In de zondagse estafette-rubriek ‘Bericht uit…’ belichten columnisten uit de Caribische delen van het Koninkrijk bij toerbeurt de kanten van hun eiland waarvan zij vinden dat die de aandacht van alle koninkrijksburgers verdienen. Vandaag maakt Anouk Balentina, wetgevingsjurist te Aruba, haar debuut.
De koek is op
Door Anouk Balentina
Aruba behoort tot een van de meest intensieve toerisme-georiënteerde eilandeconomieën ter wereld. Dat een eenzijdig toerisme-afhankelijk model nadelen heeft is allang bekend. We horen de laatste tijd in dit kader vaak kreten als: duurzame ontwikkeling, people planet profit en carrying capacity. Tijdens een VN-conferentie van 1987 werd het begrip ‘duurzame ontwikkeling’ in het Brundtland-rapport omschreven als: “Een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder de mogelijkheden voor toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen.”
Gesteld kan worden dat waar mens (people), milieu (planet) en economie (profit/prosperity) met elkaar in balans zijn, van duurzame ontwikkeling sprake is. Als alleen economische activiteiten, zoals toerisme, de prioriteit krijgen, worden mens en milieu hiervan de dupe, bijvoorbeeld door slechte arbeidsomstandigheden of vernietiging van de natuur. Het maximum aantal toeristen dat een gebied aan kan zonder dat dit negatieve gevolgen heeft voor het milieu, de plaatselijke bevolking of de kwaliteit van het toerismeproduct zelf, heet de carrying capacity. In Aruba een al jaren gepasseerd station.
Al in 2008 is een wetenschappelijk rapport over toerisme verschenen waarin de carrying capacity van het eiland is onderzocht en aanbevelingen zijn gedaan om het toerisme duurzamer te maken. Verdere groei moet komen uit hogere toegevoegde waarde en productiviteit (kwalitatief) in plaats vanuit voortdurende toename van het volume (kwantitatief). Conform de duurzaamheidstheorieën is ons huidig toeristisch model dus niet duurzaam. De minister belast met duurzame ontwikkeling is tevens die van economische zaken. Wat betekent dit nu voor hem? Als hij zijn werk goed wil doen dan toetst hij alle toeristische initiatieven en projecten of deze naast economische relevantie ook duurzaam zijn. Na een dip door de coronapandemie laat het Arubaanse toerisme weer een stijgende lijn zien.
Het regeerprogramma zegt over toerisme meer vliegverbindingen te willen aanboren. Bovendien openen de komende jaren diverse hotels met duizenden extra kamers die gevuld moeten worden met toeristen. Zo wordt te Seroe Colorado een megahotel van 600 kamers gebouwd met nog eens 300 kamers in een tweede fase. De haven van Oranjestad wordt uitgebaggerd om nog grotere cruiseschepen te kunnen ontvangen.
Echter, door op korte termijn veel winst te willen boeken, wordt toerisme op de lange termijn niet meer mogelijk. Toerisme is namelijk afhankelijk van een mooie natuur, een schone lucht en schoon zeewater. Al die toeristen moeten de basisvoorzieningen hebben en krijgen. De laatste tijd zijn grote barsten in die basisvoorzieningen zichtbaar geworden. Een toenemende hoeveelheid afvalwater die op dit moment niet afdoende verwerkt kan worden, waardoor problemen als milieu-, watervervuiling en besmetting ontstaan en zelfs dreigen uit te breiden indien er niet tijdig beleidsverandering komt. Het Carmabi-rapport van 2019 spreekt voor zichzelf.
Hebben we genoeg geld om dit allemaal snel op te lossen? Nog daargelaten of wij wel voldoende mensen hebben om al die nieuwe toeristen te kunnen ontvangen en verzorgen. Uitbreiding met buitenlandse werkkrachten brengt ook weer problemen met zich mee zoals leefruimte, infrastructuur, sociale voorzieningen en vangnetten.
Helaas zien we dat diverse deskundigenrapporten in de onderste la zijn verdwenen en er toch steeds gekozen wordt voor expansie. Het zou de minister van economische zaken en duurzame ontwikkeling, samen met die van toerisme, sieren als al die vele rapporten weer boven water worden gehaald en deze ook daadwerkelijk uit te voeren. Als zij het namelijk niet doen dan zullen de bewoners van Aruba het uiteindelijk zelf doen. Concrete voorbeelden zijn de recente rechtszaken over toeristische ontwikkelingsprojecten waarbij de rechter de bewoners het voordeel van de twijfel geeft.