Oranjestad – De economie van Aruba herstelt zo snel dat de overheid de in het kader van de coronacrisis genomen steunmaatregelen al op korte termijn kan beëindigen, aldus het College financieel toezicht. Ook moet Aruba in staat worden geacht reeds volgend jaar begrotingsevenwicht te bereiken zodat in de jaren daarna de overheidsschuld kan worden teruggebracht. Die bedraagt op dit moiment 5,6 miljard gulden.
CAft: “Zo snel als mogelijk een begroting van Aruba”
Oranjestad – De economie van Aruba herstelt voorspoedig. Het aantal mensen en bedrijven dat een beroep doet op de steunmaatregelen neemt af. Het College Aruba financieel toezicht (CAft) gaat daarom uit van een beëindiging van deze maatregelen in het vierde kwartaal van 2021. De ontwerpbegroting 2022 heeft het CAft nog niet ontvangen. Het is noodzakelijk dat Aruba maatregelen treft om in 2022 een begrotingsevenwicht te realiseren, zodat in de jaren daaropvolgend gestart kan worden met de aflossing van de overheidsschuld, die vóór de coronacrisis al heel hoog was. Het CAft roept de regering op om zo spoedig mogelijk de ontwerpbegroting op te stellen, zodat deze voor 15 december dit jaar vastgesteld kan worden.
Ontwerpbegroting 2022
De ontwerpbegroting 2022 had volgens de Staatsregeling van Aruba op 1 september moeten worden aangeboden aan de Staten. Dit is tot op heden nog niet gebeurd. Het CAft benadrukt het belang van het tijdig vaststellen van een begroting. Met het herstel van het toerisme trekt ook de economie weer aan. Aruba gaat uit van een economische groei van 13,9 procent voor 2021 en bij sommige sectoren zijn al personeelstekorten zichtbaar. Daarom dringt het CAft aan om op de kortst mogelijke termijn over te gaan tot een beëindiging van de loonsteun. Ook is het van belang om de te veel betaalde loonkostensubsidies zo snel als mogelijk terug te vorderen.
De overheidsschuld van Aruba bedraagt nu AWG 5,6 miljard. Om de overheidsschuld niet verder te laten oplopen is – om te beginnen – een begrotingsevenwicht voor het begrotingsjaar 2022 noodzakelijk. Daarom is het van belang dat, naast het stimuleren van economisch herstel, de nieuwe regering ook kostenbesparende maatregelen neemt. De hervormingen vanuit de uitvoeringsagenda moeten bijdragen aan het verbeteren van de overheidsfinanciën en het verlagen van de overheidsschuld. Het CAft roept de regering op om in de ontwerpbegroting een meerjarenplanning op te nemen en inzichtelijk te maken wat de hervormingen beogen op te leveren.
Schuldhoudbaarheid
Aruba staat voor een grote uitdaging om de overheidsschuld te verminderen en zo snel mogelijk naar een houdbaar niveau te brengen. Aruba moet zo snel als mogelijk een overschot te realiseren, omdat dit de enige manier is om de nominale schuld en de daarmee samenhangende rentelasten te verlagen. Zo betaalt Aruba nu jaarlijks 5% van het bbp aan rente. Dit gaat ten koste van andere uitgaven op de begroting, zoals uitgaven aan het onderwijs of armoedebestrijding. Verder benadrukt het CAft het belang om vanaf 2023 een 1% financieringsoverschot te realiseren.
Hervormingen
Hervormingen zoals overeengekomen in het landspakket zijn essentieel om de economische groei aan te jagen. De costs of doing business en de administratieve lasten moeten naar beneden. Belangrijk is een integrale belastinghervorming met een nadruk op simplificering. Opeenstapeling van wetgeving heeft gezorgd voor een complex stelsel met een groot aantal aftrekposten, vrijstellingen en uitzonderingen. Dit verhoogt de administratieve last voor werkgevers en de belastingdienst en bemoeilijkt vereenvoudiging en automatisering. Digitalisering en gegevensuitwisseling tussen verschillende overheidsdiensten zullen de slagkracht van de belastingdienst versterken en daarmee de compliance verhogen. Ook hervormingen in de sociale zekerheid en zorg zijn noodzakelijk om de houdbaarheid van dit stelsel te garanderen. Het is van het grootste belang om op de korte termijn besparingen in de AZV-zorg door te voeren als eerste stap richting houdbare zorg. Het CAft bracht op 28 en 29 oktober een bezoek aan Aruba. Er zijn gesprekken gevoerd met onder andere de Gouverneur, de minister van Financiën en Cultuur, de ministerraad en de Statencommissie Financiën, Overheidsorganisatie, Cultuur en Sport (CFOCS). Daarnaast heeft het CAft bezoeken gebracht aan de Centrale Bank van Aruba (CBA), de Sociale Verzekeringsbank (SVb) en de Aruba Hotel and Tourism Association (AHATA). Voorafgaand aan deze collegereis bracht de voorzitter een bezoek aan het nationaal park Arikok. Hij werd daarbij geïnformeerd over de uitdagingen van natuurbeheer en de economische potentie van dit park voor het toerisme.