Voorzitter Charetti America van de Staten van Curaçao pleit voor een nieuwe basis voor het Koninkrijk. Zij deed dat in haar toespraak bij de opening van het Interparlementair Koninkrijksrelaties dat deze week op Bonaire wordt gehouden:
Ik wil mijn dankbaarheid uiten aan de organisatie van dit IPKO voor jullie inzet en het mogelijk maken van deze bijeenkomst onder bijzondere omstandigheden. Dit is mijn tweede bezoek aan Bonaire dit jaar en uw ontvangst geeft mij weer een thuisgevoel.
Collega’s uit Aruba, Nederland, en Sint Maarten, voor vele van jullie is mijn gezicht ook nieuw, dit is namelijk mijn eerste IPKO, maar ook politiek is vrij nieuw voor mij. Ik kijk ernaar uit om een ervaring rijker uit deze IPKO te komen. De afgelopen maanden heb ik me als voorbereiding verdiept in de verschillende thema’s die straks aan de orde komen en thema’s die al behandeld werden in vorige IPKO’s.
Ik vind deze bijeenkomst vooral bijzonder omdat we als mensen samenkomen, zoekend naar gezamenlijke oplossingen. Niet achter emails, whatsapp, telefoongesprekken of moties, maar persoonlijk contact met misschien straks ook persoonlijke relaties en wie weet vriendschappen.
In de verslagen van de vorige IPKO’s kwam ik telkens weer de vraag tegen: hoe kunnen we beter samenwerken, of wat moet er veranderen om de onderlinge relaties te verbeteren. Soms is het antwoord simpel. Gewoon te vinden bij het begin. Wat is de oorsprong van ons Koninkrijk? Waarom zitten we samen? Wat is de basis van deze unie? Kunnen we daar iets veranderen?
Geef het Koninkrijk een nieuwe basis. We leven niet meer in de tijd waar we een Curaçaose zoon zouden kunnen uithuwelijken aan een Nederlandse dochter, dus huwelijk kan de nieuwe basis niet zijn. Maar vriendschap is wel een optie. Vriendschap moet de nieuwe basis worden van ons Koninkrijk. Je probeert je vriend niet te veranderen, je hoeft het ook niet altijd eens te zijn met elkaar, maar je respecteert elkaar, je luistert naar elkaar, en je weet wat je aan een vriend hebt. En vriendschap kijkt niet naar de verschillen.
Geen enkel land binnen ons Koninkrijk is hetzelfde. Als ik Aruba bezoek, valt het mij altijd op hoe patriottisch de inwoners zijn. Alhoewel men ook daar Papiamentu spreekt, is de intonatie en boodschap anders. Ik heb een stukje Aruba in mij, en nee het is niet de Saco Felipe of pan bati die ik altijd eet als ik daar ben. Mijn familie heeft vrienden in Aruba die altijd voor ons klaarstaan en die wij een warm hart toedragen. Vrienden die familie zijn geworden. Niet alleen mijn familie, maar velen in Curaçao getuigen van deze band, vers in mijn geheugen is nog steeds de steun die we van Aruba kregen met het opnemen van covidpatiënten. Nogmaals bedankt.
Maar dat gevoel heb ik ook met Sint Maarten. Mijn vorige functie gaf me de mogelijkheid om regelmatig naar Sint Maarten te reizen. Een trots volk met een enorme veerkracht. Als je ziet hoe ze telkens weer opstaan na een orkaanseizoen of tegenslag. Zeker een bron van inspiratie dat we niet moeten onderschatten. Mijn vrienden in Sint Maarten nemen geen blad voor de mond, ze zeggen het zoals ze het zien. Vrienden die familie zijn geworden.
Nederland is natuurlijk groter en alhoewel ik er vaak bent geweest, kan ik niet zeggen dat ik het helemaal ken. Sinds kort moest mijn oudste dochter naar Nederland emigreren om te studeren, dus bleven we als familie een maand in Nederland om haar voor te bereiden. We besloten ook om de snelweg te vermijden om meer te zien. Wat een prachtig land. Nette straten, het lijkt wel tot in details gepland. We bezochten vrienden in Elburg, families in Groningen, een stukje van ons bleef gewoon achter in Nederland. Met zeventien miljoen inwoners is Nederland ook vanzelfsprekend de grootste donor binnen het Koninkrijk. Mijn waardering hiervoor is ook groot.
Geen enkel land binnen ons Koninkrijk is hetzelfde. Er zijn grote verschillen, maar dat maakt ons juist groter. Vriendschap is de vertaler van deze verschillen. Misschien begrijp ik niet jouw positie of stelling op bepaalde thema’s, maar vriendschap geeft mij een glimp van jouw hart en motivatie. Op het IPKO-programma is dit jaar weer ruimte gemaakt voor het thema “Betere en duurzame relaties binnen het Koninkrijk”.
Het Koninkrijk bestaat tegenwoordig uit vier autonome landen. Het is ook duidelijk dat elk land een eigen weg heeft bewandeld om deze autonomie te bereiken. De ene democratie is jonger dan de andere, en moeten allemaal de ruimte krijgen om te groeien. De autonomie van de landen zou meer gestimuleerd moeten worden, ondersteund waar nodig, maar nimmer beperkt worden.
