Den Haag – Inwoners van Caribisch Nederland kunnen snel een burgerservicenummer (BSN) krijgen, maar er ook daadwerkelijk van profiteren zal nog wel even duren. Dat kan worden opgemaakt uit een brief die staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Koninkrijksrelaties) vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Een BSN is nodig om via DigiD toegang te krijgen tot diensten van de overheid en andere publieke organisaties. Bij de toetreding van Bonaire, Sint Eustatius en Saba in 2010 tot het land Nederland is besloten er in de bijzondere gemeenten een afwijkende bevolkingsadministratie op na te houden waardoor de burgers geen gebruik kunnen maken van DigiD. Pas 2 jaar geleden erkende de regering dat dat dit geen slimme keuze is geweest.
Van Huffelen kondigt nu aan alsnog DigiD mogelijk te zullen maken in de bijzondere gemeenten. Daarvoor is niet alleen het toekennen van burgerservicenummers nodig, maar moeten ook wetten aangepast en IT-systemen omgebouwd en dat gaat tijd kosten.
De brief van Van Huffelen
De vaste commissie voor Koninkrijksrelaties heeft bij brief van 12 mei 2022 , 13 januari 2022 , 22 juli 2021 en 17 juni 2021 verzocht om een reactie op brieven van J.M. te S. (bedoeld wordt Jan Meijer op Sint Eustatius; red) inzake het verkrijgen van een BSN en DigiD voor Nederlandse inwoners van Caribisch Nederland. Bij dezen reageer ik op de verzoeken.
In de brieven van J.M. wordt concreet gevraagd om ervoor te zorgen dat Caribische Nederlanders een burgerservicenummer (BSN) kunnen aanvragen en om DigiD te koppelen aan de eilandelijke ID-kaart.
De aandacht voor de problematiek is terecht. De meerderheid van de inwoners van Caribisch Nederland beschikt momenteel inderdaad niet over een BSN en DigiD. In de brief van 21 december 2020 heeft de staatssecretaris van BZK onderkend dat dit nadelig is voor burgers in Caribisch Nederland.
DigiD biedt overheidsorganisaties en publieke dienstverleners zekerheid over met wie zij online te maken hebben. DigiD maakt aan de organisatie het BSN bekend van de persoon die bij hen inlogt. De organisatie ziet vervolgens welke informatie al bekend is van een persoon, waardoor diensten op maat kunnen worden aangeboden. Een DigiD wordt daarom alleen verstrekt aan personen die beschikken over een BSN. Het BSN is een uniek identificerend nummer, bedoeld voor efficiënte, foutloze en privacybeschermende uitwisseling van gegevens tussen overheden en voor communicatie tussen overheid en burger.
In Caribisch Nederland wordt gebruik gemaakt van de PIVA voor de bevolkingsadministratie. Inwoners krijgen daarbij geen BSN toegekend, maar een ID-nummer. Gebruik van dit nummer voor DigiD is onwenselijk. Naast de praktische problemen die hierdoor zouden ontstaan bij overheidsorganisaties voldoet dit nummer onder meer niet aan de privacynormen die in Europees Nederland gelden voor een persoons-identificerend nummer, wat in strijd is met de AVG.
Bij brief van 21 december 2020 heeft de staatssecretaris van BZK toegezegd het BSN in Caribisch Nederland in te willen gaan voeren. Dit vereenvoudigt de gegevensuitwisseling met Europees Nederland en verhoogt de kwaliteit daarvan. Ook kan daardoor DigiD beschikbaar komen voor inwoners van Caribisch Nederland en biedt het perspectief op verdere uitrol van digitale dienstverlening op de eilanden. Pas wanneer het BSN is ingevoerd, is introductie van DigiD voor authenticatie zinvol.
Invoering van het BSN draagt bij aan de realisatie van mijn bredere doelstelling om de identiteitsinfrastructuur in Caribisch Nederland in zijn geheel te verbeteren. De afgelopen periode hebben ambtelijke gesprekken plaatsgevonden met de besturen van de eilanden, die daarbij aangaven de implementatie van het BSN door gefaseerde invoering van de BRP te steunen. Door de kleinschaligheid werd aangedrongen op een implementatie die rekening houdt met het absorptievermogen van de openbare lichamen.
Inmiddels ben ik al gestart met benodigde werkzaamheden om in ieder geval het BSN in te kunnen voeren in Caribisch Nederland. Daarvoor zijn onder meer diverse wetswijzigingen nodig waarnaar ik aanvullend onderzoek laat doen. Uit die onderzoeken blijkt bijvoorbeeld dat het op dit moment toekennen van het Europees Nederlandse BSN aan burgers in Bonaire, Sint Eustatius of Saba niet automatisch zal leiden tot bruikbaarheid van het nummer voor diensten in Caribisch Nederland. Daartoe zou namelijk bijvoorbeeld ook de Wet algemene bepalingen burgerservicenummer, die het gebruik van het nummer regelt, van overeenkomstige toepassing moeten worden verklaard in Caribisch Nederland. Dat is ook een van de aspecten die ik meeneem bij de geplande invoering van het BSN in Caribisch Nederland, zodat nummers niet alleen kunnen worden toegekend, maar ook gebruikt.
Mijn doel is om in 2023 te starten met de uitvoering van de inhoudelijke actielijnen die nodig zijn om het BSN in te voeren in Caribisch Nederland. Naast aanpassing van wet- en regelgeving betekent dit onder meer het aanpassen van ICT-systemen, organisatorische en praktische gevolgen en impact in kaart brengen, communiceren met alle betrokkenen en vervangen van de identiteitskaart BES. Ik ben momenteel bezig om de planning voor het invoeren van het BSN in Caribisch Nederland verder uit te werken en verwacht deze verder uitgewerkte planning na aankomende zomer gereed te hebben. Ik zal die dan naar uw Kamer sturen.