Curaçao Airways moet de toeristische sector en daarmee de gehele eilandelijke economie redden. De oprichting van een nieuwe, vliegende overheidsnv is het antwoord van het kabinet Pisas op het besluit van een ander staatsbedrijf (de KLM) om de eerder aangekondigde uitbreiding van het aantal vluchten tussen Schiphol en Hato in te slikken. Tot woede van (bijna) heel Curaçao. Nog niet eens bijgekomen van de coronacrisis, ziet het eiland alleen al komend winterseizoen zo’n 35 miljoen aan inkomsten vervliegen. De teleurstelling is begrijpelijk: de mus waarmee Curaçao eerst blij is gemaakt, blijkt binnen enkele weken al weer de pijp uit. De nek omgedraaid omdat de KLM met personeelstekorten kampt en levertijden van onderdelen zijn opgelopen.
En dus stuurde minister-president Gilmar Pisas, opgejut door boze hotelbazen en lotgenoten, een brief naar zijn Nederlandse ambtgenoot Mark Rutte – tenslotte mede-eigenaar van de KLM – met de oproep de ‘Koninklijke’ tot de orde te roepen. In de tropische delen van het Koninkrijk laten premiers immers niet met zich sollen als een overheidsnv iets uitvreet wat de regering niet zint. Een kwestie van good governance naar Caribisch model.
In Europees Nederland ligt dat een tikkeltje anders. Daar hoeft Rutte het niet te wagen zich te bemoeien met het beleid van een staatsdeelneming. En in dit geval al helemaal niet, want – ook al wordt dat uit misplaatst patriottisme nooit openlijk toegegeven – de KLM is onderhorige van AirFrance. Pik had zijn oproep dus beter aan Macron kunnen richten. Maar wetend dat ook dat de postzegel niet waard is, wordt er door minister van Economische Ontwikkeling Ruisandro Cijntje hardop aan gedacht dan maar zelf de vleugels uit te slaan: Curaçao Airways.
Onmiddellijk werd de bewindsman herinnerd aan de roemloze crashes van de ALM en haar opvolger Dutch Caribbean Airlines. Beiden lieten een spoor na van miljoenen aan onbetaalde rekeningen van leveranciers plus enorme betalingsachterstanden bij de belasting, de SVB en het pensioenfonds. Het had overigens nog veel slechter kunnen aflopen. In hun nadagen vlogen zowel de ALM als DCA met overjarige roestbakken waarvan de luchtwaardigheid ernstig in twijfel werd getrokken.
Kennelijk veronderstellend dat ook in de luchtvaart drie keer scheepsrecht is, pompte de Curaçaose regering in 2017 tientallen miljoenen in de private home carrier InselAir, waarmee zij voor 51% eigenaar werd van een berg schroot-met-vleugels. Ondanks het duurbetaalde leergeld was er van de harde landing van ALM en DCA niets opgestoken. InselAir ging aan grootheidswaanzin ten onder. De met duct tape in de lucht gehouden vloot werd als oud ijzer verkocht, leveranciers en de overheid hadden alweer het nakijken. En nu denkt Cijntje dus de concurrentie te kunnen aangaan met de megaconcerns AirFrance-KLM en TUI.
Curaçao voelt zich nooit te klein groot te denken. Daar is helemaal niks mee, maar misschien is het zwerk toch een ietsiepietsie te hoog gegrepen voor laagvlieger Cijntje. Zo lang Curaçao Airways nog niet operationeel is, wil hij een bestaande maatschappij voor zijn karretje charteren en denkt daarbij aan Corendon en Air Belgium. Als die al geïnteresseerd zijn, moet daar dik geld bij – van de Curaçaose belastingbetaler wel te verstaan – want ze zullen ongetwijfeld een garantie verlangen voor onverkochte stoelen. Maar wie weet dat Pisas het met oliedollars gesponsorde Emirates bij wie hij vrienden heeft gemaakt tijdens zijn reis eind maart naar Dubai kan paaien.
Kadushi moet onwillekeurig terugdenken aan invalpremier Mirna Godett. Het Nederlandse ministerie van Justitie had er in 2003 schoon genoeg van dat DCA op haar vluchten naar Amsterdam soms meer dan honderd mula’s aan boord meenam. Er moest zelfs een speciale rechtbank voor bolletjesslikkers op de luchthaven worden ingericht. Nederland waarschuwde DCA’s landingsrechten in te trekken als er op Hato niet beter gecontroleerd zou worden. Godett reisde spoorslags voor topoverleg naar Den Haag. Amper geland gaf ze op Schiphol een persconferentie waarin ze aankondigde Nederland met gelijke munt te zullen terugbetalen door de KLM te verbannen.
Maar goed dat het daar nooit van is gekomen. Het zou Curaçao minstens het tienvoudige hebben gekost van de 35 miljoen waar het deze winter naast grijpt. Dat Curaçao zich zo afhankelijk heeft gemaakt van een commercieel bedrijf en één markt, mag het vooral zichzelf verwijten. Nu betaalt het de rekening van een door luiheid ingegeven monomaan marketingbeleid.
In reactie op de scepsis over zijn luchtfietserij zei minister Cijntje dat “we groter moeten denken”. Voor bestuurders is het beter dat te doen met beide stevig benen op de grond dan met het hoofd in de wolken. Want het zal opnieuw de belastingbetaler zijn die de prijs betaalt voor een met zekerheid tot mislukken gedoemd Curaçao Airways.
Kadushi is het buitenbeentje van DossierKoninkrijksrelaties.nl: een stekelige rubriek die soms wel eens ‘au’ kan doen.