Het ene Nederland is het andere Nederland niet. Dat is deze week nog maar eens pijnlijk duidelijk geworden uit de Rijksbegroting voor 2022 en de daaropvolgende Algemene Politieke Beschouwingen in de Tweede Kamer. Ondanks de demissionaire status van het in vergaande staat van ontbinding verkerende kabinet en een fors begrotingstekort wordt er met miljarden gesmeten. De Kamer deed daar donderdagnacht na een tweedaags marathondebat een schep bovenop door via moties nog eens 2 miljard extra uit te delen. Daarbij werd gemakshalve voorbijgegaan aan de heilige regel die de Kamer zichzelf heeft opgelegd om meteen de financiële dekking van uitgaven aan te geven.
Het miljardenbal komt, zo laat het zich aanzien, alleen ten goede aan de inwoners van Europees Nederland in de vorm van compensatie voor de hogere energierekening en de zorgpremie plus de verhoging van de salarissen van zorgpersoneel en leraren. De inwoners van het Caribisch deel van het land gaan juist door toedoen van het in de Rijksbegroting vastgelegde regeringsbeleid per 1 januari heel veel meer betalen voor drinkwater en elektriciteit. En ook de subsidie voor een internetabonnement komt te vervallen. Dat is een welbewuste keuze, want – zegt het kabinet – de crisis is voorbij…
Het gevolg is dat 25.000 Bonairianen, Statianen en Sabanen er in tegenstelling tot hun 17 miljoen landgenoten van Groningen tot Maastricht flink in koopkracht op achteruitgaan. Waarmee Den Haag zijn zwart op wit staande belofte breekt de kosten van noodzakelijk levensonderhoud in Caribisch Nederland te verlagen. Kennelijk geldt het adagium ‘afspraak is afspraak’ waarmee de bestuurders op de eilanden regelmatig om de oren worden geslagen maar in één richting. Dat gaat overigens niet alleen op voor het dichten van de armoedekloof, ook aan de toezegging uit 2010 om de voorzieningen op de BES-eilanden naar een voor Nederland aanvaardbaar niveau te tillen, bestaat bij Rutte c.s. kennelijk geen actieve herinnering.
Goed daarom dat Sylvana Simons (BIJ1) het debat over de begroting aangreep om de Haagse geheugens op te frissen: “De urgentie is hoog in het Caribisch gebied, dat door Nederland gelijke behandeling wordt ontzegd, en waar we burgers laten stikken in armoede.” En zo is het. De fracties van VVD, D66, CDA, ChristenUnie, PvdA en GroenLinks (in de ogen van Kadushi de aangewezen coalitie om Nederland uit de bestuurlijk morele crisis te trekken) krijgen binnenkort de kans een einde te maken aan het onrecht dat de kabinetten Rutte I, II en III al 11 jaar uit Hollandse gierigheid in stand hebben gehouden.
Tijdens de behandeling van de begrotingen van de diverse departementen (met die van Koninkrijksrelaties in de tweede week van oktober als eerste) kunnen moties worden ingediend om bijvoorbeeld het minimumloon en daarmee de onderstand te verhogen, de kinderopvang gratis te maken en een volwaardige kinderbijslag te introduceren, een vorm van WW in te voeren, het verduurzamingsplan van WEB Bonaire te omarmen (waardoor het elektriciteitstarief met 50% kan dalen), de bibliotheken aan de wet te laten voldoen en om te bouwen tot kenniscentra (en niet eerst weer een onderzoek en een werkgroep), het opknappen van het wegennet tijdelijk tot rijkstaak te verheffen, eindelijk de knoop door te hakken vliegen tussen de eilanden betaalbaar te maken en alle gelijke behandelingswetten onverkort van toepassing te verklaren op heel Nederland, dus ook Caribisch Nederland.
Dat alles vergt bij elkaar slechts een fractie van de miljarden waarmee de Kamer bij de start van het nieuwe parlementaire jaar strooide.
Kadushi is het buitenbeentje van DossierKoninkrijksrelaties.nl: een stekelige rubriek die soms wel eens ‘au’ kan doen.