Ondanks een relatie van meer dan 200 jaar komt het onderwerp betere relaties binnen het Koninkrijk telkens weer naar voren. De aandachtspunten gedurende de IPKO- vergaderingen die plaats hebben gevonden, zijn ook geen uitzondering hierop. Men vraagt zich af wat er onophoudelijk verkeerd gaat. Bestond er ooit een relatie tussen de landen van het Koninkrijk der Nederlanden waar wij allemaal als Nederlandse burgers trots op mogen zijn? Zijn we allemaal gelijkwaardige Nederlandse burgers? Dragen we niet allemaal een steentje bij aan het uniek en mooi maken van dit Koninkrijk? Of zijn wij zodanig gefixeerd op onze eigen belangen, dat de belangen van het Koninkrijk als geheel op de laatste plek terecht komen te staan?
Als voorbeeld kunnen we verwijzen naar de geschillenregeling. Een onderwerp waar jarenlang aan werd gewerkt en een consensus van inmiddels meer dan vijf jaar werd bereikt. Beste collega’s….. de geschillenregeling staat alweer op de agenda.
Verder heeft de COVID-19 pandemie ons geleerd, dat wij binnen het Koninkrijk nog sterker afhankelijk van elkaar kunnen zijn, dan wij ooit hebben gedacht. Het is essentieel dat wij bij voornoemde punten stilstaan. Geen enkel land binnen ons Koninkrijk is hetzelfde. Elk land binnen het Koninkrijk heeft een eigen weg te bewandelen conform zijn autonomie. Deze autonomie dient dan ook volledig gerespecteerd te worden.
Als landen binnen het Koninkrijk moeten wij op elkaar kunnen rekenen en vertrouwen. Wij zijn niet alleen en hoeven niet alleen te staan. Tevens moeten wij elkaar niet onbehoorlijk behandelen. Met andere woorden moeten wij elkaar niet als onbekenden of vijanden beschouwen. De agendapunten van het IPKO van dit jaar bieden ons wederom een gouden kans om een aanzet te doen in de juiste richting. Als we dit IPKO aangrijpen om elkaar beter te leren kennen, om te begrijpen waar we allemaal vandaan komen en vooral beslissen waar we samen naar toe willen gaan, wordt dit een geslaagd IPKO.
Misschien ben ik ambitieus of idealistisch, maar vriendschap werkt gewoon. Vriendschap is de sleutel, verdragen, moties en besluitenlijsten, zijn handig, maar niet sterker dan een vriendschappelijke band. Als volksvertegenwoordigers worden onze verantwoordelijkheden en uitdagingen met de jaren alleen maar groter en complexer. In plaats van elkaar als tegenstanders te beschouwen, laten wij samen staan als één Koninkrijk der Nederlanden, waar wij allemaal aantoonbaar gelijk zijn en van gelijke kansen kunnen genieten. Samen staan wij sterk. Wat een moment!!
Als landen bevinden wij ons momenteel in een gunstige situatie. De kracht van elk natie is zijn eenheid. Curaçao is klaar voor eenheid, als land maar ook binnen het Koninkrijk. We willen bouwen, we hebben meer te bieden dan zon en strand. Curaçao is niet te vergelijken met een gemeente. Met minder dan tweehonderdduizend inwoners hebben we een eigen haven, cultuur en de beste atleten. Onze democratie is levend en groeit gestaag. Dualisme is de nieuwe norm in ons parlement.
Wereldwijd heerst het verlangen voor een andere vorm van politiek voeren. De bevolkingen zijn op de traditionele politiek helemaal uitgekeken. Dit is het begin. Laten wij als de vertegenwoordigers van onze respectievelijke bevolkingen gebruikmaken van het momentum om te laten zien, dat het kan en dat wij een betere en duurzame relatie binnen het Koninkrijk der Nederlanden zullen verwezenlijken. Daarvoor is de wil van alle landen nodig.
Straks staan we voor grotere uitdagingen, nu is het Covid, COHO, geschillenregeling, maar straks is het besef van onze gezamenlijke geschiedenis en hoe we ermee omgang zo groot, dat we er niet meer omheen kunnen. Een nieuw struikelblok? Of een kans voor genezing, en betere diepgaande relaties? Misschien klinkt het profetisch, maar laten we nu al werken aan een sterke band die ons door alles heen zal helpen. Vriendschap gaat immers verder dan een week in Bonaire. Vrienden kunnen straks met elkaar in gesprek gaan, vragen stellen om inzicht te krijgen alvorens over te gaan tot het maken van wettelijke regelingen die over een volk spreken, maar het volk zelf niet aanspreken.
Geen enkel land binnen ons Koninkrijk is hetzelfde. Het huidige Koninkrijk van Nederland met de autonome landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten moet af van politieke ruzies en onderling wantrouwen. Vriendschap moet de nieuwe basis worden van ons Koninkrijk. Ik wens een ieder een vruchtbare tijd hier in Bonaire, en betere en duurzame relaties binnen ons Koninkrijk.