Oranjestad – De verenigde oppositie dringt er bij premier Wever-Croes en minister van financiën Maduro op aan de vorige week aan de Staten aangeboden ontwerpbegroting voor 2023 in te trekken. De fractieleiders van AVP, MAS en ACCION 21 noemen de gepresenteerde cijfers “misleidend”.
De oppositiepartijen staan niet alleen in hun kritiek. De Raad van Advies en het College Aruba financieel toezicht hebben hun twijfels geuit over het realiteitsgehalte van de begroting. Een deel van de ingeboekte bedragen is boterzacht of onvoldoende onderbouwd.
De ontwerpbegroting voldoet sowieso niet aan de met Nederland gemaakte afspraak dat inkomsten en uitgaven vanaf 2023 weer in evenwicht moeten zijn. Ook de herhaalde adviezen van het CAft te snijden in niet noodzakelijke kosten zijn genegeerd.
De brief van AVP, MAS en ACCION 21
Geachte Minister President, mevrouw Wever-Croes,
Geachte minister van Financiën. mevrouw Xiomara Maduro,
De op 31 Augustus 2022 j.l. door het kabinet Wever-Croes ingediende concept-Landsbegroting 2023 met adviezen van de Raad van Advies en het CAFt die nog geheel gebaseerd is op een ontwerp dat er van uit gaat dat er een BTW per 1 januari 2023 zal worden ingevoerd is totaal misleidend. Dit gegeven is faliekant in strijd met de staatsrechtelijke eisen van een cijfermatig en beleidsmatig degelijk onderbouwde begroting – vergezeld van terzake doende adviezen van de Raad van Advies en het CAFt – dat het gewicht heeft om inhoudelijk en politiek door de Staten behandeld te worden.
Om deze en om de hiernavolgende redenen verzoeken de leden van de Fracties van de AVP, MAS en ACCION 21 u om de ingediende concept-Landsbegroting 2023 in te trekken. Op korte termijn wensen zij een nieuwe concept-Landsbegroting 2023 te ontvangen dat wel voldoet aan de staatsrechtelijke eisen van een degelijke begroting dat inhoudelijk en beleidsmatig uitgaat van de daadwerkelijke intenties van Kabinet Wever-Croes en correspondeert met de bijzonder slechte financiële situatie van de Arubaanse overheid en de sociaaleconomische realiteit waarin de Arubaanse bevolking en het bedrijfsleven zich bevinden.
Op de regering rust de rechtsplicht om tijdig een gedegen ontwerp-Landsbegroting aan de Staten voor te leggen. De onderhavige ontwerp-Landsbegroting voldoet echter niet aan de staatsrechtelijke vereisten. De versie van de ontwerp-Landsbegroting die aan het CAft is aangeboden had reeds dusdanige mankementen dat het CAft uitdrukkelijk heeft benadrukt dat zijn advies d.d. 23 juni 2022 enkel een voorlopig karakter kon hebben. Daar de regering tot op heden geen nieuwe ontwerp-Landsbegroting aan het CAft heeft voorgelegd, heeft het CAft geen definitief advies kunnen geven. Reeds hiermee heeft de regering de verplichte zorgvuldigheid bij de voorbereiding van onderhavige ontwerp-Landsbegroting met de voeten getreden.
Het CAft legt uit dat de concrete reden voor het geven van een voorlopig advies ligt in het feit dat de ontwerp-Landsbegroting zeer gebrekkig is gemotiveerd, waardoor het realiteitsgehalte van de erin opgenomen plannen niet te bepalen zijn. In het voorlopige advies signaleert het CAft bovendien opnieuw dat de regering zich volledig inzet op het verhogen van de overheidsinkomsten en onvoldoende op het verlagen van de overheidsuitgaven. Hiermee kiest de regering bewust om de ernstige financiële en sociaal economische situatie van de meerderheid van de Arubaanse bevolking en het bedrijfsleven en het verzoek van een groot aantal maatschappelijke organisaties om het tot op heden gevoerde beleid te corrigeren, volledig te negeren.
