Een afvaardiging van de Tweede Kamercommissie voor Koninkrijksrelaties brengt een werkbezoek aan Aruba, Curaçao en Bonaire. Op verzoek van de redactie doet delegatielid Raoul White (GroenLinks-PvdA) verslag.
Bezoek aan Bonaire: onderwijs, toerisme en urgente milieuproblemen
Door Raoul White
Op de vijfde dag van het werkbezoek aan het Caribisch deel van het Koninkrijk zijn we vroeg in de ochtend aangekomen op Bonaire. We werden warm ontvangen door gezaghebber John Soliano, rijksvertegenwoordiger Jan Helmond en onze collega Ezzie Cijntje. Het programma was intensief en bood een breed beeld van de kansen en knelpunten op het eiland.
We begonnen de dag bij MBO Bonaire, waar we in gesprek gingen met de schoolleiding én studenten. Het was inspirerend om met deze jongeren te spreken over hun toekomst, hun wensen en de belemmeringen die zij ervaren. Onderwerpen als de aansluiting van het onderwijs op de lokale arbeidsmarkt, stages, en de wens om ook op Bonaire goede mbo-opleidingen te kunnen volgen kwamen nadrukkelijk aan bod. Studenten vertelden over hun ambitie om in de zorg, techniek of toerismesector te werken, maar ook over zorgen: over de beperkte keuzevrijheid, gebrek aan stageplaatsen en onvoldoende lesmateriaal. Een terugkerend punt was het uitblijven van de start van de nieuwbouw voor de MBO-instelling. Hoewel alle seinen op groen staan, is er nog altijd geen begin gemaakt met de bouw van de nieuwe locatie. Deze vraag – waarom dit project blijft hangen ondanks alle voorbereidingen – nemen wij nadrukkelijk mee terug naar Den Haag. Dit punt hebben we later op de dag ook aangekaart bij gezaghebber Soliano en tijdens de lunch met de rijksvertegenwoordiger, die aangaf dit serieus op te gaan oppakken.
Een bijzonder moment was de ontmoeting met leden van de Eilandsraad. We waren verheugd onze collega-volksvertegenwoordigers te ontmoeten en met hen in gesprek te gaan over thema’s die zowel lokaal als binnen het Koninkrijk breed spelen. Het is waardevol om te zien hoe betrokken en vastberaden ook zij zijn in het verbeteren van kansen op het eiland, onder andere op het gebied van onderwijs, taalbeleid en inclusiviteit.
Het gesprek met gezaghebber Soliano ging verder over structurele thema’s, zoals connectiviteit – zowel digitaal, sociaal als fysiek. De beperkte verbindingen binnen en buiten het eiland zorgen voor achterstanden op verschillende terreinen. Ook spraken we over ondermijnende criminaliteit en de noodzaak om vroegtijdig in te grijpen om kwetsbare groepen te beschermen.
Een ander inspirerend onderdeel van de dag was het gesprek met de directeur van de Tourism Corporation Bonaire. Er werd uitgebreid gesproken over hoe Bonaire zich toekomstbestendig kan positioneren op de toeristische markt. In plaats van massatoerisme ligt de focus op duurzaamheid, natuurbehoud en kwaliteit boven kwantiteit. Er zijn plannen om meer lokale ondernemers te betrekken bij toeristische initiatieven, en om de unieke natuurwaarden van het eiland – zoals de mangroves, onderwaterwereld en nationale parken – centraal te stellen in de branding van Bonaire. Dit biedt niet alleen economische kansen, maar draagt ook bij aan het behoud van wat het eiland zo bijzonder maakt.
Tot slot bezochten we met de gehele delegatie de landfill Selibon. Hier spraken we met vertegenwoordigers van stichting Pro Lagun en betrokken bewoners uit de omgeving. Het was een indringende en emotionele ontmoeting. De zorgen over de milieugevolgen – zoals vervuiling, stank en gezondheidsrisico’s – zijn groot. Bewoners gaven aan zich al jaren onvoldoende gehoord te voelen. De verhalen waren oprecht en aangrijpend. Wat vooral binnenkwam was de wanhoop bij mensen die al generaties lang op deze plek wonen en hun leefomgeving drastisch hebben zien verslechteren. Er is grote behoefte aan structurele oplossingen: betere afvalverwerking, transparant beleid en betrokkenheid van de gemeenschap bij besluitvorming. De urgentie van dit milieuprobleem is glashelder: dit vraagt om actie vanuit alle lagen van bestuur.
Bonaire liet vandaag zien hoe scherp de contrasten kunnen zijn tussen ambities en realiteit. Er is veel potentie en betrokkenheid, maar ook frustratie over uitblijvende stappen vanuit Europees Nederland. Het is aan ons om die signalen serieus te nemen en om te zetten in concrete actie. Niet alleen door te luisteren, maar ook door te doen.