Philipsburg – De ontwerp-consensusrijkswet voor de oprichting van het Caribisch Orgaan voor Hervorming en Ontwikkeling is definitief van tafel. Dat zijn de premiers van Curaçao, Aruba en Sint Maarten tijdens het vierlandenoverleg in Philipsburg met staatssecretaris Van Huffelen (Koninkrijksrelaties) overeengekomen.
De COHO-wet wordt vervangen door onderlinge regelingen van de afzonderlijke CAS-landen met Nederland. De details worden de komende weken uitgewerkt. Inhoudelijk verandert er weinig: de landen blijven gehouden aan het uitvoeren van de zogeheten landspakketten waarvan ingrijpende hervormingen deel uitmaken.
Na het vernietigende advies van de Raad van State van het Koninkrijk (2021) over de eenzijdig door Nederland ontwikkelde COHO-wet was duidelijk dat deze nooit zou worden geaccepteerd door de Staten van Curaçao, Aruba en Sint Maarten. Ook de Tweede Kamer reageerde kritisch. Toch was dat voor toenmalig staatssecretaris Knops geen reden het wetsontwerp in te trekken en dus werd het met enkele cosmetische aanpassingen naar de parlementen gestuurd.
Conform de verwachtingen maakten de Staten gehakt van de COHO-constructie omdat die in hun ogen de autonomie ondermijnt. De regeringen van de CAS-landen stuurden in september een alternatief naar Van Huffelen. Daarover sloten de partijen vandaag een ‘prinicipe-akkoord’. Ze spraken de verwachting uit dat in maart de nieuwe afspraken op basis van een onderlinge regeling worden ondertekend.
Knops bedacht COHO nadat de CAS-landen begin 2020 als gevolg van de coronacrisis afhankelijk waren van honderden miljoenen aan liquiditeitssteun uit Den Haag. Hij eiste dat de landen al jaren uitgestelde hervormingen in uitvoering zouden nemen om hun economie en daarmee de overheidsfinanciën weerbaarder te maken. Het beoogde toezicht door COHO werd ook neutrale waarnemers opgevat als een vorm van onder curatele-stelling.
De landen hebben tevens afgesproken de besprekingen over de aflossing van de liquiditeitsleningen (in totaal ruim een miljard euro) in februari te beginnen. Deze lopen op 10 oktober af. Curaçao, Aruba en Sint Maarten zetten in op tenminste gedeeltelijke kwijtschelding en geen of lage rente voor het eventuele restant met een ruime looptijd.