaat, namen en rugnummers bekend maakt om ze vervolgens, voorzien van pek en veren, per enkele reis met de Mermaid naar Klein Curaçao te verbannen, uiteraard na eerst wel even handje contantje te hebben afgerekend.
Nederland rilt intussen van de verkiezingskoorts. De Haatzaaier des Vaderlands gaat tierend aan kop, maar – zo staat op voorhand vast – wordt de grote loser. Geen fatsoenlijke partij – en ook de VVD niet – wil ooit nog met wegloper-is-my-middle-name Wilders in een coalitie. Een ander zekerheidje is dat welke combinatie – centrumrechts of centrumlinks – er woensdag uit de stembus rolt, CDA en D66 er het beschaafde hart van vormen. En dat is voor het gehele Koninkrijk een geruststellende gedachte.
De Kamerverkiezingen houden ook politieke partijen op Bonaire bezig. Zo geeft M21-akela Daisy Coffie haar bescheiden achterban (maar net aan goed voor een restzetel in de eilandsraad) het advies op Volt te stemmen. Dat doet ze naar eigen zeggen na een “grondige analyse” van de door marketeers bij elkaar gefabuleerde verkoopfolders van de partijen. Kennelijk hecht ze meer aan woorden dan daden: de (overigens uit keurige mensen bestaande) fractie van Volt is in al die jaren hooguit een of twee keer bij een vergadering van de Kamercommissie voor Koninkrijksrelaties komen opdagen…
Kadushi is het buitenbeentje van DossierKoninkrijksrelaties.nl: een stekelige rubriek die soms wel eens ‘au’ kan doen.