Den Haag – 7 van de 9 vorige week bij het tweeminutendebat over BES-aangelegenheden ingediende moties zijn vanmiddag met een ruime meerderheid aangenomen.
De door Bonaire gevreesde motie om de verhoging van de Vrije Uitkering te schrappen werd door indiener Peter van Haasen (PVV) aangehouden: Gevraagd naar het waarom, zegt hij dat de motie en de berichtgeving daarover veel teweeg heeft gebracht op Bonaire. “Mijn telefoon stond roodgloeiend. Ik heb dit weekend goede gesprekken gevoerd met diverse bestuurders in diverse bestuurslagen en ben tot afspraken gekomen dat de Eilandsraad de verhoging van de fractievergoeding terug gaat draaien of in ieder geval gaat herzien. Het doel van de motie was om dat te bereiken; de bal ligt nu bij de Eilandsraad.”
Tweede Kamerlid Peter van Haasen (PVV).
“Staatssecretaris Van Huffelen heeft aangegeven dat het budgetrecht voor het verhogen van de fractievergoeding bij de Eilandsraad zelf ligt. Daarentegen ligt het budgetrecht voor het verhogen van de Vrije Uitkering bij de Tweede Kamer. De motie is aangehouden en niet ingetrokken; bij een onbevredigend resultaat zal deze alsnog in stemming worden gebracht en zullen wij gebruikmaken van ons budgetrecht”, aldus Van Haasen.
Ook Jan Paternotte hield zijn motie (over de verlaging van de benzineaccijns) aan.
De aangenomen moties
Motie Michon-Derkzen, Tuinman, White, Bruyning en Van Haasen
De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat op basis van het advies van de commissie-Thodé eind 2023, bij de begroting van SZW, is besloten om het minimumloon en de onderstand op de BES-eilanden in 2024 te laten stijgen in twee tranches; constaterende dat de eerste tranche heeft plaatsgevonden in januari 2024 en de tweede tranche zal worden doorgevoerd per juli 2024; constaterende dat de minister van SZW jaarlijks, voor de behandeling van de begroting van SZW, inzicht geeft in de inkomenseffecten van deze maatregel; van mening dat de verhoging gerechtvaardigd is om ervoor te zorgen dat iedereen op de BES-eilanden een menswaardig bestaan kan leiden en er tegelijkertijd moet worden geborgd dat dit niet ten koste gaat van een stabiele en gezonde economie waar het mkb een belangrijk onderdeel van is; overwegende dat veel kleine, lokale mkb-ondernemingen aangeven dat de compensaties die zij krijgen voor de gestegen loonkosten onvoldoende zijn, wat kan leiden tot ontslagen dan wel faillissementen; overwegende dat Economisch Bureau Amsterdam en het CBS over ondernemerschap relevant onderzoek hebben gedaan; verzoekt de regering om te onderzoeken wat het effect is van de verhoging van het minimumloon op kleine, lokale mkb-ondernemers en op het vestigingsklimaat op de BES, en hierbij ook de hoogte van de compensatie te betrekken, en de Kamer kort na de zomer over de resultaten van het onderzoek te informeren, en gaat over tot de orde van de dag.
Motie Michon-Derkzen, Tuinman, White en Paternotte
De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat de haven van Saba is beschadigd door orkaan Irma en in het algemeen niet voldoende orkaanbestendig is; constaterende dat een haven voor Saba van levensbelang is, onder andere door aanvoer van voedsel; constaterende dat het project voor een nieuwe haven in 2018 is gestart, dat het budget circa vier jaar geleden is vastgesteld, dat het project (onder andere door covid) enorme vertraging heeft opgelopen en dat het budget nooit is geïndexeerd; constaterende dat voor de zomer van 2024 wordt besloten over de te contracteren partij en dat het zeer de vraag is of het budget toereikend is; van mening dat het gelet op de bedragen die hiermee gemoeid zijn niet in de rede ligt dat een eiland als Saba dit financieel zelf opvangt; verzoekt de regering om constructief en creatief in gesprek te gaan met de betrokken overheidspartners aan Nederlandse zijde en aan de zijde van Saba opdat Saba de plannen voor de haven kan realiseren; verzoekt de regering om de Tweede Kamer uiterlijk 15 juni te informeren over de uitslag van de tenderprocedure, en gaat over tot de orde van de dag.
