Hoe werk je “waardevol” uit? Want dat is de taakstraf die het kabinet Schoof weghoudt van de camping: het uitwerken van het hoofdlijnenakkoord van coalitiegenoten-tegen-heug-en-meug PVV/BBB, VVD en NSC waarin met hangen en wurgen precies 10 van de in totaal 10.469 woorden vuil zijn gemaakt aan de koninkrijksrelaties. Dat is niet eens 0,1% en afgezet tegen het inwonertal nog zelfs heul veul minder. Belangrijker dan kwantiteit is kwaliteit, zullen we maar denken. Die ene zin “Nederland beschouwt het Caribisch deel van het Koninkrijk als waardevol” biedt overigens weinig houvast. Tis maar net welke uitleg je geeft aan de kwalificatie waardevol.
Even koekelen en je krijgt een trits betekenissen geserveerd, uiteenlopend van kostbaar, nuttig, handig, praktisch, applicabel en iets wat veel geld kan opbrengen tot valabel. De vraag is welke de regeringspartijen voor ogen hebben. Kostbaar zal het niet wezen of het moet zijn in de betekenis van duur, gezien de honderden miljoenen die jaarlijks van Den Haag richting de Cariben vervliegen. Zonder dat zouden de eilanden al lang geleden zijn afgegleden naar de derde wereld.
Nuttig dan? De Spanjaarden moeten van het lachen in hun broek hebben gepiest toen de malle Hollanders in hun rooftocht over de wereld uitgerekend de als Las Islas Inutiles bekend staande ABC-elanden veroverden. De misdadige slavenhandel waarin Curaçao ongewild als draaischijf (anno nu zouden we zeggen: hub) werd misbruikt, heeft – karma! – het faillissement van de West-Indische Compagnie niet kunnen voorkomen. Daarmee is de rekening vermoedelijk nog niet vereffend, want de roep om reparations-in-klinkende-munt vindt steeds meer weerklank.
Handig zijn de koninkrijksbanden hooguit voor een select gezelschap bevoorrechten dat aan de grauwe Hollandse winters wil (zonder t) ontsnappen. Zodra de r in de maand is, stroomt de World Businessclass van de Royal Dutch (ook wel Delayed) Airlines vol met ministeriële en ambtelijke delegaties die zaken te bespreken hebben in de West waarvan de urgentie rechtstreeks verband lijkt te houden met het dalen van de temperatuur in het moederland. VVD-prominent Ed Nijpels sprak al eens van “een invasie van bestuurlijke toeristen”.
Zijn de eilanden dan misschien “iets wat veel geld kan opbrengen”? Voormalig minister-president Rutte dacht er zo over. Hetgeen meteen ook zijn enige gedachte over de koninkrijksrelaties was. Bij een bezoek in 2013 aan Curaçao – als aanvoerder van een handelsmissie – riep hij op “samen heel veel geld te gaan verdienen.” De premier zag de eilanden als een “stepping stone” voor het Nederlandse bedrijfsleven naar de Amerika’s. Uiteraard is daar nul-komma-nada van terechtgekomen. Dat had Wilders al eerder ingezien; die raamde de marktplaatswaarde van de 6 eilanden op afgerond 1 euro.
Zo simpel is de opdracht dus niet om een hoofdstukje in elkaar te flansen voor het regeerprogramma, waarmee het kabinet – zolang het niet over de door de politiek leider van Nederland kwistig rondgestrooide bananenschillen uitglijdt – aan de slag gaat. Zou er op de om haar vergezichten geliefde 37ste verdieping van het ministerie van BZK een ‘War Room’ zijn ingericht waar stas Zsolt Szabó zich met zijn ambtenaren het hoofd breekt hoe de eilanden in het gareel te houden? Daarbij kunnen ze rekenen op hulp van PVV-Tweede Kamerlid Peter van Haasen, het ijverigste lid van de commissie voor Koninkrijksrelaties sinds het begin van de jaartelling. “Er gaat een andere wind waaien”, kondigde hij aan. Een onvervalste cliffhanger, want hij vertelde er niet bij of het een kille, gure dan wel natte wind zal zijn.
Niet uit te sluiten valt dat de beschouwing ‘Vast in het VN-Handvest’ in de bundel ‘Koninkrijk op eieren’[1] erbij wordt gehaald. Daarin pleit voormalig PVV-Kamerlid Sietse Fritsma voor het openbreken van artikel 73 zodat ook Nederland het recht krijgt het Koninkrijk te verlaten. Mogelijk vindt de zelfbenoemde Beschermheer van de Rechtstatelijkheid Omtzigt dat een brug te ver en gaan we in het regeerprogramma eerder iets terugzien van een oude VVD-droom het Koninkrijk om te bouwen tot een meer vrijblijvend Gemenebestachtig construct[2].
Het Toetje van de week komt dit keer uit Bonaire dat een heuse primeur beleefde. Waar het tot nog toe gelukt is verkeerslichten van het eiland te weren, is het nu wel aan de vangrail. Alleen heeft de leverancier kennelijk geen gebruiksaanwijzing meegestuurd. De aanwinst wordt namelijk niet ingezet om tegen te gaan dat uit de bocht vliegende beschonken automobilisten (een relatief veelvoorkomend soort op het Flamingo-eiland) tussen de ezels in de mondi belanden. Nee, weten we dankzij het als altijd wakkere Bonaire.nu: de vangrail weerhoudt voetgangers ervan de straat over te steken.
Ook taalkundig heeft Bonaire weer een reuzestap gezet richting volledige integratie in het Nederlandse staatsbestel. De lokale overheid voegt tegenwoordig aan haar personeelsadvertenties een waarschijnlijk wervend bedoelde, maar raadselachtige zin toe: “Wees het verschil wat je wilt zien”.
Kadushi is het buitenbeentje van DossierKoninkrijksrelaties.nl: een stekelige rubriek die soms wel eens ‘au’ kan doen.