In de zondagse estafette-rubriek ‘Bericht uit…’ belichten columnisten uit de Caribische delen van het Koninkrijk bij toerbeurt de kanten van hun eiland waarvan zij vinden dat die de aandacht van alle koninkrijksburgers verdienen. Vandaag maakt Hazel Durand haar debuut met een bericht uit Saba.
Saba blijft vooroplopen
Door Hazel Durand
Saba meet slechts vijf vierkante mijl, maar toch blijft het eiland ruimte vinden voor nieuwe infrastructuur; zowel om beter tegemoet te komen aan de behoeften van de groeiende bevolking als om gelijke tred te houden met een voortdurend veranderende wereld.
Mijn naam is Hazel Durand, freelancejournalist en oorspronkelijk afkomstig van Saba. Voor mijn eerste bijdrage sprak ik met de vrouwelijke ingenieurs van de afdeling Infrastructuur en Ruimtelijke Ordening die helpen Saba’s toekomst vorm te geven: Zelda Meeuwsen, afdelingshoofd, en Carine Ghazzi, projectmanager bouw. Samen deelden zij inzichten over twee grote projecten die momenteel in uitvoering zijn: de ontwikkeling van een nieuwe haven, ‘Black Rocks Harbor’, en de uitbreiding van de schoolfaciliteiten in St. John’s. Laatstgenoemde omvat een nieuwe sporthal, extra praktijklokalen voor de middelbare school en een ultramoderne recreatiefaciliteit.
Tijdens de zomervakantie weerklonk in het dorp St. John’s het geluid van grote rotsblokken die naar beneden vielen, terwijl de bijna veertig jaar oude sporthal van de school werd gesloopt. Veel inwoners herinneren zich nog goed toen de hal werd gebouwd en de complicaties die al snel volgden, met name de hardnekkige daklekkages. Ontelbare pogingen werden gedaan om de lekkages te verhelpen, maar de problemen bleven bestaan, waardoor er geen andere keuze was dan het hele gebouw af te breken en opnieuw te beginnen.
De trotse vrouwelijke ingenieur Ghazzi, die de leiding heeft over het beheer van dit project, behaalde een bachelor in architectuur en een master in vastgoedmanagement. Zij is geen onbekende in de regio, want zij woonde en werkte zeven jaar op Curaçao. Ghazzi legde me uit dat, in overeenstemming met de vereiste veiligheidsnormen, het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) financiering heeft vrijgemaakt voor een nieuwe sporthal van ongeveer 900 vierkante meter. De faciliteit zal niet alleen veiliger zijn, maar ook voldoen aan de Nederlandse regelgeving met betrekking tot de omvang en veiligheid van schoolgyms. “De huidige sporthal voldoet niet aan internationale normen om bijvoorbeeld basketbaltoernooien te organiseren. Dus officieel kunnen daar geen internationale of eilandelijke wedstrijden plaatsvinden,” lichtte zij toe.
Zij deelde ook details over de ontwikkeling van nieuwe technische faciliteiten, die meer dan 1.000 vierkante meter zullen beslaan. Momenteel bevinden de technieklokalen van de Saba Comprehensive School zich buiten de hoofdlocatie van de campus in St. John’s. Met de uitbreiding door deze lokalen ter plaatse onder te brengen, merkte Ghazzi op, kan het technisch onderwijs worden versterkt en effectiever worden gepromoot. “We hebben veel aannemers en technische vakmensen nodig. Dus met de moderne faciliteit hopen we ook dat dat deel van het onderwijs aantrekkelijker zal worden voor de kinderen.”
De nieuwe faciliteiten zullen werkplaatsen bevatten, klaslokalen voor technisch tekenen en ruimte om bijvoorbeeld autotechniek te introduceren. Daarnaast zullen er standaardlokalen zijn die ook voor andere vakken gebruikt kunnen worden. De bouw van deze faciliteiten, samen met de nieuwe sporthal, staat gepland om aan het begin van het nieuwe jaar te starten en naar verwachting binnen twee jaar gereed zijn.
Ghazzi merkte op dat de nieuwe gebouwen worden gebouwd volgens orkaanbestendige normen, een essentiële maatregel gezien de ligging van de scholen in een bijzonder winderig gebied. “We willen gebouwen hebben die een orkaan van categorie 5 kunnen weerstaan, zodat we er zeker van zijn dat we in de komende jaren stevige gebouwen hebben voor het onderwijs.” Zij legde uit dat er een masterplan bestaat dat een visie geeft op hoe de faciliteiten in St. John’s er over twintig jaar uit zouden kunnen zien, uiteraard afhankelijk van de beschikbare financiering. Het plan omvat onder meer de mogelijkheid om de basisschool en middelbare school met een brug te verbinden en uiteindelijk beide te koppelen aan het Enrichment Center.
