Schouten schept verwarring over invoering sociaal minimum Caribisch Nederland

Den Haag – Minister voor Armoedebeleid Carola Schouten blijft goochelen met het jaartal voor de invoering van een sociaal minimum voor Caribisch Nederland. In antwoord op schriftelijke vragen over de begroting SZW meldt ze in 2025 het sociaal minimum “te realiseren”. Vorige week in een commissiedebat verklaarde de bewindsvrouw ernaar te streven in 2024 een sociaal minimum vast te stellen, maar voegde zij er meteen aan toe dat de daadwerkelijke invoering langer op zich kan laten wachten vanwege het beperkte economische draagvlak. Eerder was het de ‘ambitie’ in 2025 het ‘ijkpunt sociaal minimum’ te bereiken. Uit de beantwoording door Schouten blijkt tevens hoe groot de kloof is tussen het minimumloon en de bijstand in Europees Nederland en het minimumloon en de onderstand in Caribisch Nederland, terwijl de noodzakelijke van levensonderhoud op de eilanden aanzienlijk hoger liggen.

Vraag 229

Wat wordt de eigen bijdrage na het aflopen van de tijdelijke regeling voor financiering van de kinderopvang op Caribisch Nederland?

Antwoord 229

De tijdelijke subsidieregeling Financiering kinderopvang Caribisch Nederland eindigt op het moment dat het financieringsdeel van het wetsvoorstel kinderopvang BES (Wko BES) van kracht wordt. Dat is op zijn vroegst 1 januari 2024.

De ambitie van het kabinet is om met ingang van 2025 de kinderopvangvergoeding te verhogen tot 96% van de kinderopvangvergoeding en daarmee de ouderbijdrage te verlagen naar 4%. Wat het absolute bedrag voor de ouderbijdrage zal zijn is nog niet bekend. Dat is afhankelijk van de uitkomsten van een kostprijsonderzoek naar kinderopvang in Caribisch Nederland. Op dit moment is de verwachting dat de ouderbijdrage voor de dagopvang tussen $20 en $35 per maand zal zijn en voor de buitenschoolse opvang tussen $15 en $30 per maand bij volledige opvang.

Vraag 291

Wat is het (netto) verschil tussen het minimumloon, het sociaal minimum en de kosten van het levensonderhoud tussen Europees Nederland en Caribisch Nederland? Is er een uiteindelijke doelstelling voor het sociaal minimum voor Caribisch Nederland waar naartoe gewerkt? Zo ja, is er een stappenplan om deze doelstelling te bereiken?

Antwoord 291

Onderstaande tabel geeft zo goed als mogelijk inzicht in de verschillen van het wettelijk minimumloon en het op dit moment gerealiseerde sociaal minimum (dat voor Caribisch Nederland in dit overzicht wordt afgemeten aan de onderstand). Bij het onderling vergelijken van Europees Nederland en Caribisch Nederland is van belang om op te merken dat verschillende valuta gebruikt worden. Daarnaast kunnen de bedragen niet goed onderling vergeleken worden, omdat een euro in Europees Nederland niet dezelfde koopkracht genereert als in Caribisch Nederland.

2022	Europees Nederland	Bonaire	St. Eustatius	Saba
Netto Wml alleenstaande	€ 20.406,00	$ 12.542,00	$ 14.504,26	$ 14.345,01
Netto bijstand/onderstand alleenstaande die zelfstandig woont	€ 13.161,00	$ 6.916,00	$ 8.346,00	$ 8.242,00

Cijfers op jaarbasis

Een vergelijking met betrekking tot de kosten van levensonderhoud is niet voorhanden.

Voor Caribisch Nederland is er nog geen definitief sociaal minimum vastgesteld, maar wel een ijkpunt voor de ontwikkeling van het wettelijk minimumloon en de minimumuitkeringen en voor kostenverlagingen. De resterende opgave om op het beoogde niveau van het ijkpunt te komen vergt een beleidsmatige verhoging van het wettelijk minimumloon en de onderstand met respectievelijk 28% (Bonaire), 18% (Sint Eustatius) en 23% (Saba) bovenop de ontwikkeling van de inflatie. Parallel daaraan spannen diverse departementen zich in om verschillende kosten van levensonderhoud in Caribisch Nederland structureel te verlagen. 

In 2023 zal een onafhankelijk onderzoek worden uitgevoerd naar de hoogte en de systematiek van het sociaal minimum in Caribisch Nederland, met aandacht ook voor de kostenkant. Daartoe wordt een Commissie sociaal minimum Caribisch Nederland ingesteld. Over de resultaten wordt in 2023 voor de begrotingsbehandeling gerapporteerd. Op basis van de onderzoeksresultaten kan in 2024 een sociaal minimum voor Caribisch Nederland worden vastgesteld.