In de zondagse estafette-rubriek ‘Bericht uit…’ belichten columnisten uit de Caribische delen van het Koninkrijk bij toerbeurt de kanten van hun eiland waarvan zij vinden dat die de aandacht van alle koninkrijksburgers verdienen. Vandaag komt het bericht uit Bonaire.
“Hoe is het op Bonaire?”
Door Burney el Hage
Vandaag 10 oktober 2021 is het precies 11 jaar na ‘10-10-10’. Bonaire is 11 jaar als bijzondere gemeente, onderdeel van Nederland en Nederland bestaat 11 jaar ook uit een Caribisch deel. “Hoe is op Bonaire?” is de meest gestelde vraag aan de Bonairiaan. Over het algemeen een oprechte vraag. Maar bij enkelingen sluipt binnen deze vraagstelling bovenal een verwachting die minder positief is. Een verwachting dat de Bonairiaan er niet beter op is geworden na 10-10-10. En als het antwoord geklaag bevat dan is de reactie al snel: “Jullie wilden toch zo graag onderdeel van Nederland worden?”
11 jaar na 10-10-10, hoe is het op Bonaire? Natuurlijk heeft iedereen een eigen ervaring en een mening. In de hedendaagse beleving is Bonaire toch een stukje ‘bijzonder Nederland’. Nederland heeft ondanks de pandemie, een in de kern goede en groeiende economie, zo ook Bonaire. Nederland heeft een schreeuwend tekort aan woningen, zo ook Bonaire. In Nederland is armoedebestrijding een grote uitdaging, zo ook in Bonaire, weliswaar met de kanttekening dat de armoedeproblematiek op Bonaire van een andere orde is. In Nederland is het vertrouwen in politiek zwaar gekelderd, zo ook in Bonaire. In Nederland zijn de wegen mooi verhard, nee, dat is zeker niet zo in Bonaire. De slechte staat waarin de wegen op Bonaire verkeren is overigens wel een voorbeeld dat illustreert dat Bonaire toch bijzonder Nederland is. Het geld is er namelijk wel, maar door bureaucratie, besluiteloosheid en knulligheid vordert de verbetering en verharding van de wegen te traag.
“Hoe is het op Bonaire?”, is ook de vraag die Arubanen en Curaçaoënaars vaak aan de Bonairiaan stellen. Zeker uit oprechte belangstelling, maar vooral ook omdat in hun perceptie het er op Bonaire veel voorspoediger aan toegaat dan op Aruba en Curaçao. De 12.5% crisisheffingen op de ambtenarensalarissen en de zware en pijnlijke hervormingsmaatregelen die daar (zullen gaan) gelden, gelden op Bonaire niet (Bonaire is namelijk Nederland). Het is opvallend dat er een stijging is van het aantal Arubanen en Curaçaoënaars die serieus overwegen om naar Bonaire te emigreren. De toename van het inwonertal op Bonaire bestaat nu al voornamelijk uit immigratie vanuit Curaçao. Dat de wegen in zeer slechte staat verkeren, dat er serieuze armoede heerst, de kosten van levensonderhoud hoog zijn en het zeer moeilijk is om aan een fatsoenlijke betaalbare woning te komen, nemen ze klaarblijkelijk op de koop toe. “Jullie hebben tenminste stabiliteit, de financiën en het bestuur redelijk op orde en vooruitzicht en hoop op verbetering”, is de vaak gehoorde argumentatie.
Bonaire, zo ook Saba en Statia, ontleent zijn status en bestaan aan de Grondwet. Artikel 132a lid 1 van de Grondwet stelt dat bij de wet in het Caribisch deel van Nederland andere territoriale openbare lichamen dan provincies en gemeenten kunnen worden ingesteld en opgeheven. Artikel 132a lid 4 stelt dat voor deze openbare lichamen regels kunnen worden gesteld en andere specifieke maatregelen worden getroffen met het oog op bijzondere omstandigheden waardoor deze openbare lichamen zich wezenlijk onderscheiden van het Europese deel van Nederland. Verder worden de inwoners van Bonaire, als burgers van Nederland, beschermd door de Grondwet. Goede uitgangspunten die inderdaad kansen bieden.
“Hoe is het op Bonaire?”, het antwoord van een Bonairiaan werkt niet altijd in zijn voordeel. Met name niet voor een juist accent op de armoedeproblematiek en de hoge kosten van levensonderhoud. De Bonairiaan is een bijzonder mens. De Bonairiaan klaagt niet snel, is bescheiden, trots op zijn eiland, dankbaar voor wat hij wel heeft en beschikt bovenal over een rotsvaste hoop op betere tijden. Als je de geboren Bonairiaan vraagt “Hoe het is op Bonaire?”, krijgt je toch meestal hetzelfde antwoord als voor 10-10-10, namelijk, “Het gaat goed op Bonaire”. Bonaire is nu 11 jaar onderdeel van het Nederlands Staatsbestel. Saillant detail hierbij is dat de heer Mark Rutte ook precies 11 jaar minister-president van Nederland is. Sinds 14 oktober 2010 kent Bonaire dus een en dezelfde persoon als minister-president.
In het rapport van I&O-Research, gemaakt in opdracht van TROUW, 8 oktober 2020, staat o.a. het volgende over de minister-president: “Mark Rutte is op woensdag 14 oktober tien jaar premier en hij geniet meer gezag en waardering dan ooit. Vooral dankzij zijn leiderschap tijdens de coronacrisis. De kernwoorden die mensen van toepassing vinden op Rutte zijn: stabiliteit, rust, standvastig, verbindend en economische welvaart. Kritiek is er ook. Veel mensen herinneren zich beloften van Rutte die hij niet heeft ingelost, hij houdt blunderende ministers te lang de hand boven het hoofd en heeft te weinig oog voor de zwakkeren en te veel voor multinationals”.
“Hoe is het op Bonaire?”, Bonaire is bovenal een bijzonder stukje Nederland.