Cas di Cultura, het kloppend hart van Aruba’s kunst en cultuur, ondergaat een spectaculaire renovatie met het project ‘E Brasa’, ofwel ‘De Omhelzing’. Regelmatig deelt directeur-bestuurder Vicky Arens de laatste ontwikkelingen, verhalen achter de schermen en het belang voor de Arubaanse gemeenschap. Deze keer fragmenten uit interviews van de Arubaanse journalist Jaime Donata met de artiesten Edsilia Rombley, Tommy-Lee Halman en Eva Croes, die hun professionele leven in Nederland hebben opgebouwd, maar een sterke band behouden met zowel Aruba als cultureel centrum Cas di Cultura.
Edsilia Rombley: “Het is er allemaal op Aruba, creativiteit, zang, dans – maar het moet wel een plek hebben. Die plek is Cas di Cultura.”
Haar moeder komt van Aruba en haar vader van Curaçao. Maar ze is zelf niet opgegroeid op Aruba – en kent Cas di Cultura dus eigenlijk alleen van de verhalen. Toch kent ze het belang van culturele broedplaatsen als geen ander, juist voor kleine, kwetsbare gemeenschappen waar het geld niet altijd tegen de plinten op klotst.
“Mijn moeder komt uit San Nicolas, de bekende wijk op Aruba – maar ik ben eigenlijk helemaal opgegroeid in Nederland. Aruba ken ik alleen van vakanties. Mijn alleenstaande moeder werkte hard om ons een goed leven te geven, maar voor muziekles was niet veel geld. Muziekles is duur, dus de drempel voor een muziekschool is hoog voor ouders en kinderen die minder te besteden hebben. Daarom heeft mijn man een paar jaar geleden een stichting opgericht om muziek te faciliteren voor kinderen die het anders misschien niet zouden kunnen betalen, en ik ben ambassadeur van de stichting.
Het eiland kampt met forse uitdagingen en voor kwetsbare jongeren met moeilijke thuissituaties is de criminaliteit soms een verleidelijke manier om gemakkelijk aan je geld te komen, en soms lijkt het zelfs de enige manier. Maar muziek en cultuur zijn zulke mooie alternatieven. Je kunt er je talent in kwijt, maar ook je verdriet en frustratie. En er is zoveel talent op het eiland. Als ik in San Nicolas loop met al die gekleurde bankjes en mooie muurschilderingen. Het is er allemaal op Aruba, creativiteit, zang, dans – maar het moet wel een plek hebben. Die plek is Cas di Cultura. Daarom steun ik van harte de renovatie van het enige toonkunsttheater op de eilanden.”
Tommy-Lee Halman: “Cas di Cultura is de uitgelezen plek om een brandpunt te worden van de Arubaanse culturele geschiedenis.”
“Mijn band met Cas di Cultura is een levendig hoofdstuk in mijn levensverhaal. Al op mijn 15e – ik ben nu 37 – draaide ik mee achter de bar, maar ook ver daarbuiten. Cas di Cultura was voor mij dus altijd meer dan een theater: een leuke plek om te werken. Naast mijn baantje bij Cas di Cultura was ik actief bezig in het kerkkoor en bij het organiseren van evenementen, waar de vonk voor podiumkunst en zang echt oversloeg.
De vroege jaren 2000 waren een tijd van creatieve experimenten in Cas di Cultura – toneel, dans en muziek vonden er een thuis, zelfs in periodes waarin de focus meer op doorzettingsvermogen dan op glamour lag. Mijn eigen doorbraak als zanger kwam in 2005-2006, toen ik samen met een nog steeds dierbare vriendin deelnam aan een Arubaanse talentenjacht in Cas di Cultura. Die ervaring, gecombineerd met zanglessen bij Tica Giel, markeerde het startpunt van mijn zangcarrière. Ik werd door iedereen die ik kende aangemoedigd om te blijven zingen.”
Eva Croes: “Cas di Cultura speelt een unieke en onmisbare rol in onze samenleving. Het is meer dan een theater“
Eva Croes is 32, danser en geboren op Aruba. Al twaalf jaar woont ze nu in Nederland. Wat is haar herinnering aan Cas di Cultura en waarom is de schouwburg zo belangrijk voor het eiland? “Met een diepe passie voor dans kwam ik naar Nederland om mijn droom na te jagen. Ik werd toegelaten tot de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, waar ik de opleiding Docent Dans volgde. Studeren aan deze prestigieuze academie was een inspirerende ervaring waar ik les kreeg van topdocenten en me ontwikkelde als danser, maker en docent.
De opleiding bood meer dan alleen danseducatie. Ik leerde choreograferen, concepten creëren en mijn eigen stem als kunstenaar vinden, terwijl ik intensief werd getraind in techniek, expressie en performance. Deze veelzijdige aanpak heeft me niet alleen gevormd als professional, maar ook als mens. Vandaag de dag combineer ik mijn passie in verschillende rollen: ik geef les aan de MBO-dansopleiding PACT+ Dans, treed op in internationale producties en werk op dit moment aan een nieuwe choreografie en documentaire. Dans blijft mijn grootste drijfveer – om te delen, te creëren en te inspireren.
Cas di Cultura is altijd een thuis voor mij geweest. Als kind en als tiener stond ik er talloze keren op het podium met mijn dansschool Club di Movimiento, maar ook met andere bijzondere kunstenaars zowel lokaal als internationaal. Het voelde alsof ik op dat podium opgroeide, niet alleen als danser, maar ook als persoon. Ik voelde een connectie met het publiek als ik op het podium stond en voelde me heel blij en trots. Van jongs af kwam ik in aanraking met de culturele activiteiten van Aruba, iets waar ik intens van genoot. Elke keer dat ik samen met mijn moeder naar Cas di Cultura ging, voelde het alsof we een bijzondere en culturele plek betraden, een plek waar kunst en gemeenschap samenkwamen. Cas di Cultura speelt een unieke en onmisbare rol in onze samenleving.
Het is meer dan een theater; het is een ontmoetingsplek waar mensen van alle leeftijden en achtergronden samenkomen. Op een multicultureel eiland als Aruba is zo’n ruimte essentieel: een plek waar creatieve geesten elkaar inspireren, waar kunst gedachten en gesprekken triggert en waar de gemeenschap zich met elkaar en met cultuur verbindt.”