Door Jan Meijer
Ter introductie: ik ben in Europees Nederland geboren en woon nu (de afgelopen zeven jaar) op Sin Eustatius, Caribisch Nederland. Inmiddels is mijn paspoort enkele jaren geleden vernieuwd en ik heb hier op het eiland een nieuw exemplaar gekregen, afgegeven door de Gezaghebber van Sint Eustatius. In dit paspoort staat mijn BSN niet vermeld (voor de goede orde: ik heb natuurlijk wel een BSN, eertijds sofinummer geheten).
Het is mij gebleken dat de Caribische Nederlanders (die niet eerder hebben gewoond in Europees Nederland) geen BSN hebben. Dat is soms lastig en daarom pleit ik ervoor dat Caribische Nederlanders – indien zij dit wensen – een BSN kunnen aanvragen. Aan de hand van enkele voorbeelden licht ik mijn verzoek toe.
Om te beginnen is er het voorbeeld van de (nog steeds toenemende) digitale communicatie met de overheid waarbij een DigiD benodigd is. Het is evident dat zonder BSN geen DigiD kan worden aangevraagd. Op internet zie ik informatie van de Rijksoverheid, getiteld “Hoe vraag ik een DigiD aan in Aruba, Curaçao, Sint Maarten of Bonaire?”. Als ik dit lees bekruipt mij als eerste de vraag “waarom staat Saba en Sint Eustatius niet in dit rijtje?”; op Bonaire blijkt de DigiD-balie ingericht bij het belastingkantoor Caribisch Nederland en Saba en Sint Eustatius hebben ook zo’n kantoor….
En als ik vervolgens de tekst lees dan blijkt hier vooral de AOW-genietende pensionado uit Europees Nederland geadresseerd want je moet wel beschikken over een BSN, die de autochtoon Caribische Nederlander dus niet heeft. Van zeer recente datum (feitelijk nog in ontwikkeling) is er de QR-code die moet aantonen dat de COVID19-vaccinatie is verkregen. De vaccinaties zijn geregistreerd in een centrale database van het RIVM en ook ik ben gevaccineerd en heb bij de aanvraag ervoor getekend dat ik geen bezwaar heb tegen opname van de gegevens in deze RIVM-database. Maar de vaccinatie op het eiland vond niet plaats met registratie van een BSN (dat kan ook niet als veel eilanders zo’n nummer ook niet hebben). Het inloggen bij Mijn RIVM kan echter slechts met behulp van het DigiD.
In mijnpensioenoverzicht.nl is het mogelijk om te bezien op welke pensioenuitkering(en) je recht hebt op grond van je werkzaam leven en de daarbij behorende pensioenopbouw (bij mogelijk verschillende instanties). Het beheer van deze website geschiedt door de Stichting Pensioenregister, een samenwerkingsverband tussen de Sociale Verzekeringsbank (SVB), de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars. Het Pensioenfond Caribisch Nederland (PCN) valt hier echter buiten en als belangrijkste oorzaak hiervan wordt genoemd dat de pensioenadministratie bij het PCN niet is (of: kan zijn) gebaseerd op het BSN, omdat de Caribische Nederlanders doorgaans geen BSN hebben.
Ten slotte het voorbeeld betreffende de studenten op Caribisch Nederland die na afronding van hun voortgezet onderwijs de studie willen vervolgen in Europees Nederland. Zonder BSN open je geen rekening bij een Nederlandse bank en ook de registratie bij DUO is gebaseerd op de beschikbaarheid van het BSN. In de praktijk gaan Caribisch Nederlandse studenten naar Nederland en registreren zich bij de gemeente waar ze zich zullen vestigen waarna pas het proces kan worden vervolgd met het openen van een bankrekening en de registratie bij DUO.
Het is telkens weer een uitdaging om een uitweg te vinden in het woud van catch-22 situaties (bijvoorbeeld: voor het BSN heb je een woonadres nodig, maar een woning huren gaat vaak gepaard met een borg en het geven van een incassomachtiging, maar die heb je nog niet want voor de bankrekening heb je eerst een BSN nodig…). Overigens communiceert deze student over zijn studiefinanciering met DUO. Het inloggen op de site van DUO geschiedt met Mijn DUO en je hebt hiervoor natuurlijk weer een DigiD nodig.
In mijn communicatie met de Commissie Koninkrijksrelaties heb ik al eens aandacht gevraagd voor het BSN voor Caribische Nederlanders maar tot op heden zonder succes. Wellicht is de reden gelegen in het feit dat de Commissie Binnenlandse Zaken erover gaat, en niet de Commissie Koninkrijksrelaties. Ik meen overigens dat de Nationale Ombudsman in zijn gesprek met de Commissie Koninkrijksrelaties ook aandacht heeft gevraagd voor de wenselijkheid van het BSN voor de Caribische Nederlander.
Tot slot nog een kanttekening. De verstandhouding met Nederland is er in het algemeen de laatste tijd niet beter op geworden. Op Sint Eustatius zie ik momenteel infrastructurele en administratieve projecten lopen terwijl de communicatie met de bevolking hierover minimaal is. En dat allemaal binnen de context van een interventie van de regering die al duurt vanaf februari 2018. Dat draagt natuurlijk allemaal niet bij tot een goede en begripsvolle relatie.
Tijdige en deugdelijke communicatie over de reden en aard van de eventueel benodigde aanpassingen in wetgeving en/of administraties met de bevolking (in elk geval met de Eilandsraad) lijkt me een belangrijk aspect, naast het honoreren van mijn verzoek: voor iedereen die dat wil een BSN en een DigiD-loket op de kleine bovenwindse eilanden.
Ir. J.H.T. (Jan) Meijer MBA is oud-marineofficier. Hij woont sinds 2014 op Sint Eustatius waar hij docent is.