“Moet Caribisch Nederland een eigen zetel krijgen in de Tweede Kamer?” Dat is een van vragen van een exotische variant van het Kieskompas die bedacht is om inwoners van Bonaire, Sint Eustatius en Saba te helpen bij de Kamerverkiezingen van 29 oktober een keuze te maken uit de wirwar van politieke partijen. Leuk initiatief, maar denk niet dat je na het reageren op 25 vragen/stellingen – waarvan vijf betrekking hebben op BES-aangelegenheden – een betrouwbaar stemadvies krijgt. Het Kieskompas is net als andere verkiezingstools gebaseerd op de verkiezingsprogramma’s en die doen qua bedrog niet onder voor de gladde verkooppraatjes van een tweedehandsauto-verkoper dan wel, om PVV-Kamerlid Peter van Haasen aan te halen, die van Bonaires gedeputeerde Clark Abraham. Stink er niet in!
Negeer dus de schone beloften die partijen in campagnetijd doen om die meteen na het sluiten van de stembureaus bij het afval zetten. In plaats van de verkiezingsfabeltjes door het Centraal Planbureau te laten doorrekenen, zou het de kiezer meer inzicht bieden als de Reclame Code Commissie de programma’s beoordeelt op welke partij zich het minst schuldig maakt aan door marketeers gefabriceerde kiezersverlakkerij.
Wil je zeker weten wie het beste bij jou past, dan heb je huiswerk te doen. Geen betrouwbaardere stemwijzer dan de stemmingsuitslagen van de Tweede Kamer. Welke partij heeft voor dat wetsvoorstel en die motie gestemd? En welke tegen? Het is allemaal terug te vinden op de website van de Kamer, tot tientallen jaren terug. Zo leer je je pappenheimers kennen: die zich in (ook naar de eilanden gelivestreamde) debatten tot tranen toe zeer betrokken tonen met het lot van BES-burgers in armoede om een dag later tegen de verhoging van het minimumloon te stemmen.
Voor wie geen zin of tijd heeft tussen duizenden stemmingsuitslagen op zoek te gaan naar de voor de eilanden relevante wetsvoorstellen en moties, moet zich dan maar verlaten op onderstaande samenvatting. Te beginnen bij de grootste partij. Hoewel de PVV heeft ingebonden en de eerder genoemde Peter van Haasen het ijverigste lid van de Kamercommissie Koninkrijksrelaties is, hebben Wilders en zijn knechtjes bijna tegen alles gestemd wat de welvaarts- en welzijnskloof tussen Caribisch en Europees kleiner kan maken. Eén uitzondering: de motie om de verhoging van de vliegtax niet voor de Cariben te laten gelden. Het valt niet uit te sluiten dat indiener Van Haasen om die reden door zijn partijleider naar een onverkiesbare 43ste plaats is gedegradeerd.
Moeten we het nog over de VVD hebben? De nu nog tweede partij van het land krijgt haar verdiende loon (= een electoraal pak slaag) voor het in het zadel helpen van het kabinet Schoof dat de reeds in het tijdperk Rutte ingezette verschraling van wat Nederland ooit tot een fatsoenlijk land maakte met factor 10 heeft versneld. Het enige jammerlijke van de politieke zelfmoord van NSC is dat daarmee ook Faith Bruyning van het Haagse toneel verdwijnt. Het was genieten hoe fel ze uit de hoek kon komen als een bewindspersoon de eilanden weer eens met spiegeltjes en kraaltjes dacht te kunnen afschepen.
GroenLinks-PvdA is er altijd in geslaagd de portefeuille Koninkrijksrelaties – of dat nu in de Tweede of de Eerste Kamer is – in handen te geven van fractieleden met hart voor de inwoners van Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten. Raoul White is een vaste waarde voor de eilanden gebleken. Mpanzu Bamenga (D66) had als lid van een gedecimeerde fractie de onmogelijke opdracht in de voetsporen te treden van types als Pechtold, Paternotte, Diertens, Wuite en Van Huffelen. Dat een mini-fractie niet in de weg hoeft te staan zaken geregeld te krijgen heeft Don Ceder (ChristenUnie) bewezen.
Beoordeeld naar daden en niet (alleen) naar woorden hebben NSC, GroenLinks-PvdA, D66 en ChristenUnie meer dan alle andere partijen bij elkaar iets voor de Cariben betekend. Dat is geen stemadvies, maar een constatering. U bent geheel vrij op de VVD te stemmen als u er voorstander van bent dat de rijken rijker worden en de armen armer. Of op PVV-kloon BBB als u Europese landgenoten een poepie wil laten ruiken door ze letterlijk in de koeienstront te laten zwemmen. Vind je koeien en ander uitgebuit vee zielig, dan is de Partij voor de Dieren je favoriet. Het bekrompen, met partijhoppers gevulde JA21 doet het goed in de peilingen. God mag weten waarom. En als we het toch over Hem hebben: de grote vraag is of het CDA onder minister-president Henri Bontebal het Caribische deel van het Koninkrijk gaat herontdekken.
Nog even over het Kieskompas: de vraag of Caribisch Nederland een eigen zetel moet krijgen, heeft Kadushi met een hartgrondig nee beantwoord. De eilanden horen niet één, maar 150 stemmen in de Kamer te hebben. Alle Kamerleden zijn even goed volksvertegenwoordiger van de inwoners van Schiermonnikoog als van die van Saba. Daarom doen de kiesgerechtigden op de BES-eilanden er – uit eigen belang – goed aan anders dan alle vorige keren, op 29 oktober wel te gaan stemmen. Doe je dat niet, dan moet je niet zeuren dat ‘Den Haag’ wel over je, maar niet met je praat.
Kadushi is het buitenbeentje van DossierKoninkrijksrelaties.nl: een stekelige rubriek die soms wel eens ‘au’ kan doen.