Verleid door een bonus van 80.000 dollar (waarmee hij zijn werkloze eega kon aanstellen als hulpje) wipte een eilandsraadslid in oktober 2023 het toenmalige Bestuurscollege van Bonaire uit het pluche door een door de oppositie ingediende motie van wantrouwen te ondersteunen. Het ernstigste verwijt dat de weggebonjourde gedeputeerden werd gemaakt was een gebrek aan transparantie door niet te communiceren over hun activiteiten. Een merkwaardige klacht, want als je niks uitvreet, is er uiteraard weinig om transparant over te zijn. Maar de nieuwbakken, door twee afvalligen gesteunde coalitie presenteerde zichzelf als wereldkampioen transparantie.
(Bron: Caribisch Nederland)
We zijn anderhalf jaar verder dus een goed moment voor een vergelijkend warenonderzoek. Het Bestuurscollege en de coalitiefracties laten inderdaad geregeld van zich horen, echter vooral door – net als de voorgangers – te strooien met persberichten die geen persberichten zijn, maar van lucht gebakken reclameprietpraat die overigens braaf door in knippen en plakken getalenteerde lokale media blindelings (dus inclusief koddige spelfouten) worden doorgetoeterd.
Als er iets voor de gemeenschap echt belangrijks te melden is, hullen de heren en dames politici zich in oorverdovend stilzwijgen. En dat ondanks een uitgebreid (van een Nederlandse gemeente gepikt) communicatieprotocol. Het zou natuurlijk heel goed kunnen dat de volksvertegenwoordigers daar vóór hebben gestemd zonder het te hebben gelezen. Dat komt immers vaker voor. Zo wordt DossierKoninkrijksrelaties.nl er geregeld van beschuldigd documenten te publiceren die vanuit de oppositie zouden zijn gelekt, terwijl de werkelijke bron de eigen website van de Eilandsraad is en deze dus openbaar zijn.
Wanneer in het kader van hoor en wederhoor door de redactie langs de koninklijke weg (de afdeling communicatie van het OLB) vragen worden gesteld over actuele gebeurtenissen die de bevolking bezighouden, blijven deze categorisch onbeantwoord. Zo houdt het BC het publiek onwetend van het verbeterplan dat een einde moet maken aan de risico’s en overlast van de vuilstort. Dat is al weer twee weken geleden ingeleverd bij de rijksvertegenwoordiger. Was het niet gedeputeerde Clark Abraham die onlangs nog Tweede Kamerleden op de mouw spelde dat hij de uitgerookte omwonenden zo goed op de hoogte houdt?
In Den Haag kennen ze hun Caribische pappenheimers dus heeft de wetgever de Wet openbaarheid van bestuur BES ingevoerd. Die verplicht het openbaar bestuur van Bonaire, Sint Eustatius en Saba ons gepeupel actief te informeren over beleid, besluiten en activiteiten. Iedereen – niet alleen journalisten, ook burgers en organisaties – kunnen met een beroep op deze wet opening van zaken eisen. Op zo’n verzoek moet binnen drie weken worden gereageerd. Alleen gebeurt dat niet, want de transparantiekampioenen hebben geen boodschap aan de wet.
Neem de overeenkomsten die de Eilandsraad tijdens een ‘summit’ heeft gesloten met die van Sint Eustatius en Saba om de samenwerking te formaliseren. Daarnaast werden de Eilandsraden van Bonaire en Statia het eens over een veel verdergaande samenwerking die haar vorm krijgt in een gezamenlijk op te richten organisatie met kantoren, management, personeel en – vanzelfsprekend – een riant reisbudget. Beide stukken zijn korte tijd na de ‘Saba-top’ officieel geratificeerd.
Over de overeenkomsten is niet meer meegedeeld dan dat ze “belangwekkend” zijn en “in het belang van de bevolking”, maar de documenten zelf zijn nooit gepubliceerd. In tegenstelling tot de belofte die delegatieleider Daisy Coffie in de openbare eilandsraadsvergadering van 17 februari heeft gedaan. Eilandgriffier Jacqueline Harewood is die genotuleerde toezegging kennelijk alweer vergeten: ze weigert de overeenkomsten te delen.
(Voor alle duidelijkheid: het bovenstaande is geen gelekt document)
Bij het daaropvolgende beroep op de WobBES komt het niet verder dan een ontvangstbevestiging van de postkamer. Dat ritueel herhaalt zich als de Eilandsraad erop wordt aangesproken dat de wettelijke termijn van 3 weken is verstreken.
Het is niet de eerste keer dat de Eilandsraad van Bonaire een Wob-verzoek negeert. Eerder gebeurde dat al met de vraag naar de reis- en verblijfskosten. Pas onder grote druk uit de ‘omgeving’ van de Eilandsraad werd de informatie vrijgegeven. De raad gokt er kennelijk op dat indieners van Wob-verzoeken er de moeite en de kosten niet voor over hebben om naar de rechter te stappen, ook als het zeker is dat die de raad in het ongelijk zal stellen.
In Europees Nederland is er nog een alternatief om doofpot spelende overheden aan de oren te trekken: een klacht indienen bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding. Edoch, bij de oprichting in 2022 is Caribisch Nederland ‘vergeten’, zoals met zoveel nuttige voorzieningen gebeurt. De uitgever van deze site heeft minister Bruins (OCW) daarom gevraagd het werkterrein van het onafhankelijke adviescollege uit te breiden naar het Caribische landsdeel zodat journalisten op de eilanden dezelfde rechten krijgen als hun collega’s op het vasteland.
Nb. De redactie heeft het Bestuurscollege gevraagd waarom haar vragen niet worden beantwoord. U raadt het al: ook op deze vraag is het antwoord uitgebleven.
Lees HIER de brief aan minister Bruins
Kadushi is het buitenbeentje van DossierKoninkrijksrelaties.nl: een stekelige rubriek die soms wel eens ‘au’ kan doen.