Den Haag – De Tweede Kamer wijdt volgende week woensdag een tweeminutendebat aan het ‘Ontwerpbesluit houdende inrichtingen- en activiteiten, milieueffectrapportage en de kwaliteit van toezicht en handhaving, ter bescherming van het fysieke leefomgeving op Bonaire, Sint Eustatius en Saba’.
Dat gebeurt op verzoek van de Partij voor de Dieren die vindt dat de natuur, het milieu en de leefomgeving minder worden beschermd door de voorgestelde aanpassingen. De partij wijst erop dat het verlichten van de vergunningplicht voor bedrijven vraagt om beter toezicht en handhaving. Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Vivianne Heijnen is de mening toegedaan dat natuur en milieu juist gebaat zijn van de nieuwe regels.
Vooralsnog heeft alleen Lammert van Raan van de PvdD zich als spreker aangemeld voor het tweeminutendebat. Verwacht wordt dat hij een of meer moties zal indienen.
De zorgen van de Partij voor de Dieren
De leden van de Partij voor de Dieren-fractie lezen dat er milieuregels worden vastgesteld voor bedrijven in Caribisch Nederland als gevolg van een ontwikkeling in Europa, waarbij de vergunningplicht zoveel mogelijk wordt vervangen door algemene regels, met een focus op de handhaving daarvan. Deze leden maken zich om verschillende reden zorgen over de voorgestelde aanpassingen. Ten eerste merken deze leden op dat deze aanpassing voorbij gaat aan de vraag of wel alle bedrijven, dan wel projecten en/of activiteiten überhaupt doorgang moeten krijgen, ongeacht of ze een vergunning kunnen krijgen, dan wel zich aan de algemene regels zullen houden. Gezien de klimaat- en biodiversiteitscrises is er namelijk geen plek meer voor bepaalde vervuilende bedrijven en activiteiten. Denk hierbij ook aan de vraag of het verstandig is om kunstmatige stranden aan te leggen op een tropisch eiland. De leden van de Partij voor de Dieren-fractie zijn ten tweede van mening dat het afgeven van een natuur- en milieuvergunning mogelijk eraan kan bijdragen dat bescherming van natuur meer is meegewogen in de besluitvorming, zeker wanneer er direct gehandhaafd wordt bij onrechtmatigheden, waarbij effectieve boetes worden opgelegd en geïnd. Hierbij merken deze leden echter op dat de huidige situatie op de BES-eilanden nu al te wensen overlaat als het gaat om het vergeven van de juiste vergunningen en het volgen van de juiste procedures, waarbij onvergunde situaties aan de orde van de dag zijn en (effectieve) handhaving achterwege blijft. Daarbij vernemen deze leden dat voor de meeste bedrijven de vergunningplicht als gevolg van dit inrichtingen- en activiteitenbesluit BES (IAS-BES) komt te vervallen. De uitvoering van de algemene regels komt hiermee te rusten op effectieve handhaving. Voorbeelden uit het verleden tonen, wat deze leden betreft, aan dat er nog geen effectieve handhaving op de eilanden is. Daarom menen deze leden dat de natuur, het milieu en de leefomgeving minder zullen worden beschermd door de voorgestelde aanpassingen. Dit gezien er al sinds 2013 gewerkt wordt aan het versterken van de directies Ruimtelijke Ontwikkeling en Toezicht en Handhaving. Dit gegeven het recente verleden, waar naar voren kwam dat een bedrijf op Bonaire onrechtmatig een kunstmatig strand (Chogogo Resort) heeft aangelegd, waarna het bestuur, in plaats van handhavend op te treden, hier alsnog een vergunning voor verleende. Daardoor is er sprake van een legalisatie van hetgeen zonder vergunning is gebouwd. Dit terwijl het eilandbestuur woensdag 21 september 2022 officieel in gebreke is gesteld voor het niet handhaven van de natuurbeschermingswetten. Dit terwijl het risico op koraalvernietiging zeer groot is, wanneer een kunstmatig strand de zee in schuift en daar het koraal zal verstikken. Dit terwijl het risico hierop nog groter is, aangezien de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat in antwoord op schriftelijke vragen van het lid Van Esch aangeeft dat het nog onduidelijk is of de keermuur aan de vereiste bouwhoogte voldoet. Dit omdat bij de aanleg van een ander kunstmatig strand (Ocean Oasis) ook al bleek dat nog niet alle vergunningen zijn verstrekt en dat er nog een aantal overtredingen bestaan, zoals opnieuw het ontbreken van een vergunning voor een keermuur, als ook voor gebouwen en pieren.