De reputatie van het Koninkrijk der Nederlanden een voorbeeldige democratische rechtstaat te zijn staat al wat langer onder druk. Onder meer door het kindertoeslagenschandaal waarbij de Belastingdienst tienduizenden gezinnen met een ‘buitenlands’ – zoals Antilliaans – klinkende naam ten onrechte voor fraudeurs uitmaakte en de financiële afgrond induwde, door hoe Den Haag de Groningers (ook letterlijk) laat zakken of door voor oorlog of homofobie op de vlucht geslagen asielzoekers in de open lucht te laten slapen dan wel – wat Curaçao doet met Venezolanen – in mensonterende omstandigheden in de gevangenis te stoppen. En wat te denken van het stelselmatig degraderen van de nog geen 30.000 inwoners van Caribisch Nederland tot tweederangsburgers?
Misstanden die regelrecht zijn toe te schrijven aan elkaar opvolgende slappe regeringen met die van Nederland voorop. We kennen de gevaren van sterke leiders (kijk naar buurland Venezuela of Poetin die er persoonlijk verantwoordelijk voor is dat koninkrijksburgers aan beide zijden van de oceaan hun dagelijkse boodschappen, de energierekening of de huur niet meer kunnen betalen. Een totaal gebrek aan leiderschap als de ultieme vorm van democratie is echter het andere uiterste.
Misschien is het Koninkrijk té democratisch. En is democratie de grootste vijand van zichzelf, omdat de vrijheden zo stevig verankerd zijn dat voor wie de rechtstaat welbewust wil ondergraven bijkans de rode loper wordt uitgerold. Kun je jubilaris Wilders (al een kwart eeuw aan het Haagse pluche geplakt zonder ook maar iets voor zijn kiezers te hebben bereikt, zelfs niet eens de ‘Antillen’ via Marktplaats te dumpen) als een politieke belletjestrekker beschouwen, hij heeft wel het pad geëffend voor een nog veel griezeliger sujet als Baudet en zijn, de stem van het Kremlin vertolkende troepen.
De rechtstaat heeft geen verweer tegen het rapalje dat er – namens een oorlogszuchtige dictator – op uit is de rechtstaat van binnenuit de ondermijnen. Want ze zijn immers democratisch gekozen volksvertegenwoordiger… Door wie in vredesnaam gekozen? Door sneue types die op Prinsjesdag – wellicht per tractor – naar de residentie zijn opgetrokken om de koning uit te maken voor landverrader? Deze week gaven verschillende peilingen aan dat het vertrouwen van de Nederlanders in hun regering nog nooit zo laag is geweest. Kadushi vraagt zich af hoeveel vertrouwen een volk verdient dat met zovelen op bruinhemden stemt.
De achilleshiel van de rechtstaat beperkt zich niet tot het landsbestuur. Neem de jongste loot aan het publieke omroepbestel: Ongehoord Nederland. Hoe bestaat het dat een ranzig clubje complotverspreiders een zendmachtiging is toegekend en met geld van de belastingbetaler (ja, ook die op de BES-eilanden) in staat wordt gesteld haat te zaaien. Met als voorlopig dieptepunt, na vertoning van enkele van hun context ontdane filmpjes als ‘bewijs’, te concluderen dat “witte jongeren massaal door negers worden mishandeld” en de mainstream media ervan te beschuldigen daarover te zwijgen.
De serieuze media valt inderdaad iets te verwijten: in hun ongegronde vrees partijdig over te komen (of uit simpele domheid), bieden ze in potentie gevaarlijke randfiguren een platform om in een parallelle wereld dolende kiezers te bereiken. Zo kwam treiterkoning Wilders ooit aan 25 zetels en was Forum voor Democratie even – tot de partij implodeerde – de grootste in de Eerste Kamer. Dure lessen waarvan vooralsnog niets is geleerd. Nog steeds krijgen in schaapswolletjes gestoken onrustzaaiers – zoals Eerdmans en Van der Plas – aan de talkshowtafels alle gelegenheid te stoken zonder dat hun uit de onderbuik opborrelend feitenvrije populistisch gereutel wordt weersproken.
Burgers van Curaçao, Aruba en Sint Maarten zijn begrijpelijkerwijs gehecht aan hun koninkrijkspaspoort. En al valt er ook op hun regeringen en politici heel veel af te dingen, als politiek Den Haag te angsthazerig blijft de democratie tegen zichzelf te beschermen, dient zich op enig moment de vraag aan: wil je het Koninkrijk nog wel met zo’n Nederland delen?
Kadushi is het buitenbeentje van DossierKoninkrijksrelaties.nl: een stekelige rubriek die soms wel eens ‘au’ kan doen.