Er zijn heel wat plekken in het Koninkrijk waar het zo dodelijk saai is dat zich hoogstzelden stof voor hét gesprek van de dag aandient. Maar dan Bonaire: daar telt de week te weinig dagen om alle pikanterieën van a tot en met z door te nemen. Zelfs de primeurjagende journalisten is het teveel om over alles te berichten, al lijkt de selectie van nieuws bij sommige media vooral ingegeven door andere dan journalistieke overwegingen. Bijvoorbeeld uit vrees een belangrijke adverteerder te verliezen of een bevriend politicus tegen de haren in te strijken. Laten we, niet gehinderd door verplichtingen jegens wie dan ook, eens een al maanden aanhoudende talk of the town bij de horens vatten.
Het heeft heel lang geduurd, maar uiteindelijk heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ingegrepen: het contracteerde het lokale bedrijf Medicair om patiënten die met spoed een niet in het assortiment van het plaatselijke ziekenhuis van Bonaire voorradige behandeling moeten ondergaan naar Curaçao of Aruba over te vliegen. Medicair werd een paar maanden geleden na jarenlang trouwe dienst op weinig elegante wijze door Fundashon Mariadal aan de kant gezet ten gunste van de Colombiaanse vervoerder Sarpa.
Dat besluit is desastreus uitgepakt: Sarpa beschikt niet over landingsrechten voor Curaçao en Aruba. Patiënten die niet door Mariadal kunnen worden behandeld zijn nu aangewezen op Colombia met alle nadelen vandien zoals een langere reisduur, weinig tot geen bezoek van familie, hogere kosten voor iedereen en last but not least het risico op overlijden door kostbaar tijdverlies. Want omdat Sarpa met door roomkloppers aangedreven toestellen vliegt, duurt de overtocht twee keer langer dan met de – bovendien ook nog eens minder turbulentgevoelige – Learjet van Medicair.
Ondanks dit alles weerstond FM de aanzwellende kritiek en maatschappelijke onrust. Het stapte naar de rechter om gedaan te krijgen dat Sarpa alsnog patiënten naar Curaçao en Aruba zou mogen vervoeren. Zelfs in de afwijzing van deze eis zag het ziekenhuisbestuur geen aanleiding op zijn schreden terug te keren. En het ministerie van VWS dat verantwoordelijk is voor de zorg in Caribisch Nederland? Dat had kennelijk een langdurige aanval van het beruchte wegkijkvirus.
Er was een driedubbel, bijna fataal afgelopen noodgeval voor nodig om de Haagse bureaucraten in beweging te krijgen. Wie weet voor hoeveel patiënten het te laat is gekomen? Dat VWS zo lang heeft uitgesteld wat het maanden geleden al had moeten doen, is het gevolg van een van de vele weeffouten die in de wet- en regelgeving zijn geslopen in de haast het land Nederlandse Antillen te euthanaseren. Het inkopen van zorg werd niet – zoals in Nederland – overgelaten aan een professionele zorgverzekeraar maar toebedeeld aan een met ambtenaren gevulde VWS-unit bij de Rijksdienst Caribisch Nederland. Voor hen was het wel zo makkelijk om zo veel mogelijk verantwoordelijkheid af te schuiven op Mariadal die zich dat – misschien iets te gretig – heeft laten welgevallen.
Hoewel al 14 jaar blijkt dat de VWS-formule voor de BES niet werkt (vraag maar eens op Statia en Saba naar de ervaringen met medische uitzendingen) lijken de boekhouders van het ministerie zich uitsluitend en in toenemende mate druk te maken over de relatief hoge zorgkosten in de bijzondere gemeenten. Waarbij dat ‘relatieve’ reuze meevalt als je rekening houdt met de kleinschaligheid en het gegeven dat het simpelweg onmogelijk is patiënten per ambulance naar een ander ziekenhuis in de nabijheid te vervoeren.
Urgent transport naar Curaçao en Aruba is door de ingreep van VWS voor de komende maanden zeker gesteld. Dat is geruststellend. Nog geruststellender zou het zijn als het ministerie experts inhuurt om advies uit te brengen hoe de zorg in Caribisch Nederland beter kan worden georganiseerd. Het valt niet uit te sluiten dat er forse besparingen mogelijk zijn die niet ten koste gaan van de kwaliteit als het contracteren van zorgaanbieders net als in Nederland wordt toevertrouwd aan een onafhankelijke partij. Dn dus niet langer door het departement over de schutting wordt geflikkerd. En Mariadal? Dat doet er verstandig aan zijn expansiedrift in toom te houden en zich te concentreren op haar primaire taken. Dat is al lastig genoeg op een klein eiland waar het moeilijk is voldoende personeel inclusief medisch specialisten te rekruteren en te houden. Laat VWS zijn eigen zaakjes maar opknappen.
Kadushi is het buitenbeentje van DossierKoninkrijksrelaties.nl: een stekelige rubriek die soms wel eens ‘au’ kan doen.