Den Haag – Het verhogen van het minimumloon en de daaraan gekoppelde uitkeringen in Caribisch Nederland kost het rijk jaarlijks ruim 9 miljoen euro. Dat meldt minister voor Armoedebeleid Carola Schouten in antwoord op vragen van de Tweede Kamer. Zij voegt eraan toe dat er in de begroting 2024 geen dekking is.
De Commissie Thodé heeft geadviseerd het wettelijk minimumloon op de eilanden per 1 januari te verhogen naar 1.750 dollar en gelijktijdig de daarmee gepaard gaan lastenstijging voor werkgevers met flankerend beleid te dempen. Uit de reactie van Schouten duidt erop dat het kabinet niet van plan is het advies van de Commissie Thodé te volgen.
De sleutel ligt in handen van de Kamer: die kan alsnog afdwingen dat het minimumloon toch per 1 januari naar 1.750 dollar wordt verhoogd, maar dan moet wel meteen duidelijk worden gemaakt hoe dat te financieren.
Het volledige antwoord van minister Schouten:
Het kabinet heeft met Prinsjesdag 30 miljoen euro in 2024 (32 miljoen euro structureel vanaf 2025) gereserveerd voor het verbeteren van de koopkracht en het bestrijden van armoede. Omdat de Commissie sociaal minimum Caribisch Nederland haar rapport pas na Prinsjesdag heeft gepubliceerd, heeft het kabinet ervoor gekozen om vooruitlopend op een advies de middelen voor 2024 in te zetten voor zowel incidentele als structurele maatregelen. Structureel worden het minimumloon, de minimumuitkeringen en de kinderbijslag verhoogd. Incidentele middelen zijn ingezet voor onder meer het continueren van de energietoelage voor huishoudens met een laag inkomen en subsidies op de nutsvoorzieningen. De structurele middelen voor 2025 en verder zijn gereserveerd op de aanvullende post (additioneel 16,2 miljoen euro in 2025, aflopend tot structureel 14,4 miljoen euro) om per 2025 op basis van het advies van de commissie verdere stappen te zetten.
De Commissie sociaal minimum Caribisch Nederland heeft in haar onderzoek inzichtelijk gemaakt wat inwoners in Caribisch Nederland nodig hebben om rond te komen en te participeren, en draagt daar concrete aanbevelingen voor aan. De commissie adviseert in haar rapport korte en middellange termijn maatregelen. Voor de korte termijn adviseert de commissie om het wettelijk minimumloon in Caribisch Nederland te verhogen naar USD 1.750 per maand per 1 januari 2024. Om het voor werkgevers draagbaar te houden, stelt de commissie daar tegenover een verlaging van de werkgeverspremies voor. Voor deze verdere stappen is onvoldoende dekking voorhanden in 2024 (zie tabel). Het additioneel verhogen van het minimumloon naar USD 1.750 en de koppeling met de uitkeringen kost in 2024 aanvullend € 9,1 miljoen, oplopend tot € 9,6 miljoen structureel. Daarnaast zijn er aanvullende kosten indien werkgeverspremies verlaagd worden. Voor andere maatregelen zoals het invoeren van een kindgebonden budget en het verlagen van de kosten van levensonderhoud, waaronder die van wonen, vervoer en nutsvoorzieningen, noemt de commissie concrete maatregelen, maar doet zij geen concrete uitspraak over hoe hoog die stappen moeten zijn. Het onderzoek van de commissie laat namelijk ook zien dat heel veel gegevens voor Caribisch Nederland niet voor handen zijn. Daarom is op dit moment niet te becijferen hoeveel additioneel nodig is voor de volledige opvolging van het rapport.
Over de bredere bevindingen en aanbevelingen uit dit rapport komt de minister voor APP dit jaar nog met een inhoudelijke reactie.
Tabel: Specificatie van de koopkrachtmiddelen augustusbesluitvorming 2023 (en restant 2022)
| x € mln. | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | Struct. |
| 1. Wml en uitkeringen | 11,3 | 11,9 | 12,5 | 13,0 | 13,7 |
| 2. Kinderbijslag $ +90 per kind p/m | 4,4 | 4,5 | 4,5 | 4,5 | 4,5 |
| 3. Voedselbanken | 0,1 | 0,3 | 0,3 | 0,3 | 0,3 |
| 4. Openbaar vervoer | 0,8 | 0,7 | 0,7 | 0,7 | 0,7 |
| 5. Verlagen vast elektratarief naar $ 0 p/m | 6,2 | ||||
| 6. Energietoelage | 4,5 | ||||
| 7. Flankerend armoedebeleid openbare lichamen | 1,0 | ||||
| 8. Gratis schoolmaaltijden | 1,0 | ||||
| 9. Verlagen vast drinkwatertarief naar $ 2 p/m | 1,2 | ||||
| 9. Verdere verlaging van vast internet met $ 15 p/m | 1,3 | ||||
| 10. Verbeteren glasvezelnetwerk internet | 3,0 | ||||
| 11. Reservering AP commissie sociaal minimum | 1,6 | 16,2 | 15,6 | 15,1 | 14,4 |
| Totaal kosten | 36,4 | 33,6 | 33,6 | 33,6 | 33,6 |
| Dekking uit augustusbesluitvorming 2023 | 30,0 | 32,0 | 32,0 | 32,0 | 32,0 |
| Dekking resterend uit augustusbesluitvorming 2022 | 6,4 | 1,6 | 1,6 | 1,6 | 1,6 |
| Totaal dekking | 36,4 | 33,6 | 33,6 | 33,6 | 33,6 |