Den Haag/Sint Eustatius – Het demissionaire kabinet Rutte vindt dat de viering van Statia Day in 2026 extra cachet verdient. Alleen al voor het opzetten van een organisatie wordt nu reeds 300.000 euro uitgetrokken, zo maakte minister van BZK Hugo de Jonge vandaag bekend.
Het kabinet geeft daarmee gehoor aan een in 2018 door de Tweede Kamer aangenomen motie van de toenmalige parlementariërs Ronald van Raak (SP) en André Bosman (VVD) waarvan de tekst als volgt luidde:
De Kamer, gehoord de beraadslaging,
constaterende dat met de First Salute op 16 november 1776 vanaf Fort Oranje op Sint Eustatius Nederland de eerste natie was die de Verenigde Staten erkende;
van mening dat 250 jaar betrekkingen tussen onze landen op een gepaste wijze gevierd zou moeten worden, ook met inachtneming van de duistere kanten van ons gedeelde verleden;
verzoekt de regering, samen met Sint Eustatius en de Verenigde Staten voorbereidingen te treffen voor een viering op 16 november 2026 op Fort Oranje, liefst in aanwezigheid van onze beide staatshoofden,
en gaat over tot de orde van de dag.
Al in 2016 had Kamerlid Roelof van Laar (PvdA) minister van Koninkrijksrelaties Ronald Plasterk de suggestie gedaan van 250 jaar First Salute een gedenkwaardig evenement te maken.
Inmiddels heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Eric Hartstra aangesteld als ‘projectleider viering 250 jaar Statia Day’. Of er al contacten zijn gelegd met de Verenigde Staten is niet bekend. In 2018 reageerde toenmalig VS-ambassadeur Pete Hoekstra enthousiast op de motie.
Het First Salute werd op 16 november 1776 vanaf Fort Oranje gelost. Gouverneur Johannes de Graaff liet de kanonnen van het fort een saluut brengen aan de nieuwe Vlag van de Verenigde Staten, de Great Union flag, van de dertien opstandige Noord-Amerikaanse koloniën die zich zojuist onafhankelijk hadden verklaard van hun Britse moederland.
De Amerikanen interpreteerden dit als de eerste erkenning door een buitenlandse mogendheid van hun onafhankelijkheid en De Graaff werd als held geëerd. Het was een van de aanleidingen voor de Vierde Engelse Oorlog (1780-1784).