Willemstad – Curaçao kan het voor 2022 begrote tekort van 262 miljoen gulden verkleinen, aldus het College financieel toezicht dat deze week een werkbezoek aan Willemstad heeft gebracht. Het college heeft geconstateerd dat er nog ruimte is voor verlaging van uitgaven en verhoging van inkomsten.
Via een persbericht geeft het Cft een ‘voorwaarschuwing’ dat Curaçao vanaf 2023 uit de rode cijfers dient te komen. Daartoe is het nodig dat de regering voortvarend uitvoering geeft aan de in het landspakket opgenomen hervormingen. Het college spreekt voorts zijn zorgen erover uit dat de met Nederland gemaakte afspraak over efficiencybesparingen in de zorg onvoldoende worden nagekomen.
Cft: “Het komt nu aan op de uitvoering”
Willemstad – De regering van Curaçao staat voor grote uitdagingen en kan de huidige economische opleving gebruiken om structurele verbeteringen door te voeren. Dit heeft het College financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten (Cft) in recente gesprekken met de regering van Curaçao aangegeven.
Curaçao moet zijn uitgaven beperken en de inkomsten verhogen, ook door verbeteringen bij de belastinginning. Om een verdere oploop van schulden te voorkomen is een evenwicht op de gewone dienst in 2023 noodzakelijk. De hervormingen voor het garanderen van een betaalbare zorg en sociale zekerheid moeten met voortvarendheid worden doorgevoerd. Op korte termijn worden extra bijdragen van het land aan de sociale zekerheid voorkomen. Op de middellange termijn zal Curaçao de betaalbaarheid van het sociale stelsel ook voor toekomstige generaties moeten waarborgen.
De overheidsschuld van Curaçao bedraagt op dit moment ANG 4.196 miljoen. Curaçao startte een project verhoging (belasting-)opbrengsten met als doel om de achterstand in het opleggen van aanslagen en de invordering van openstaande belastingschulden weg te werken. Dit moet leiden tot een verhoging van de belasting-compliance onder de huidige belastingplichtigen en tot hogere opbrengsten. Om een verdere oploop van de overheidsschuld te voorkomen is ook beheersing van de uitgaven noodzakelijk. Daarvoor zijn verbeteringen in de begrotings- en verantwoordingscyclus, het financieel beheer en de invulling van het aandeelhouderschap van de overheidsentiteiten noodzakelijk.
Begroting in 2022
De ontwerpbegroting voor 2022 toont een tekort van ANG 262 miljoen op de gewone dienst. De regering kan dit tekort verkleinen door de uitgaven verder te beperken en de inkomsten te verhogen. Naast compliance verhogende maatregelen is ook een belastinghervorming noodzakelijk, waarbij grondslagverbreding in combinatie met vermindering van de administratieve lasten centraal moet staan. In de ontwerpbegroting die nu in de Staten ligt is voor 2022 ook nog een dotatie aan het schommelfonds opgenomen, die niet meer nodig zal zijn. De minister van Financiën zei toe hiervoor een nota van wijziging op het ontwerp in te zullen dienen.
Sluitende gewone dienst in 2023
Om verder oplopen van de schulden te voorkomen dient de gewone dienst in 2023 sluitend te zijn. Daarvoor is uitgavenbeheersing bij alle ministeries noodzakelijk. Voor de jaren daarna zullen overschotten noodzakelijk zijn om daarmee de schuld te kunnen aflossen en invulling te geven aan de regels van tekortcompensatie zoals die zijn opgenomen in de Rijkswet financieel toezicht (Rft). Daarnaast zullen er aanvullend afspraken gemaakt moeten worden over de per 1 april 2022 aflopende liquiditeitsleningen. Afgesproken is om daar bij de vierde uitvoeringsrapportage van 2021 op terug te komen waaruit onder andere moet blijken wat het feitelijke tekort in 2021 zal zijn.
Gerichte investeringen noodzakelijk
Curaçao heeft te maken met langjarige economische teruggang en is daarnaast hard geraakt door de coronapandemie. In de tweede helft van 2021 is een duidelijke opleving van de economie zichtbaar, met name in de hospitality/toerismesector. Volgens de laatste verwachting zal de Curaçaose economie volgend jaar met 6,2% groeien. Het is van groot belang dat de financiële huishouding van de overheid na de crisis op orde komt en dat de economie van Curaçao gaat groeien. Economische hervormingen, belastinghervorming en uitgavenbeheersing zijn daarbij cruciaal.
Curaçao kan ten opzichte van andere Caribische landen een voorsprong creëren door uitvoering te geven aan de in het landspakket opgenomen maatregelen en hervormingen. Ook gerichte investeringen in deze fase van de crisis zullen hieraan bijdragen. Er moet gekeken worden hoe de komende tijd, ook in overleg met Nederland, hier middelen voor vrijgespeeld kunnen worden.
Risico’s bij besparingen in de zorg en sociale zekerheid
De sociale zekerheid en zorg vormen een belangrijk deel van de overheidsbegroting. Het land betaalt jaarlijks een bijdrage van ANG 306 miljoen aan de sociale fondsen en moet tekorten in het schommelfonds aanvullen. Door de regering zijn besluiten genomen waarmee in 2022 en 2023 tekorten in het schommelfonds moeten worden voorkomen. Deze besluiten vereisen tijdige uitvoering en strakke monitoring, en moeten worden uitgebouwd tot structurele hervormingen om de sociale zekerheid en zorg ook op langere termijn houdbaar te maken.
Het Cft heeft zijn zorgen geuit over de uitvoering van de afspraak dat de hogere exploitatielasten van het Curaçao Medical Center ten opzichte van Sehos gecompenseerd worden door efficiencybesparingen in de zorg. Vooral de besparingen bij medicijnen worden niet of onvoldoende gerealiseerd. Het Cft heeft erop aangedrongen om daar dit jaar nog substantiële stappen in te zetten. Dit moet uiteindelijk leiden tot een lagere landsbijdrage van de overheid aan de sociale fondsen. Het Cft bracht van 25 tot en met 27 oktober een bezoek aan Curaçao en voerde gesprekken met de Gouverneur, de minister van Financiën, de minister van Gezondheid, Natuur en Milieu (GMN), de Raad van Ministers, de Commissie Financiën van de Staten, de Algemene Rekenkamer Curaçao (ARC), de Belastingdienst en de Sociale Verzekeringsbank (SVB).