Kralendijk – De Eilandsraad heeft een motie aangenomen waarin wordt gevraagd om een onderzoek naar het handelen van gezaghebber Edison Rijna bij de verlening van vergunningen voor de bouw van hotels.
Aanleiding voor de motie is een publicatie van Follow the Money over o.a. de “illegale” aanleg van een strand bij het Chogogo Resort en de angstcultuur die er onder ambtenaren zou heersen. Hoewel Rijna de beschuldigingen weerspreekt, verlangt de Eilandsraad onderzoek. Dat moet binnen 2 weken klaar zijn. Gedurende het onderzoek moeten Rijna’s taken, zo wil de raad, worden overgenomen door diens plaatsvervanger.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zegt op de hoogte te zijn van de motie, maar wenst daar niet inhoudelijk op in te gaan: “Het is een lokale verantwoordelijkheid, vergelijkbaar met een gemeenteraad”, aldus een woordvoerder.
Volgens een expert op het gebied van de parlementaire democratie kan alleen de minister van BZK een dergelijk onderzoek gelasten en hebben Eilandsraden niet de bevoegdheid gezaghebbers op non-actief te stellen. Die kunnen de minister hooguit vragen om een onderzoek. Het benoemen, schorsen en ontslaan is een zaak van de minister, immers de ‘baas’ van gezaghebbers.
Coalitiepartij MPB – met de UPB indiener van de motie – heeft in een persbericht een toelichting gegeven:
Er zijn signalen ontvangen door de leden van de Eilandsraad over een mogelijke schending van de integriteit door de gezaghebber. Integriteit in de politiek is niet alleen van groot belang voor de deugdelijkheid van bestuur, maar ook voor het vertrouwen dat burgers moeten kunnen hebben in hun volksvertegenwoordigers en bestuurders.
Signalen over niet integer gedrag kunnen in principe betrekking hebben op iedere bewindspersoon en iedere volksvertegenwoordiger. Het kan daarbij soms gaan om een kleinigheid, of een fout die onbewust werd begaan. Hoe klein of relatief onbeduidend signalen soms ook kunnen lijken; het is toch van belang deze signalen serieus te nemen. Er moet met elkaar over worden gesproken en er moet zorgvuldig naar gekeken worden, om gezamenlijk verder te kunnen groeien op dit punt en soortgelijke fouten in de toekomst te voorkomen.
Op 29 januari 2019 heeft de Eilandsraad van Bonaire een Integriteitsakkoord goedgekeurd. Het akkoord gaat over het bevorderen van de integriteit in de politiek in algemene zin, maar ook over hoe moet worden omgegaan met potentiële schendingen van die integriteit.
De motie die op in de nacht van dinsdag op woensdag werd aangenomen door de Eilandsraad is geheel gebaseerd op de uitgangspunten van dit akkoord. Zonder onderscheid te maken naar persoon, politieke kleur of overtuiging, wil de coalitie handelen volgens de indertijd gemaakte afspraken.
De coalitie benadrukt daarbij, dat er op dit moment geen sprake is van een schorsing van de gezaghebber, of het op non-actief stellen van de gezaghebber. Ten eerste heeft de Eilandsraad die bevoegdheid niet. De gezaghebber wordt immers niet benoemd door de eilandsraad, maar door de Koning. Ook benadrukt te coalitie dat de afspraken in het akkoord niet juridisch afdwingbaar zijn. Het een akkoord waaraan firmanten zich vrijwillig hebben gecommitteerd en waardoor de coalitie zich laat leiden.
De coalitiepartijen vinden het belangrijk om het proces uit te tillen boven het niveau van de partijpolitiek. Zij hebben er het volste vertrouwen in dat de resultaten van het in te stellen onderzoek en de aanbevelingen die daar uit voortvloeien, binnen twee weken na start daarvan bekend zullen zijn. De gezaghebber zal, zoals ook verwacht, uit eigen beweging alle medewerking en daarmee ook de nodige ruimte geven om het proces onder leiding van de plaatsvervangend gezaghebber ongehinderd te doorlopen.