Door James Kroon
De ongekende wateroverlast van vorige week heeft – voor zo ver dat nog nodig was – bevestigd welke dreiging er van de klimaatverandering uitgaat voor ons eiland. Dit is wat ons nog vaker te wachten staat, waarschuwen deskundigen. En het wordt nog veel erger als de opwarming van de aarde niet wordt afgeremd. Maar zelfs als dat lukt, zullen we ingrijpende voorzorgsmaatregelen moeten treffen om lager gelegen delen inclusief Kralendijk te beschermen tegen overvloedige regenval en zeespiegelstijging. Maatregelen die verder gaan dan dammen en rooien te herstellen en open te houden.
Daarvoor heeft het Bestuurscollege het initiatief genomen om een Klimaattafel op te richten waar (wetenschappelijke) kennis over de gevolgen van klimaatverandering voor Bonaire samen wordt gebracht en geanalyseerd om vervolgens na te denken wat ons te doen staat om ons eiland te beschermen. Dit initiatief is inmiddels omarmd door de vijf meest betrokken ministeries. En tot mijn genoegen heeft minister voor Klimaat en Energie Jetten de heer Ed Nijpels aangesteld als kwartiermaker voor de Klimaattafel.
Met een aantal voorzorgen hoeven we niet te wachten op de uitkomsten van de Klimaattafel. Bijvoorbeeld het voorkomen dat zand met het regenwater naar zee afspoelt en daar schade toebrengt aan het koraal. Een oplossing is waterreservoirs aanleggen zodat het regenwater kan worden opgevangen. Dat helpt wateroverlast op wegen en in huizen voorkomen, is goed voor het koraal, maar levert ook water voor land- en tuinbouw. Die willen we immers sterk uitbreiden om minder afhankelijk te zijn van dure import.
Vanwege de klimaatverandering wordt water schaars. Het gaat namelijk minder vaak regenen op ons eiland, maar als het regent zullen er in korte tijd grotere hoeveelheden vallen. Die reservoirs kunnen we redelijk snel aanleggen.
Wat we ook nu al kunnen en moeten doen is nog eens heel goed na te denken waar wij nieuwe wijken bouwen. Dat moet, zoals minister van Infrastructuur en Waterstaat Harbers vorige week aan de Tweede Kamer schreef, niet meer gebeuren op locaties die als eerste overstromen bij zware regenval of stormvloeden. Het is evenmin slim huizen te bouwen op grond die geschikt is voor agrarische activiteiten, want die is ook schaars.
We moeten dus omzien naar andere, hoger gelegen locaties. Volgens ramingen zijn er de komende decennia 4.500 huizen nodig om de door het CBS berekende bevolkingsgroei te kunnen opvangen en de wachtlijst van lokale woningzoekenden weg te werken.
Ook publieke voorzieningen en bedrijven doen er goed aan zich de vraag te stellen of ze op de juiste plek zitten. Kijk naar Fundashon Mariadal dat vorige week alleen nog open was voor medische noodgevallen. Met minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening De Jonge werken we aan de ontwikkeling van een ruimtelijk ontwikkelingsprogramma voor Bonaire. Dat moet antwoord geven op de vraag waar veilig kan worden gewoond. Uiteraard zonder dat onze natuur in het gedrang komt.
Dat is een grote uitdaging. Een uitdaging die velen tot voor kort als “ver van ons bed” beschouwden. Het buienfront van vorige week heeft ons met de neus op de feiten gedrukt. Ik vrees dat het slechts een voorbode was.
Dus laten we aan de slag gaan!
James Kroon is gedeputeerde Ruimte en Ontwikkeling en Sportaangelegenheden voor het openbaar lichaam Bonaire