In de zondagse estafette-rubriek ‘Bericht uit…’ belichten columnisten uit de Caribische delen van het Koninkrijk bij toerbeurt de kanten van hun eiland waarvan zij vinden dat die de aandacht van alle koninkrijksburgers verdienen. Vandaag komt het bericht uit Bonaire.
De blauwe ambities
Door Burney el Hage
In 2013 heeft de geestesvader van de Blauwe Economie, de heer Gunter Pauli, in opdracht van het toenmalige bestuurscollege van Bonaire een plan opgesteld om te komen tot een Blauwe Economie. In dezelfde periode heeft Gunter Pauli voor het Canarische eiland El Hierro eenzelfde opdracht uitgevoerd. Op Bonaire is dit plan bekend als het Gunter Pauli-rapport of als ‘A PORTOFOLIO OF OPORTUNITIES FOR BONAIRE’ (The identification of initiatives that will put the island on a development path with economic, social and environmental sustainability while building on its traditions, culture and biodiversity).
Dit plan bevat concrete actiepunten waarmee aan de slag had moeten worden gegaan.We zijn nu 8 jaar verder en helaas is er in de praktijk vrijwel niets van dit plan uitgevoerd. Wel zijn er vele rapporten geproduceerd waarin problemen en uitdagingen welke deze transitie met zich meebrengt, uitgebreid zijn beschreven. Maar er zijn geen concrete resultaten geboekt. Een voorbeeld: één van de actiepunten van het Bonairiaanse plan betreft de ‘loslopend vee- problematiek’ en staat als volgt beschreven in het rapport van Gunter Pauli:
“Goats: An Engine of Growth in the Bonaire Economy with short term implications: An estimated 30,000 goats, 10,000 sheep and 1,000 donkeys roam freely on Bonaire, and stress out vegetation. Based on the experience of El Hierro (Spain) a $50 million annual industry could be created based on a 4-pronged strategy:
(1) genetic improvement; (2) local feed; (3) creation of value added; and, (4) the provision of water sanitation and energy. This could shift the presence of animals with a legacy on Bonaire but perceived as a problem into an engine of the local economy.
A rigid implementation of these four points likely secures that: (1) all animals are fenced; (2) vegetation bounces back; (3) local jobs are generated and, (4) local quality food is available at lower cost than imports, while opening a few exclusive export opportunities.”
Ook dit onderdeel is uitgebreid onderzocht maar nog steeds lopen en grazen de geiten, ezels (en in mindere mate schapen) vrijelijk rond. Mijn uitnodiging aan eenieder, om via onder andere deze link, https://medium.com/age-of-awareness/heroes-of-el-hierro-part-ii-f5a25937a21b, het eiland El Hierro te vergelijken met Bonaire qua blauwe agenda. El Hierro is in 8 jaar, want ook voor dit eiland schreef Gunter Pauli een actieprogramma, vele stappen verder dan Bonaire in verduurzaming en heeft het plan ook voortvarender ter hand genomen. Zoals Bonaire heeft (had) El Hierro niet de financiële middelen om te investeren in verduurzaming. Het geld komt uit Spanje en de Europese Gemeenschap (dus ook uit Nederland).
Het thema van dit artikel valt qua timing samen met de klimaattop in Glasgow, maar is los daarvan eigenlijk altijd relevant. Ik ben blij met de vele goede bedoelingen die naar voren komen tijdens zo’n top, maar het echte besef is er volgens mij nog niet. Het besef dat je niet alleen agenda’s moet opstellen, maar ook financiering moet hebben voor concrete investeringen in verduurzaming, is er nog onvoldoende. Verduurzaming kost nou eenmaal geld en meestal veel geld.
Voor Bonaire blijft een ‘blauwe economie’ voorlopig nog een ambitie. Ooit waren we voorloper op het gebied van groene energie, maar ondertussen zijn wij achterop geraakt. Door gebrek aan nieuwe investeringen is het aandeel aan groene energie gedaald van rond de 40% naar onder 20%. Voor wat betreft duurzaam toerisme is het bij (peperdure) rapporten vol goede intenties blijven steken, maar van uitvoering is weinig terecht gekomen. Bonaire kan nog steeds geen hoogwaardig toeristisch product ontwikkelen door gebrek aan investeringen in duurzame infrastructuur.
Onlangs is er in de Eilandsraad een voorstel gepresenteerd om de huidige carrental tax en stay over tax te vervangen door één flat fee toeristenheffing van USD 50 per persoon. Op dit moment betaalt een koppel om en nabij $110 voor een zevendaags verblijf op Bonaire aan deze twee belastingen. Het lijkt er dus op dat Bonaire met het nieuwe tarief een verlaging gaat doorvoeren.
Misschien is de conclusie te kort door de bocht, maar wel typerend voor de mate van besef dat er is om de echte weg van verduurzaming in te slaan. Men lijkt zich niet te realiseren dat ook de toerist toch echt zal moeten meebetalen aan de transitie naar een duurzamer toeristisch product lijkt te ontbreken. De verduurzamingsmogelijkheden zijn in kaart gebracht, onder meer in het plan van Gunter Pauli uit 2013.
Het komt nu echt aan op daadkracht en uitvoering. De ambitie hebben wij wel, maar het urgentie-besef, de middelen en de implementatiecapaciteit blijven daar ver bij achter. De weg naar de hemel is geplaveid met goede intenties. In het Nederlands is het gelukkig de weg naar de hemel en niet naar de hel zoals in de Engelse variant van dit gezegde.