Bonaire – De situatie bij het afvalcentrum en de stortplaats van Selibon is “zorgwekkend, complex en urgent”, aldus de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) in een vandaag aan waarnemend rijksvertegenwoordiger Jan Helmond aangeboden rapport.
“Er is sprake van risico’s voor het milieu (lucht, bodem, grondwater en brand) die wekelijks toenemen”, zo schrijft de ILT. Uit een recente wetenschappelijke studie blijkt bovendien dat het zeewater in de baai Lagun vlakbij Selibon is verontreinigd, onder andere met zware metalen. Experts geven aan dat het aannemelijk is dat er risico’s voor de natuur en volksgezondheid zijn.
Lees HIER het volledige rapport
De ILT heeft van 27 tot en met 30 augustus een extra inspectie uitgevoerd op Bonaire uit. Deze inspectie richtte zich op de vergunningverlening, het toezicht en de handhaving (VTH) door het openbaar lichaam Bonaire (OLB) bij Selibon, locatie Lagun. De tekortkomingen in het VTH-proces leiden naar het oordeel van het inspectieteam tot aanzienlijke milieurisico’s en tot mogelijke risico’s voor de volksgezondheid. Zo beschikt Selibon niet over een dekkende hindervergunning/vergunning zoals de Wet vrom BES voorschrijft. De stortplaats is niet vergund, niet voorzien van een omheining en het storten van afval vindt vrijwel ongecontroleerd plaats, aldus de onderzoekers.
Op het terrein zijn negen ongekoelde zeecontainers aangetroffen met biomedisch afval dat niet verbrand kan worden, omdat de verbrandingsinstallatie na klachten van de omwonenden is stopgezet. Het afval in deze containers is gedeeltelijk verpakt in afgesloten vaten en gedeeltelijk verpakt in plastic afvalzakken. Het aantal containers groeit en sommige containers staan er al langer dan een jaar. Meerdere containers verkeren in slechte staat.
Ook staan er negentien containers met asbesthoudend materiaal. Een deel van dit materiaal heeft geruime tijd en onvoldoende verpakt buiten de containers gelegen waardoor mogelijk asbestverontreiniging van de bodem is ontstaan. Omdat de stortplaats niet beschikt over bodembeschermende voorzieningen spoelen verontreinigende stoffen vervolgens via regenwater uit naar de bodem en het oppervlaktewater. Daarnaast hebben er sinds maart 2024 meerdere branden gewoed op de stortplaats. Deze branden zijn nog niet volledig geblust waardoor er voortdurend nieuwe brandjes ontstaan die tot rook- en stankoverlast leiden.
Vanwege de ernst van de constateringen heeft de ILT de inspectieresultaten aan de waarnemend rijksvertegenwoordiger overhandigd. Hij kan als “het bevoegde gezag naar aanleiding van de conclusies van de ILT vervolgstappen nemen richting het eilandbestuur om er op aan te dringen de situatie snel en gericht aan te pakken. Dinsdag bespreekt Helmond de bevindingen met het Bestuurscollege. Hij verwacht begin november nadere mededelingen te kunne doen over die aanpak.
Omwonenden die naar eigen zeggen veel overlast ondervinden van de stort en zich ongerust maken over de gezondheidsrisico’s hebben zich al vaker bij het eilandbestuur beklaagd over het (tot nu toe) uitblijven van maatregelen. Ook natuurbeschermers hebben eerder al hun zorgen uitgesproken over mysterieuze verminkingen bij schildpadden die mogelijk veroorzaakt worden door het weglekken van giftige stoffen naar zee.
Sinds 1 april 2024 moeten bedrijven op Bonaire, Sint Eustatius en Saba zich houden aan de milieuregels uit het Inrichtingen- en activiteitenbesluit BES (IAB BES). Deze regels zijn een actualisering van de lokale Hinderverordeningen en bedoeld om de leefomgeving van de inwoners van Caribisch Nederland beter te beschermen. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is de toezichthouder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.