Kralendijk – Het sluiten van BonLab zoals het ministerie van VWS wil, betekent een verschraling van de zorgcapaciteit op Bonaire en is daarom onverstandig. Dat vindt Angel Bermudez die als oud-directeur (2017 t/m 2020) van het toenmalige Zorgverzekeringskantoor Caribisch Nederland goed inzicht heeft in het functioneren van laboratoriumdiensten op het eiland.
Vandaag proberen de naar Den Haag gereisde fractieleiders Tjin Asjoe, Abraham, Bernabela en Coffie directeur ZJCN Barnard van het ministerie van VWS ervan te weerhouden het zorgcontract met BonLab te beëindigen. Bermudez deelt hun zorg dat de dienstverlening aan burgers erop achteruit gaat als het laboratorium van Mariadal het monopolie krijgt. “Dat werkt drempelverhogend en zal leiden tot lange wachttijden. Een zekere mate van concurrentie werkt altijd versterkend.”
Vergelijking
De oud-directeur van ZVK vindt het op zichzelf gerechtvaardigd dat naar de kosten wordt gekeken. “Maar je moet ook kijken naar de kwaliteit. Mariadal en BonLab alleen op basis van de kosten vergelijken, gaat mank. Een groot deel van de kosten bij Mariadal – bijvoorbeeld voor infrastructuur en logistiek – wordt uit het algemene budget bekostigd, waardoor de werkelijke kosten van het laboratorium niet volledig zichtbaar zijn. Bij BonLab zijn alle kosten wel in het tarief doorberekend.”
“Mariadal is een moloch die jaarlijks meer dan vijftig procent van het ZJCN-budget opslurpt. Haar ambitie is om een algemeen medisch centrum te zijn, voorzien van alle loketten. Dat het niet altijd effectief werkt, zie je aan de botica’s. Sinds de overname en sluiting van de apotheek in de binnenstad, ben je aangewezen op Mariadal. Dat heeft niet goed uitgepakt. Onlangs werden de apotheekdiensten opgeschort vanwege heisa met personeel.”
Samenwerking
Het argument van ZJCN dat in geval van calamiteiten voor laboratoriumdiensten kan worden uitgeweken naar Curaçao, vindt Bermudez geen geruststellende gedachte. “Mariadal heeft dat in het verleden wel vaker gedaan. Omdat er geregeld vluchten uitvallen, lagen monsters soms urenlang op het vliegveld.” Ook uit oogpunt van volksgezondheid is het concentreren van de laboratoriumzorg op één plek onwenselijk. “Een ziekenhuis is vanwege besmettingsgevaar een zogeheten high-risk instituut. Je moet niet willen dat bij een nieuwe coronagolf of een uitbraak van MRSA iedereen op één locatie samenkomt.”
Dé oplossing is volgens Bermudez niet de sluiting van BonLab, maar het bevorderen van samenwerking met Mariadal. Daarover werd al in 2017 gesproken. “De laboratoriumkosten op Bonaire liggen hoger dan het gemiddelde in Europees Nederland. Dat heeft te maken met de kleinschaligheid, maar ook aan gebrek aan samenwerking. In plaats dat BonLab en Mariadal elkaars back-up zijn, hebben ze elk daarvoor een eigen voorziening. Ik heb gezien dat Mariadal testen liet uitvoeren op Curaçao, terwijl BonLab dat ook had kunnen doen. De samenwerking is destijds op het laatste moment niet doorgegaan door incompatibilité d’humeurs van de hoofdrolspelers.”
Privatiseren?
Bermudez vindt dat de betrokken partijen alles op alles moeten zetten om alsnog een samenwerking tot stand te brengen. “Laat BonLab de dienstverlening aan huisartsen en patiënten verzorgen, dat moet je niet onderbrengen bij Mariadal. Dat lijkt misschien efficiënt, maar VWS heeft dan geen scherp inzicht meer in de werkelijke kosten. En het gaat te koste van de dienstbaarheid naar de patiënten. Wellicht is privatiseren een optie, zoals op Aruba met het goed functionerende Laboratoria Familiar.”