Het lijkt erop dat het kabinet Rutte IV doet wat Rutte I, II en III schandelijk hebben nagelaten: het voorzieningenniveau op Bonaire, Sint Eustatius en Saba opkrikken naar een voor een beschaafd land als Nederland pretendeert te zijn aanvaardbaar niveau. Na ruim 11 jaar ernstige taakverwaarlozing zetten ministeries stappen om de 40 tot 50% van de inwoners die onder het bestaansminimum leven, uitzicht op een fatsoenlijk leven te bieden. Het gaat misschien niet snel genoeg, maar er komt een moment (2025, belooft ‘Den Haag’) dat de sociaalmaatschappelijke voorzieningen in de bijzondere gemeenten gelijkwaardig zijn aan die in de rest van het land.
Wat aanvankelijk ook langzaam, maar inmiddels schrikbarend sneller gaat – alleen wel in de verkeerde richting – is het klimaat. Onlangs waarschuwde het KNMI ervoor dat bij het huidige tempo van de opwarming van de aarde en de daardoor veroorzaakte zeespiegelstijging delen van Bonaire nog deze eeuw onbewoonbaar worden. Met andere woorden: het grauwe asfalt in de Kaya Grandi zal plaatsmaken voor prachtig blauw zeewater, maar dat is vast niet wat met Blue Destination wordt bedoeld…
Stel je eens voor dat je met de watertaxi naar Telbo moet om je telefoonrekening te betalen, ziekenhuis Mariadal ambulanceboten heeft, het op Flamingo Airport een gaan en komen is van (elektrische) watervliegtuigen, toeristen kanotochtjes door het Venetië van de Cariben maken, duikscholen keldertoers hebben uitgezet en een Bonairiaanse start-up van afval (eindeloos recyclebare) laarzen maakt, wat dan wel weer heel erg duurzaam is. Of dat de aan het Florence Nightingale syndroom lijdende belasting- en klimaatvluchtelingen uit Holland die elke ontwikkeling van Bonaire proberen tegen te houden, bij de door hun verketterde ondernemer Breemhaar smeken om een kavel op zijn Landgoed Bolivia, een van de weinige plekken waar je straks je voeten nog droog houdt.
De klimaatverandering en de gevolgen voor Bonaire (en de rest van de wereld) geven natuurlijk allesbehalve aanleiding voor het maken van grapjes. Gelukkig ziet het eilandbestuur – dat doorgaans niet uitblinkt in visie – het gevaar in. Het kondigde deze week aan een Klimaattafel op te richten, een expertisecentrum waar de benodigde wetenschappelijke informatie over de impact die de klimaatverandering op het eiland heeft, wordt samengebracht en geanalyseerd.
Dat de Klimaattafel ook een coördinerende taak krijgt, kan geen kwaad. Nu hangen de nuttige initiatieven van onder meer de Wageningen Universiteit, de Dutch Caribbean Nature Alliance en milieuorganisatie Greenpeace als los zand aan elkaar. Al helpen hun noodkreten hopelijk wel om Den Haag wakker te schudden dat er naast de armoede nog iets anders in Caribisch Nederland speelt dat om aandacht schreeuwt.
Voor het voorkomen van zeespiegelstijging, aanhoudende droogte, krachtigere stormen en hittegolven is het te laat, hooguit kan de klimaatverandering nog een beetje worden afgeremd als de wereld de afspraken van Parijs gaat naleven. Met Bonaire (en andere eilandstaten) als toekijkend slachtoffer. De belangrijkste taak van de Klimaattafel wordt dan ook te bedenken hoe kan worden ingespeeld op de komende dreigingen. En dat is, om maar bij de actualiteit aan te haken, niet projectontwikkelaar EuroParcs een extra verdieping op zijn betonbunker toe te staan. Een verbod op bouwen aan de kust en in het eveneens laag gelegen achterland is een kwestie van tijd, dus beter nu maar meteen ballen tonen.
Voor degenen die denken dat het allemaal zo’n vaart niet loopt, dit is wat het KNMI zegt: “De volgende generatie eilandbewoners zal terecht komen in een heel ander landschap.” Om het wat beeldender te omschrijven: half Bonaire komt onder water te staan en de andere helft wordt woestijn. Kadushi zegt daarom: Als de donder aan Tafel!
Kadushi is het buitenbeentje van DossierKoninkrijksrelaties.nl: een stekelige rubriek die soms wel eens ‘au’ kan doen.