In de zondagse estafette-rubriek ‘Bericht uit…’ belichten columnisten uit de Caribische delen van het Koninkrijk bij toerbeurt de kanten van hun eiland waarvan zij vinden dat die de aandacht van alle koninkrijksburgers verdienen. Vandaag komt het bericht uit Aruba.
De Krabbenmand
Door Mireille Laclé
Een krab kruipt makkelijk uit een mand als hij er in zijn eentje in zit. Zodra er meerdere krabben in de mand zitten, hoef je de mand bij wijze van spreken niet eens af te dekken. De krab die uit de mand probeert te ontsnappen wordt, op weg omhoog, door de anderen naar beneden getrokken. Dit fenomeen staat bekend als het krabbenmandeffect.
Het krabbenmandeffect wordt als metafoor gebruikt voor de manier waarop vrouwen met elkaar omgaan, met name op de werkvloer. Alhoewel mij dit al te bekend voorkomt ben ik van mening dat dit fenomeen niet exclusief voor vrouwen opgaat. Het gaat voor iedereen op, ongeacht geslacht en ongeacht setting of groepsverband. En zeker op Aruba.
Op Aruba hebben wij het krabbenmandfenomeen naar nationaal niveau verheven. Als burgers deeluitmakend van de Arubaanse gemeenschap gedragen we ons als allemaal maar al te vaak als krabben in de krabbenmand. Verschil met de metaforische krabbenmand is dat wij een lokale variant hebben ontwikkeld. We halen elkaar niet alleen subtiel onderuit maar wij doen het openlijk en lijken elkaar ook nog eens kapot te willen maken, vooral als oneigenlijke belangen verdedigd moeten worden. Daarnaast is onze krabbenmand verziekt, politiek verziekt met fanatisme en irrationaliteit tot gevolg.
Politici, ambtenaren, rechters, officieren van justitie, de Procureur Generaal, directeuren van stichtingen en overheidsentiteiten (om maar enkelen te noemen) lopen zo allemaal het risico dat zij, simpelweg door het uitvoeren van hun werk, in onmin raken bij het ‘publiek’ (de mandgenoten) en vervolgens genadeloos worden neergehaald en afgestraft. Ze zijn vogelvrij.
De sociale media en de radio zijn populaire platformen waarop deze aanvallen worden uitgevoerd. Onder het mom van nieuws maken media er een soort tribunaal van. The court of public opinion. Met name op facebook en op de radio. Bijna elk radiostation heeft nieuws- of praatprogramma’s waar dagelijks met modder wordt gesmeten en waar je vervolgens anoniem kan inbellen om anderen vervolgens vrijwel ongecensureerd, ongefundeerd bij naam en toenaam kunt uitschelden, beschuldigen, veroordelen, beledigen, verguizen e.d. En dat met name door mensen die geen kennis van zaken hebben, compleet incompetent zijn, vaak andere (zakelijke) belangen dienen en verblindt zijn door politiek fanatisme.
Sommige mensen vinden het komisch, maar eigenlijk is het heel beschamend. Het heeft niets te maken met nieuws of journalistiek. Het is gewoon verkapte politieke propaganda en defamatie van anderen. En dat allemaal in programma’s die, wegens hun populariteit, gretig door lokale bedrijven gesponsored worden.
En niemand veroordeelt dit fenomeen. De politici niet, de burgers niet, de commercie niet, de pers niet, niemand. We houden het juist allemaal in stand, we luisteren ernaar en lachen er om. Puur leedvermaak. Het is normaal geworden. Het hoort erbij. Onderdeel van onze cultuur. En dit is slecht. Het vreet aan de fundamenten van onze maatschappij. Maar kun je eigenlijk anders verwachten van een samenleving waarvan de overgrote meerderheid een lbo of nog lager opleidingsniveau beschikt?
Welke goedopgeleide professional (met keuze opties), die naar eer en geweten het land wil dienen, zal onder dergelijke omstandigheden happig zijn om een (top)functie binnen de publieke sector, het OM, de rechterlijke macht of zelfs in de politiek te ambiëren? Mind you, als je voor een baan in de publieke sector kiest dan heb je, naast het risico om bergen bagger over je heen te krijgen, ook nog binnen je organisatie te dealen met het krabbenmandfenomeen.
Ik ben niet verbaasd dat veel landskinderen na afronding van hun opleiding of in het geheel niet terugkeren of na terugkeer, bij de eerste gelegenheid weer vertrekken, vaak zwaar teleurgesteld. Naast alle hervormingen die aanstaande zijn, moet ook de krabbenmand opgeschud worden. Iedereen uit de mand en weg met de mand. Wie weet zal dat de moeilijkste hervorming blijken, want cultuur en mentaliteit zijn lastig te veranderen.