Motie Michon-Derkzen, Tuinman, White en Bruyning
De Kamer, gehoord de beraadslaging, verzoekt de regering in navolging van Bonaire te bewerkstelligen dat er een centrum voor ondernemerschap komt voor Saba en Sint Eustatius, dan wel het centrum voor ondernemerschap op Bonaire ook open te stellen voor Saba en Sint Eustatius, en gaat over tot de orde van de dag.
Motie White, Paternotte, Ceder en Bruyning
De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat naar aanleiding van het advies van de commissie-Thodé besloten is om het minimumloon en de onderstand op de BES-eilanden per januari 2024 en per juli 2024 te verhogen; overwegende dat het waarborgen van het sociaal minimum essentieel is voor het tegengaan van de armoede en het verbeteren van de welvaart op de eilanden; overwegende dat het van groot belang is om goed te monitoren of de stappen die dit jaar gezet worden voldoende zijn om te zorgen dat iedereen op de BES-eilanden op een fatsoenlijk bestaansminimum komt; verzoekt de regering om voor de drie afzonderlijke eilanden te monitoren of de stappen die nu gezet zijn voldoende zijn en per eiland te inventariseren welke eventuele verdere stappen noodzakelijk zijn om het bestaansminimum te bereiken en de Kamer hierover voor de begroting Koninkrijksrelaties voor het jaar 2025 te informeren, en gaat over tot de orde van de dag.
Motie White, Michon-Derkzen en Bruyning
De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegende dat er op de BES-eilanden grote opgaven zijn om de sociale en fysieke infrastructuur te versterken; overwegende dat het hiervoor van belang is dat er adequate en actuele data beschikbaar zijn om zo nodig het beleid bij te sturen, maar dat deze gegevens vaak nog missen; verzoekt de regering om samen met de eilanden een structuur te (laten) maken waarin een goede dataverzameling geborgd wordt op basis waarvan het toekomstig gevormde beleid kan worden bepaald, en gaat over tot de orde van de dag.
Motie Bruyning, White en Ceder
De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat de BES-eilanden recht hebben op gelden van Europese Uniefondsen; constaterende dat de BES-eilanden op dit moment niet in staat zijn om deze gelden aan te spreken; van mening dat het aanspreken van dergelijke fondsen een situatie oplevert die slechts voordelen heeft voor zowel de BES-eilanden als Europees Nederland; constaterende dat dit ook van toepassing is op de CAS-landen; verzoekt de regering een onderzoek uit te voeren over het verlenen van expertise aan de eilanden en de haalbaarheid van een projectbureau om de eilanden te ondersteunen bij het aanspreken van EU-fondsen, en gaat over tot de orde van de dag.
Bruyning en Paternotte
De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat veel wet- en regelgeving niet aansluit bij de behoefte van en uitvoerbaarheid daarvan op de BES-eilanden; van mening dat bij de totstandkoming van wetgeving het perspectief van de BES-eilanden vaak ontbreekt; verzoekt de regering een onderzoek uit te voeren over de wenselijkheid om bij de totstandkoming van wet- en regelgeving een uitvoeringstoets gericht op het perspectief van de BES-eilanden uit te voeren, en gaat over tot de orde van de dag.
De aangehouden moties
Motie Van Haasen (PVV)
De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat de eilandsraad van Bonaire haar eigen fractiebudget met 255% heeft verhoogd; constaterende dat het Cft (College financieel toezicht Bonaire, Sint-Eustatius en Saba) een ophoging van de vrije uitkering voor Bonaire niet nodig acht, daar uit de uitvoeringsrapportage blijkt dat Bonaire jaar na jaar overschotten realiseert en niet alle beschikbare middelen besteedt; verzoekt het kabinet geen verhoging van de vrije uitkering in 2024 door te voeren, en gaat over tot de orde van de dag.
Motie Paternotte (D66)
De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat in het hoofdlijnenakkoord van de partijen PVV, VVD, NSC en BBB niks is opgenomen over Caribisch Nederland; constaterende dat accijnsverlaging op brandstoffen is opgenomen in het hoofdlijnenakkoord, maar het onduidelijk is of de BES-eilanden profiteren van deze maatregel; van mening dat Bonaire, Sint-Eustatius en Saba voor de aankomende kabinetsperiode niet mogen worden vergeten; spreekt uit dat Caribisch Nederland gelijk wordt behandeld bij de accijnsverlaging; roept de formerende partijen op om de investeringen voor Caribisch Nederland inzichtelijk te maken bij de vervolgstappen in de formatie, en gaat over tot de orde van de dag.