In de zondagse estafette-rubriek ‘Bericht uit…’ belichten columnisten uit de Caribische delen van het Koninkrijk bij toerbeurt de kanten van hun eiland waarvan zij vinden dat die de aandacht van alle koninkrijksburgers verdienen. Vandaag komt het bericht uit Sint Eustatius.
Kritisch omdat het nodig is
Door Mia van Deelen
Het zal een week of twee geleden zijn dat de Kadushi-boekjes na een zeereis van ongeveer een maand, hier op Sint Eustatius arriveerden. Ik had er een aantal gekregen om weg te geven als presentje, natuurlijk onder het aangeven dat ook ik zo hier en daar een bijdrage had geleverd. Het is een leuk en kleurrijk samenraapsel, zowel voor wat betreft de inhoud als de verscheidenheid aan columnisten. Het is bovendien leuk om het nog eens allemaal rustig de revue te laten passeren.
Een rode draad lijkt me niet moeilijk te herkennen: het ontbreekt aan een goede, gebalanceerde en vooral respectvolle communicatie tussen overheden en bevolking. Den Haag is immer arrogant en weet altijd alles beter, zonder zelfs maar de (eventueel bestaande) lokale inbreng te consulteren. En, zeker op Sint Eustatius, is de regeringscommissaris – een beetje gechargeerd gesproken – als een buikspreekpop met teksten die in Europees Nederland zijn opgetekend. Veel teksten in het boekje zijn kritisch van toon en daarop krijg ik ook opmerkingen in de trant van “zo erg is het toch niet“, “je ziet het allemaal wel erg negatief” en “er gaan toch ook wel dingen goed“. En dat zet mij dan natuurlijk ook weer aan het denken.
Maar ook als ik er wat langer over nadenk, kom ik tot de slotsom: “Nee, de columns zijn helemaal niet te negatief of te scherp”. Ze zijn in beginsel gebaseerd op waarnemingen en als het gaat om de communicatie, dan ben ik nog steeds van mening: “Die is helemaal niet goed!“. De dingen die goed gaan, zijn over het algemeen dingen die een selectief effect hebben, namelijk ten goede komen aan de kleine groep mensen die het toch al wel goed heeft. Of die het beleid van Europees Nederland uitdragen.
Neem nu de ferry: een Nederlands verzinsel en dus moet er goed nieuws over komen. De reizigersaantallen zijn echter bedroevend laag (voor zover ik kan waarnemen als ik geregeld uitkijk over de haven bij vertrek of aankomst van de boot), want de lokale overheid geeft natuurlijk hierover geen cijfers vrij. De ferry mag immers niet mislukken. Als ik deel zou uitmaken van de lokale Rekenkamer dan zou ik daar wel een onderzoek naar willen doen.
Nog een voorbeeld van een potentieel Rekenkamer-onderzoek? De investeringen ten behoeve van het Golden Rock resort! Ontbrekende (of achteraf passend gemaakte) vergunningen voor het bouwrijp maken van het perceel en wat er verder zoals allemaal gebeurt in die hoek van het eiland. Aanleg van paden naar de zee, zonder in- of toestemming van Stenapa of Rijkswaterstaat. Handhaving in brede zin betreft alleen maar gewone burgers en hun gewone activiteiten of verbouwingen, niet de grote mannen met het grote geld. Maar daar mag je niet over praten, want dan verstoor je het “heilige” beeld dat de regeringscommissaris graag ophangt voor de buitenwereld (en voor Den Haag).
Eenmaal weer terug in Den Haag – na haar ontdekkingsreis in de West – deed de nieuw aangetreden staatssecretaris de verheugende mededeling dat er bovenop de 30 miljoen euro die het kabinet al extra heeft uitgetrokken, nog eens 5 miljoen euro extra komt voor de 3 BES-eilanden. Dat is dus nog geen 2 miljoen euro per eiland. Allemaal natuurlijk heel welkom, maar een respectvol gesprek in twee richtingen (waarbij de bevolking dus werkelijk eens wordt geconsulteerd over de toekomst van het eiland), is vooralsnog te veel gevraagd.
Wellicht is daar niet zozeer een potje met geld voor nodig, maar serieuze gesprekken over – bij wijze van een ander voorbeeld – een nieuw en goed geoutilleerd ziekenhuis. Het is bij het ministerie van VWS heus wel bekend dat de gezondheidssituatie op het eiland (met ZVK aan het roer) één grote Augiasstal betreft die nodig eens moet worden schoongespoten. Het lijkt echter wel of ook dat ministerie meer te verbergen heeft dan goed voor ons is. Maar ja, het betreft slechts tweederangs Nederlanders die electoraal maar weinig gewicht in de schaal leggen, dus waar zullen we ons druk om maken…
Maar goed, ik moet natuurlijk ook blij zijn, want de armoede wordt verder bestreden. Waarom komt nu eens niemand met het voorstel om – bij wijze van pilotproject – de bewoners van Sint Eustatius te voorzien van een gegarandeerd en voorwaardenvrij basisinkomen met een gelijktijdige afschaffing van een heel trosje uitkeringen die dan niet meer nodig zijn? Voorwaar een uitkomst en een efficiencyslag in het SZW-domein. Misschien dat iemand deze handschoen eens kan oppakken en het niet wordt afgedaan met een niet nader onderbouwd “te duur”.