Ghazzi legde uit dat het Enrichment Center, gefinancierd via een Regio Deal (5 miljoen euro), gebouwd zal worden tussen de technische school en de sporthal in St. John’s. Het centrum zal een auditorium bevatten dat wordt uitgerust met een keuken. De ruimte zal zowel de basisschool als de middelbare school dienen, maar ook beschikbaar zijn voor de bredere gemeenschap voor evenementen, conferenties, theatervoorstellingen en muziekconcerten.
Het ontwerp van het centrum is nog in ontwikkeling, maar Ghazzi vertelde me dat het ook zal inspelen op de huidige verkeersdrukte die St. John’s tijdens de spitsuren rond schooltijd treft. De plannen omvatten de aanleg van extra parkeerplaatsen en een rotonde voor brengen en ophalen om de verkeersstroom te verbeteren. Ghazzi zei dat de bedoeling is om de bouw van het Enrichment Center tegelijk te starten met de sporthal en de technische gebouwen. “Er zal de komende twee, drie, vier jaar veel gebouwd worden in St. John’s,” aldus Ghazzi.
Meeuwsen, die een master in architectuur heeft, gaf een vooruitblik op de werkzaamheden die momenteel plaatsvinden aan de langverwachte Black Rocks Harbor. Op dit moment wordt er een tijdelijk kamp ingericht om onderdak te bieden aan de ruim 100 bouwvakkers die tijdelijk naar het eiland komen voor dit project.
Langs de nieuwe weg worden nutsvoorzieningen en waterleidingen aangelegd, waardoor een extra deel van het eiland wordt opengesteld met ruimte voor toekomstige ontwikkeling. Deze weg zal ook toegang geven tot het nog te bouwen zonnepark van de Saba Electric Company N.V. De bouw van het tijdelijke kamp heeft de belangstelling van de lokale gemeenschap gewekt. Volgens Meeuwsen zal het kamp slaapzalen, een keuken, kantoren, werkplaatsen en recreatievoorzieningen bevatten. De kern van het project zal van start gaan zodra het orkaanseizoen voorbij is.
De bouw zal beginnen met de ontwikkeling van een nieuwe golfbreker die richting de kust zal worden verlengd. Zodra deze primaire constructie is voltooid, zal het werk binnen de haven doorgaan met de aanleg van kades, vingerpieren en aanlegplaatsen voor boten. Deze hoofd-golfbreker moet klaar zijn vóór het begin van het volgende orkaanseizoen, dat loopt van juni tot november. Daarna zal de aandacht verschuiven naar landgebonden constructies en de ontwikkeling van de binnenhaven.
Volgens Meeuwsen is het doel om de werkzaamheden aan de haven tegen het einde van volgend jaar af te ronden. “Wat je dan zult zien, is de golfbreker, de kades, de aanlegplaatsen voor boten en de verschillende niveaus op het land waar we in de toekomst gebouwen kunnen bouwen. De gebouwen en het havenkantoor worden ontwikkeld nadat de hoofdstructuren van de haven gereed zijn,” legde zij uit. Meeuwsen erkende dat bouwen binnen het smalle tijdsvenster tussen twee orkaanseizoenen een uitdaging zal zijn. Om dit aan te pakken, zijn alle voorbereidingen getroffen zodat, zodra de bouw begint, de golfbreker kan worden voltooid vóór het begin van het volgende orkaanseizoen.
Het project, dat financiering kreeg van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het ministerie van BZK, heeft de aandacht getrokken van naburige eilanden. Volgens Meeuwsen hebben zij contact opgenomen voor advies over ontwerp, aannemers, milieukwesties, aanbestedingsprocedures en meer. “Zeker, de andere eilanden kijken naar ons,” zei ze, “en wij proberen hen uiteraard van advies te voorzien, en we proberen ook te leren van hun eerste stappen bij het creëren van een nieuwe havenfaciliteit.”
