Oranjestad – Onder de bevolking van Sint Eustatius groeit het verzet tegen opgravingen bij wat vermoedelijk een 18e eeuwse begraafplaats is van tot slaafgemaakten. De beweging Unbuntu Connected Front is een onlinepetitie gestart die in korte tijd al bijna 800 keer is getekend.
Inwoner Jan Meijer die met regelmaat politiek Den Haag wijst op misstanden op het eiland heeft namens een groep betrokken Statianen per brief aan regeringscommissaris Alida Frances protest aangetekend:
Geachte regeringscommissaris,
Samen met een groep betrokken Statianen teken ik protest aan tegen de opgravingen bij het vliegveld. Ik eis dan ook een onmiddellijke stopzetting van alle werkzaamheden tot nadere overeenstemming is bereikt over de weg voorwaarts. Die weg voorwaarts moet volgens de groep met wie ik deze brief tot u richt volgens een nader uitgewerkt plan moeten worden gevolgd; dit plan behoeft instemming van of namens de groep
betrokken Statianen met wie ik optreed, voordat de werkzaamheden kunnen worden voortgezet. Dat plan moet uw plan zijn waarbij uitvoerenden zoals Secar natuurlijk hun input leveren, maar nadrukkelijk stelt de groep dat de regeringscommissaris hierbij de hoofdverantwoordelijke is. Tijdens de voorlichtingsavond op 21 juni 2021 – waarbij slechts vragen mochten worden gesteld, geen discussies gevoerd – is immers deze verantwoordelijkheid nadrukkelijk als zodanig gedefinieerd (onder meer door uzelf).
Dit plan zal in elk geval moeten bevatten welke doelen worden nagestreefd, hoe de werkzaamheden zullen worden uitgevoerd, hoe een herbegrafenis (van de al opgegraven menselijke resten) zal worden georganiseerd en op welke wijze voorts respectvol met de gevonden menselijke resten zal worden omgegaan. Veronderstellend dat ook de hier bedoelde groep betrokken Statianen zich vertegenwoordigd weet door de Eilandsraad, behoeft het plan vooraf instemming van de Eilandsraad.
Gevoeligheden zoals die door de bevolking worden ervaren worden momenteel met voeten getreden. Zo is de Eilandsraad pas geïnformeerd nadat de opgravingswerkzaamheden al lang waren aangevangen, juist voordat een eerste persbericht het levenslicht zou aanschouwen. Het komt de groep voor dat u zich geen of in elk geval onvoldoende rekenschap heeft gegeven van de gevoelens zoals die leven op het eiland. Bovendien lijkt het ons dat u ook de wet overtreedt die stelt hoe in gevallen waarin begraven menselijke resten worden vermoed of feitelijk aangetroffen, moet worden gehandeld.
Bovendien, zo merkt de groep Statianen op, het onrecht dat de mensen indertijd is aangedaan moet niet vanzelfsprekend worden voortgezet in de tegenwoordige tijd door zonder overleg met nabestaanden (in feite alle niet van buitenaf binnengekomen Statianen) gewoon maar te handelen, graven, onderzoeken, of wat ook.
De groep betrokken Statianen overweegt nadrukkelijk dat hier niet slechts gaat over “dingen” of “spullen” maar over “mensen”, voorouders van de huidige lokale bevolking, en dat deze observatie vanaf het begin bij u bekend moet zijn geweest. Het stoort de groep dan ook zeer dat ogenschijnlijk economische motieven, gericht op bekendheid bij het bredere publiek in de Verenigde Staten en in Europa, waardoor het toerisme wellicht wordt gestimuleerd, een zwaarder gewicht in uw overwegingen heeft gekregen dan wat de lokale bevolking zoal voelt en ervaart.
Voor de goede orde: deze observatie past in een trend. Sedert de interventie van de Nederlandse overheid in het bestuur van Sint Eustatius in februari 2018 is immers nog geen enkel initiatief genomen om werkelijk in overleg te treden met de Statiaanse bevolking.
Lees hier: En wij Statianen dan?