Kralendijk – De SZW-unit van de Rijksdienst Caribisch Nederland heeft zijn zaakjes zo slecht voor elkaar dat zelfs niet achteraf kan worden vastgesteld hoeveel miljoenen in coronatijd ten onrechte aan bedrijven zijn uitgekeerd. Dat blijkt uit een rapport van de Nederlandse Arbeidsinspectie.
In de periode van maart 2020 tot oktober 2021 is aan zo’n 600 bedrijven op de BES-eilanden ongeveer 100 miljoen dollar noodsteun verleent om ze overeind te houden en in staat te stellen de lonen van hun (5.000) werknemers te kunnen doorbetalen. De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft in opdracht van het ministerie van SZW onderzoek gedaan naar de rechtmatigheid van de uitgekeerde steun.
Vanwege de urgentie – van de ene op de andere dag viel het toerisme stil – werd er bij het afhandelen van aanvragen gekozen voor snelheid boven zorgvuldigheid en zou de controle achteraf plaatsvinden. Van dat laatste is weinig terechtgekomen: als er als iets vastgelegd is dat vanwege de gebrekkige ICT bij RCN handmatig gebeurd, zodat er weinig te reconstrueren is.
De Arbeidsinspectie heeft zich dan ook beperkt tot steekproefsgewijs onderzoek naar slechts 29 dossiers. In 12 daarvan is het misgegaan waarbij de aanvragers in totaal 578.000 dollar ten onrechte hebben ontvangen. “Dat het verschijnsel van onrechtmatige betalingen zich breder heeft voorgedaan, is aannemelijk, maar op basis van de steekproefsgewijze controle kan niet worden geconcludeerd op welke schaal”, aldus de Inspectie.
“Vanwege het ontbreken van een sluitende controle en gebrek aan vastlegging – denk aan het ontbreken van beschikkingen – resteert de conclusie dat er sprake is van een onzekerheid over de rechtmatigheid van de verstrekte subsidie.” Op het onderzoek valt wel meer af te dingen: zo hebben 2 ingevlogen inspecteurs amper een maand (februari 2022) ter plekke rondgelopen. Hun werk is in de 7 maanden daarna door eigen medewerkers van de SZW-unit “afgerond”. Dat verklaart wellicht de constatering dat de unit “een prestatie van formaat” heeft geleverd.
Opvallend is verder dat de eindversie van het onderzoeksverslag al sinds 9 juni bij het ministerie lag, maar dat deze op de eerste dag van het zomerreces naar de Tweede Kamer is gestuurd. Het opmerkelijkste is wellicht dat het rapport het verhaal bevestigt van een medewerker van de SZW-unit die destijds bij haar manager aan de bel trok over het gemak waarmee aanvragen werden toegewezen. Niet alleen de miljoenen vlogen de deur uit: de klokkenluider werd op straat gezet.
Lees HIER het gehele rapport