Het is niet enkel het CAft dat kritiek heeft. Ook de Raad van Advies meldt dat de ontwerp-Landsbegroting 2023 zeer gebrekkig is onderbouwd. Zo wijst de Raad in zijn advies d.d. 12 juli 2022 op de ondeugdelijke onderbouwing van de belastinghervormingen, waaronder een voorstel om in 2023 een BTW in te voeren met tegelijkertijd de afschaffing van de BBO/BAVP/BAZV. De regering had er kennelijk geen zin in om zich opnieuw aan de controle van het CAft en de Raad van Advies te onderwerpen en heeft daarom de gewijzigde ontwerp-Landsbegroting 2023 – gebaseerd op het verhoogde BBO tarief – noch opnieuw aan het CAft, noch opnieuw aan de Raad van Advies voorgelegd. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat de regering in het Nader Rapport laconiek schrijft dat de ministerraad onlangs heeft besloten om de BTW niet meer op 1 januari 2023 door te laten gaan en in de plaats daarvan de BBO te verhogen. De aan de Staten aangeboden ontwerp-Landsbegroting is derhalve geheel gebaseerd op een ander sociaaleconomisch en fiscale uitgangspunt dan het ontwerp dat aan de Raad van Advies en het CAFt is voorgelegd. Het weigeren om een herziene versie van de ontwerp-Landsbegroting 2023 opnieuw voor advies aan het CAft en de Raad van Advies voor te leggen is totaal in strijd met de vigerende begrotingsregels van Aruba.
Het omzeilen van advisering en de ondermijning van het budgetrecht van de Staten die in de eerste beoordelingsronde een begroting voor zich heeft dat helemaal niet strookt met hetgeen het eindproduct zal zijn is totaal onaanvaardbaar. Dit is misleidend! Immers, aan de Staten wordt thans een ontwerp-Landsbegroting aangeboden die de verplichte adviesprocedure niet adequaat doorlopen heeft, waarvan op basis van de voorlopige adviezen de inkomsten en uitgaven compleet irreëel zijn, de onderbouwing gebrekkig is en die in strijd is met de afspraken zoals vastgelegd in het Protocol. Het vermijden van de kritiek van het CAft en de Raad van Advies getuigt bovendien van een gebrek aan transparantie en daarmee van integriteit.
Ook de indiening van de ontwerp-Landsbegroting vóór 1 september 2022 zoals de Staatsregeling voorschrijft blijkt niets anders te zijn dan een publiciteitsstunt, daar nu blijkt dat de ingediende ontwerp-Landsbegroting volstrekt ondeugdelijke is en zoals ingediend niet voor behandeling door de Staten in aanmerking mag komen. Ook de op 2 september 2022 gehouden vergadering van de Centrale Commissie, waarin is besloten dat het indienen van schriftelijke vragen m.b.t. de ontwerp-Landsbegroting 2023 door leden van de Staten mogelijk is tot en met woensdag 21 september 2022, dient als gevolg hiervan als niet terzake doende te worden beschouwd. De voorgeschreven stappen in het besluitvormingsproces van de Staten m.b.t. de ontwerp-Landsbegroting zijn er, zodat de Staten op zorgvuldige en consciëntieuze wijze de ontwerp-Landsbegroting kunnen beoordelen en goed gebruik kunnen maken van het budgetrecht. De ernst van de situatie waarin ons land zich bevindt wordt zowel door de zeer gebrekkige inhoudelijke onderbouwing van deze ontwerp-Landsbegroting 2023, als door de wijze waarop het nu wordt behandeld, volledig genegeerd. Deze handelwijze van het kabinet Wever-Croes is daarom voor de AVP, MAS en ACCION 21- fracties volstrekt onacceptabel!
Op grond van het voorstaande willen de leden van de oppositie; AVP, MAS en ACCION 21, de regering met klem verzoeken de aangeboden ontwerp-Landsbegroting 2023 in te trekken en een financieel en beleidsmatig degelijk onderbouwde ontwerp-Landsbegroting 2023 opnieuw ter advisering aan het CAft en de Raad van Advies voor te leggen. Pas daarna zal het ontwerp, voorzien van een definitief advies van zowel het CAft als de Raad van Advies, aan de Staten voor behandeling aangeboden mogen worden.
In afwachting van uw spoedige reactie,
| mr. M. G. Eman Voorzitter van de AVP Fractie | drs. M. Lopez-Tromp Voorzitter van de MAS Fractie | M. Mansur Voorzitter van de Accion 21 Fractie |