Meeuwsen legde uit dat de voorbereidingen voor het project in 2017 zijn begonnen. Ze benadrukte dat de financiering afhankelijk was van drie hoofdcriteria, waarvan het eerste de bouw van een orkaanbestendige havenfaciliteit was. Het ontwerp is al getest om golven van een orkaan van categorie 5 te weerstaan. Het tweede criterium is ervoor te zorgen dat de haven toekomstbestendig is. “Omdat we zo afhankelijk zijn van import, moeten we ervoor zorgen dat we ook in de toekomst nog vrachtvaartuigen kunnen ontvangen, zelfs wanneer deze groter worden, wat een trend is die we zien,” aldus Meeuwsen.
De bestaande Fort Bay Harbor zal worden aangepast om grotere vrachtschepen te kunnen verwerken. Deze haven zal fungeren als de primaire haven voor goederenverkeer naar Saba, terwijl Black Rocks Harbor zal dienen als back-upfaciliteit voor het geval er problemen ontstaan bij Fort Bay. Het derde criterium richtte zich op economische ontwikkeling. Van de nieuwe haven wordt verwacht dat zij economische groei op het hele eiland zal stimuleren. “We geloven dat deze nieuwe havenfaciliteit de economie echt zal stimuleren, en dat was ook een belangrijke voorwaarde voor de financiering,” legde Meeuwsen uit.
Met de aanleg van deze nieuwe haven zal Saba in staat zijn de lokale vloot, veerboten en bezoekende megajachten te bedienen, waardoor een markt wordt geopend die het eiland nu beter kan benutten. Meeuwsen merkte op dat sommige jachteigenaren Saba al bezoeken, maar dat zij zich vaak ongemakkelijk voelen bij de huidige aanlegplaatsen. “Wij denken zeker dat er een markt is om meer bezoekende jachten of recreatieve vaartuigen te ontvangen en natuurlijk zal dit banen creëren.”
Hoewel een deel van de arbeidskrachten van buitenaf wordt gehaald, wordt verwacht dat lokale aannemers en leveranciers van het project zullen profiteren. De lokale aannemers zijn al druk bezig met de voorbereidingen van het tijdelijke kamp. “In de toekomst zullen er voor de exploitatie van de haven medewerkers nodig zijn. We denken ook dat er misschien restaurants of andere nieuwe bedrijven zullen starten in deze haven, wat banen zal creëren,” zei Meeuwsen.
Wat betreft het uiterlijk van de nieuwe havenfaciliteiten, zei Meeuwsen dat het masterplan nog in ontwikkeling is en richtlijnen zal bevatten voor de toekomstige groei van het gebied. “Het moet een zeer aantrekkelijk gebied worden waar zowel Sabanezen als toeristen hun vrije tijd kunnen doorbrengen. Mensen gaan ook graag naar Fort Bay, vooral op zondagen. Daar horen we bijvoorbeeld dat er gebrek is aan schaduw en bepaalde voorzieningen ontbreken. Dit soort dingen willen we echt introduceren bij Black Rocks.”
Ghazzi en Meeuwsen, die beiden aan de Technische Universiteit Delft hebben gestudeerd, werden gevraagd advies te geven aan jonge meisjes die een carrière in de techniek overwegen. Ghazzi moedigde jonge meisjes aan om niet bang te zijn om de bouw- of “mannelijke” wereld te betreden. “Ik denk dat vrouwen in de bouwsector, ik kan wel zeggen, beter zijn, toch? Ze hebben echt toegevoegde waarde omdat ze veel gedetailleerder zijn, wat belangrijk is in de bouw. Het lijkt vaak alsof je alleen beton gaat storten en dat is het, maar het draait om de details en de afwerking, die echt het succes van een project bepalen. En ik denk altijd dat vrouwen verder vooruit kunnen kijken, zodat ze tien stappen verder kunnen denken, en dat is echt belangrijk.”
Meeuwsen begon na haar afstuderen bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties als trainee en nam een opdracht op Saba aan. “Ik ging zes maanden naar Saba en werd verliefd op het eiland en ook op iemand op het eiland,” grapte ze. Uiteindelijk verhuisde ze in 2020 naar Saba en begon ze te werken als Assistant Project Manager voor het havenproject. Na drie jaar werd ze afdelingshoofd.
Ze merkte op dat er in de nabije toekomst verschillende interessante projecten voor het eiland gepland zijn. Ze zei dat jong lokaal talent in het veld nodig is. “Soms is het echt goed om de mening van jonge mensen te horen. Ik zou hen echt aanmoedigen om dit vakgebied te verkennen voor hun toekomstige carrière, of Sabanezen die in het buitenland wonen, ik moedig hen aan om terug te komen en bij te dragen aan deze projecten.”