De AOV – de Caribische variant van de AOW – op Curaçao, Aruba en Sint Maarten is net genoeg om niet meteen na je pensionering de hongerdood te sterven. Je kunt het aardse bestaan er nog een paar jaar mee rekken alvorens je, omdat je geen geld hebt voor gezond eten, alsnog voor het bereiken van de gemiddelde levensduur het loodje legt. Vandaar dat veel werkenden een deel van hun vaak schamele loon besteden aan een aanvullend pensioen om zich te verzekeren van een waardige oude dag. Dachten 30.000 polishouders van Ennia Leven.
Eerst moesten ze lijdzaam toezien hoe de roofzuchtige zakenboef Ansary – onder de twee oogjes toeknijpende toezichthoudende Centrale Bank en prominente Curaçaoënaars in het management en de Raad van Commissarissen – er met hun maandelijks jaar in, jaar uit afgedragen premie vandoor ging. En nu, met de reddende 660 miljoen euro van Nederland voor het grijpen, stort de regering van Curaçao ze voor de rest van hun leven in de martelende onzekerheid wat er straks nog over is van hun appeltje voor de dorst.
Geen moment heeft het kabinet Pisas er blijk van gegeven zich het lot van de door het Ennia-schandaal gedupeerden aan te trekken. De druk om een maatschappelijke ramp te voorkomen, moest uit Den Haag komen. Maandenlang onderhandelde de Curaçaose delegatie met tegenzin over mogelijke oplossingen. De regering voelt zich immers niet verantwoordelijk voor het welzijn van de klanten van een private onderneming.
Niettemin sorteerde Pisas voor op de volgens experts beste uitweg: met een forse kapitaalinjectie kan een solide doorstart worden gemaakt waardoor het doemscenario van het drastisch korten op pensioenen wordt afgewend. Tot het één na laatste moment gokte Forti erop dat Nederland de kastanjes uit het vuur zou halen. Op het helemaal laatste moment haalde Pisas de deal onderuit. Staatssecretaris Van Huffelen – op dat moment logerend op loopafstand van de ‘werkkamer’ van de premier – moest het uit de krant vernemen.
Geen nieuw leven voor Ennia, maar een sterfhuis. Daarmee neemt het kabinet Pisas een enorme gok. De vraag is waarom het kiest voor een optie die de belastingbetaler meer geld kost en (toekomstige) gepensioneerden tot levenslange onzekerheid veroordeelt. Het past natuurlijk wel bij de als minister van Financiën vermomde slippendrager van de gokmaffia Javier Silvania om het pensioen van de gewone man/vrouw aan de roulettetafel in te zetten. Maar het zou ook nog kunnen dat de MFK/PNP-coalitie haar oren naar andere belangen laat hangen.
Wie profiteert ervan dat Ennia als grootste aanbieder in het Caribisch gebied van levensverzekeringen van de markt verdwijnt? Zonder meteen met een beschuldigende vinger te wijzen, kun je bedenken dat in elk geval de concurrentie er niet om zal treuren. Het afwijzen van de redding van Ennia Leven is bovendien een aanslag op de levensvatbaarheid van andere nu nog wel gezonde Ennia-takken. Wie dit een vergezocht scenario vindt: waren het op weg naar 10-10-10 niet uitgerekend financiële instellingen die zich verzetten tegen de schuldsanering?
Intussen zijn de relaties in het Koninkrijk tot ver onder het vriespunt gedaald. Directe aanleiding is de herfinanciering van de aan Curaçao, Aruba en Sint Maarten verstrekte coronaleningen, in totaal bijna 1,2 miljard euro. De landen konden kiezen uit een lage rente (door hun zaakjes op orde hebben), een gemiddelde rente (als ze hun best doen hun zaakjes op orde te krijgen) of een marktconforme rente (als ze de boel de boel laten). Dat was – uiteraard – tegen het zere been. Het werd al als onrechtaardig gevonden dat de leningen niet worden kwijtgescholden, maar nu Curaçao en Aruba vooralsnog niet in aanmerking komen voor de laagste rente is het Koninkrijk te klein.
De ministers-presidenten Pisas en Wever-Croes vinden dat Nederland over de rug van hun toch al arme burgers nog veel rijker probeert te worden dan het al is. En zich schuldig maakt aan machtsmisbruik, onbehoorlijk bestuur, discriminatie, liegen en nog veel meer lelijks. De lust nog eens een zinnenprikkelend dansje met Pik te doen, zal staatssecretaris Van Huffelen na de – voor bevriende naties ongekende tirades uit Willemstad en Oranjestad – wel zijn vergaan.
Kadushi heeft met haar te doen. Geen van haar voorgangers heeft zo gepassioneerd zijn/haar best gedaan de verhoudingen in het Koninkrijk te verbeteren. Maar dat was wel naïef. Ze was voor haar Caribische rot brutale gesprekspartners een erg makkelijke prooi. Dat de stas deze week door hen voor rotte vis wordt uitgemaakt, is de rekening die zij betaalt voor haar toegeeflijkheid. Reik het topje van je vinger en je bent voor je het weet minimaal beide armen kwijt.
Begin volgend jaar, zo is aangekondigd, wordt de (destijds bij gebrek aan succes gesneuvelde) Koninkrijksconferentie in ere hersteld. Gezien de actuele stemming belooft het geen gezellige toestand worden. Hoewel, we moeten er ook weer niet raar van opkijken als het dan opeens allemaal weer pais en vree is. En zo blijft het Koninkrijk een tragikomedie, waarbij het publiek – met name op de eilanden – voortdurend op het verkeerde been wordt gezet.
PS. Intussen is er ook nog goed nieuws: per 1 juli wordt in Caribisch Nederland een leefbaar sociaal minimum ingevoerd. Weliswaar ruim 13 jaar te laat, maar niettemin een vet compliment waard aan de Commissie Thodé die er in is geslaagd de Tweede Kamer wakker te schudden.
Kadushi is het buitenbeentje van DossierKoninkrijksrelaties.nl: een stekelige rubriek die soms wel eens ‘au’ kan doen.