Bijna vier maanden inwerktijd, twee goedgevulde werkbezoeken en een jaarwedde van 176.696 euro (exclusief bijkomende vergoedingen) zijn voor staatssecretaris Zsolt Szabó onvoldoende om thuis te raken in het exotische deel van zijn portefeuille. Zo dacht hij in het Kamerdebat over zijn begroting indruk te maken met de ogen openende binnenkomer dat Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten onderling heel erg verschillen. Het was het eerste bedrijf van een tragikomisch theaterstuk waarin de bewindsman (geheel in PVV-stijl) flaterend door het debat stuntelde, tot wanhoop van Kamerleden en toehoorders van wie de tenen nog dagenlang krom hebben gestaan.
Het is niet ongebruikelijk dat bewindspersonen bij debatten terzijde worden gestaan door een legertje ambtenaren. Die weten doorgaans welke vragen hun baas gaat krijgen, dus schrijven ze de antwoorden voor hem uit. Niks mis mee, tenzij die bij het voorlezen de indruk wekt geen idee te hebben van wat ze hem laten zeggen en daarom vertikkingen letterlijk neemt: “En dan nu iets over Abura”… Zelfs onze koning, die zich elk jaar door de troonrede hakkelt, zal het niet overkomen het over “BES tendigen” te hebben.
Maar het kan altijd erger. Elke keer nadat de stas een antwoord had gespiekt een Kamerlid een verhelderende vraag stelde, sloeg de paniek toe. “Wat zou die bedoelen?”, zag je hem de hersens kraken om vervolgens smekend naar zijn ambtenaren achterin de zaal te turen in de hoop een hint te krijgen. Maar die waren vermoedelijk – “Nee joh, ik hoor niet bij hem” – al onder de bankjes gedoken. Dus werden steeds gefrustreerder rakende Kamerleden het bos ingestuurd met door de staatssecretaris uit nood zelfbedachte pareltjes als “Ik heb gezegd wat ik heb gezegd.”
De hulpeloosheid nam in de loop van het debat dermate pijnlijke proporties aan dat Kamervoorzitter Roelien Kamminga zoveel medelijden met de stuntelaar kreeg dat ze hem moederlijk – en ook om te voorkomen dat het debat nachtwerk zou worden vanwege schorsingen voor beraad van de staatssecretaris met zijn staf – de uitvlucht aanreikte vragende Kamerleden af te schepen met de toezegging per brief terug te komen op hun vraag. Zelf beoordeelt de staatssecretaris zijn optreden positief: “Men heeft vertrouwen in mij, van links tot rechts”, verklaarde hij gistermiddag in gesprek met Caribische media. Tja…
Het verdrietigste is het natuurlijk voor de inwoners van het Caribische deel van het Koninkrijk die nu weten dat de door het kabinet Schoof beloofde ‘andere wind’ rechtstreeks van de noordpool komt. Zo duwt Szabó (“Ik ben resultaatgerichter dan mijn voorganger”, sneerde hij) de armste gezinnen op de BES-eilanden per 1 januari nog dieper in de ellende door het voorstel van Don Ceder (CU) af te wijzen om net als in Europees Nederland de energietoelage voor minima te continueren.
Voor één scene kreeg Szabó overigens wel een open doekje van de Kamerleden: de aankondiging corruptie (dat woord viel 29 keer in het debat, vaker dan armoede) en vriendjespolitiek in de Caribische politiek stevig te gaan aanpakken. Daarvoor stuurt hij integriteitswaakhond Transparency International op de eilanden af. De vraag is: wie van de drie komt volgend jaar het hoogst in de corruptiewereldranking: Aruba, Curaçao of Sint Maarten? Kan nog spannend worden.
Wordt in Oranjestad minister Glenbert Croes in de boeien geslagen voor handel in verblijfsvergunningen, slaat Sint Maarten meteen terug. Daar doorzocht de recherche de werkkamer van minister van Justitie Lyndon Lewis n.a.v. de melding van gevangenisdirecteur Carty dat de bewindsman hem had opgedragen de meest (in leven zijnde) corrupte politicus van het eiland Theo Heyliger de rest van diens gevangenisstraf in vrijheid te laten uitdienen. De speurneuzen waren nog niet met medeneming van ministers’ computer vertrokken, of die ontsloeg de klokkenluider.
Eens zien wat Curaçao – waar politici nepotisme als cultureel erfgoed koesteren – er tegenover kan zetten. Minister van Financiën en lieveling van de online-gokmaffia Javier Silvania doet zijn best door met een facebookdecreet drie miljard aan belastingaanslagen door de versnipperaar te halen. Op zichzelf een slimme move: als je alleen de belastingschulden van partijgenoten/vrienden en sponsors verscheurt, loopt dat snel in de smiezen. Door het halve eiland mee te laten profiteren, is het voor het toch al onderbezette Openbaar Ministerie een heidens karwei om tussen de tienduizenden papiersnippers de aanslagen te traceren van de bewust bevoordeelden. Wat je noemt monnikenwerk, dus misschien kan het Bisdom een handje helpen.
And now something completely different: dé Krokodil. Wel vreemd dat Bonairianen zo bangepoeperig reageren, want ze moeten het toch gewend zijn: in de overheidskantoren wemelt het van de krokodillen van een soort dat pas echt schadelijk is voor het eiland: de paarse. Maar oh wee als er een buitenlands exemplaar opduikt, dan durft heel Bonaire geen oog dicht te doen. De dorpsraad kwam onmiddellijk – nou ja, na anderhalve week – in actie. En hoe! Met een spervuur van vragen aan de gezaghebber waarom nog geen professionele hulp is ingeroepen om het beest af te knallen.
Wat zouden de als altijd wakkere volksvertegenwoordigers daaronder verstaan? Crocodile Dundee bellen? Of een bijstandsverzoek aan de minister van Defensie om het leger per amfibievoertuig de mangrovebossen te laten omploegen, ondersteund door JSF’s die wat bommen en granaten droppen om er zeker van te zijn dat er over een paar maanden niet tientallen bijtgrage nakomelingen uit het ei kruipen? Het wachten is op het eilandsraadslid dat oppert een werkbezoek te brengen aan Artis om kennis over krokodillen op te doen.
Gezien krokodillengate is het begrijpelijk dat de geachte politici er niet aan toekomen aandacht te hebben voor de waarschuwing van de Inspectie Leefomgeving en Transport dat door laksheid van het huidige en vorige Bestuurscolleges een sluipmoord wordt gepleegd op de omwonenden van de van giftig afval vergeven vuilstort. Besturen is tenslotte prioriteiten stellen.
Kadushi is het buitenbeentje van DossierKoninkrijksrelaties.nl: een stekelige rubriek die soms wel eens ‘au’ kan doen.