In de zondagse estafette-rubriek ‘Bericht uit…’ belichten columnisten uit de Caribische delen van het Koninkrijk bij toerbeurt de kanten van hun eiland waarvan zij vinden dat die de aandacht van alle koninkrijksburgers verdienen. Vandaag komt het bericht uit Sint Eustatius.
Eiland in rouw
Door Elaine Marchena
Kaarsen en ingelijste foto’s langs de kant van de Mansion Road markeren sinds kort de plek van een gruwelijk verkeersongeval, dat diepe littekens nalaat in de Statiaanse gemeenschap. Twee bevriende neven van 22 en 23 jaar haalden op een maandagochtend in maart op hun scooters een populaire stunt uit: al rijdend licht met het bovenlichaam tegen elkaar aanstoten. Het ging mis toen de sturen van hun scooters in elkaar haakten, waardoor beide bestuurders door de lucht vlogen en dodelijk gewond raakten. Gevoelens van verdriet en afschuw beheersten het eiland in de aanloop naar twee indrukwekkende begraafplechtigheden, daags na elkaar, waar zowat het hele eiland voor uitliep.
Niemand zal ontkennen dat dit tragische ongeluk is veroorzaakt door roekeloos rijgedrag. Gezaghebber Francis merkte in haar toespraak tijdens de eerste afscheidsbijeenkomst op dat het 37 jaar geleden is dat zich op het eiland een dodelijk verkeersongeluk heeft voorgedaan. Zij memoreerde de situatie van vóór de wegrenovaties, toen het slechte wegdek het onmogelijk maakte om hard te rijden. Natuurlijk is iedereen heel blij met de nieuwe, gladde wegen. Alleen maken die het wel verleidelijker om flink gas te geven. De gezaghebber benadrukte dan ook dat verkeersveiligheid het resultaat is van hoe het eiland, zowel collectief als individueel, omgaat met zijn verantwoordelijkheden hierin. Daarover wil zij graag een dialoog opstarten.
Feit is dat de lokale politie de laatste paar jaar met de handen in het haar zit, vooral voor wat betreft het rijgedrag van de, meestal jonge, scooterrijders. Daar schrijven zij ook de meeste boetes voor uit. De overige verkeersdeelnemers zitten regelmatig met bonkend hart achter het stuur als een scooter op hoge snelheid langs flitst, soms zelfs van rechts. Of als zij een stuntende tegenligger, alleen op een achterwiel of zigzaggend over de weg, op zich af zien komen. De roep om een campagne over veilig weggebruik wordt steeds luider. En dan niet alleen voor deze weggebruikers, maar ook voor hun ouders, die het vaak opnemen voor hun vaak zelfs minderjarige kroost.
Punt is dat waaghalzen op de weg nu relatief ongestraft hun gang kunnen gaan. Allereerst is achtervolging door de politie na een verkeersovertreding niet toegestaan binnen de huidige wetgeving. Dit als gevolg van een ongeluk op Curaçao in de jaren negentig, waarbij twee scooterchauffeurs na achtervolging door de politie om het leven kwamen. Beide waren tijdens de vlucht ten val gekomen, waarna de aanstormende politiewagens hen niet konden ontwijken. Daardoor kunnen in Caribisch Nederland boetes voor berijders van scooters alleen achteraf worden toegekend. Een voordeel van de Statiaanse kleinschaligheid is dat een agent meestal wel weet of achterhaalt waar de dader woont, om de bekeuring thuis af te leveren.
Overtreders die hun boete niet betalen (wat onder de jongere scooterbestuurders vaak voorkomt) worden gedagvaard. Bij drie onbetaalde boetes kan een dwangsom, taakstraf of zelfs een gevangenisstraf worden opgelegd. De rechter kan ook besluiten om het voertuig in beslag te laten nemen: een vrij moeizaam traject omdat die dan verbeurd wordt verklaard en vervolgens niet op het eiland kan worden verkocht. Want de koper van zo een vehikel kan namelijk represailles verwachten vanuit de oorspronkelijke eigenaar en diens aanhang.
Ook dwangsommen blijven in de praktijk vaak onbetaald. En doordat de politiecellen op het eiland zich niet lenen voor detentie moeten notoire verkeersovertreders naar Bonaire worden vervoerd, wat erg veel geld kost. Om die reden wordt doorgaans een taakstraf opgelegd. Maar als de overtreder dan vervolgens bij een familielid of vriend “te werk wordt gesteld”, dan kan je je voorstellen dat het niet erg veel uithaalt. Dit alles maakt de handhaving er niet gemakkelijker op voor het toch al krap bemenste politiekorps.
Het probleem blijft zo dus voortbestaan. In de afgelopen twee jaar waren er twee ernstige scooterongelukken, waarbij de bestuurders in coma zijn geraakt. Gelukkig hebben die het alle twee overleefd, hoewel één van hen nog zwaar revaliderend is.
Volgens de politie was het geen kwestie van of maar wanneer het een keer echt fout zou gaan. Nou is roekeloosheid iets dat je wereldwijd ziet onder jonge weggebruikers, de Statiaanse scooteraars vormen hierop geen uitzondering. De gezaghebber suggereerde terecht dat we ons als eiland, ieder vanuit zijn rol, moeten inzetten voor road safety.
Het is in ieder geval aan de ouders/familieleden en aan de lokale autoriteiten om jongeren tegen zichzelf te beschermen. Campagnes zijn inderdaad een goede preventieve maatregel. Informeren, aan het denken zetten en motiveren. Maar naast verkeerscampagnes zal het toch echt nodig zijn om de wet- en regelgeving te herzien. Onverantwoord rijgedrag moet, met prioriteit, minder vrijblijvend worden.