Saba – Saba heeft 2020 afgesloten met een financieel overschot van 1,4 miljoen dollar. Dat blijkt uit de uitvoeringsrapportage over het vierde kwartaal. In de begroting was er van uitgegaan dat inkomsten en uitgaven elkaar in evenwicht zouden houden.
Het onverwachte overschot is in belangrijke mate veroorzaakte door de coronacrisis. Daardoor hebben projecten zoals onderhoudswerkzaamheden aan de luchthaven vertraging opgelopen. De inkomsten waren met 20,7 miljoen euro 1 miljoen lager dan begroot, maar de uitgaven bleven nog verder achter: in plaats van 21,7 miljoen werd 19,3 miljoen besteed.
Oordeel college financieel toezicht
Het College financieel toezicht Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Cft) heeft op 12 maart jl. de vierde uitvoeringsrapportage (UR) 2020 ontvangen. Conform de Wet financiën openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Wet FinBES) ontvangt het Cft de UR uiterlijk vier weken na afloop van elk kwartaal. De UR over het vierde kwartaal had uiterlijk 31 januari jl. ingediend moeten worden en is dus met een vertraging aangeleverd. Met deze brief ontvangt u de reactie van het Cft op de vierde UR van 2020. Bij deze UR is geen begrotingswijziging (BW) ingediend.
Oordeel
Conform artikel 15 lid 4 van de Wet FinBES is het begrotingsjaar 2020 afgesloten. Uit de UR blijkt een overschot van USD 1,4 miljoen over het gehele jaar. De goedgekeurde derde en tevens laatste BW voor 2020, ging nog uit van een sluitende begroting met een baten- en lastenniveau van USD 21,7 miljoen. Het overschot wordt met name verklaard door een lagere realisatie bij de lasten ten opzichte van de begroting.
Als gevolg van de coronacrisis is er een vertraging ontstaan in de uitvoering van verschillende projecten, zoals onderhoudswerkzaamheden bij de luchthaven. Ook middelen die in het vierde kwartaal begroot waren voor het nemen van maatregelen in verband met de coronacrisis alsmede de post voor onvoorziene kosten, zijn niet volledig aangewend.
Het Cft adviseert u om na te gaan in hoeverre de opgelopen vertraging in begrotingsjaar 2020 invloed heeft op de begrote activiteiten in 2021 en of de begroting 2021 voldoende rekening houdt met het eventueel doorschuiven van activiteiten uit 2020. Zo niet, dan dient u bij de vaststelling van de jaarrekening 2020 voldoende middelen te reserveren voor de activiteiten die in 2021 (en verder) nog noodzakelijk worden geacht.
Begrotingsuitvoering
De UR toont over geheel 2020 USD 20,7 miljoen aan baten en USD 19,3 miljoen aan lasten. De jaarrekening 2020 zal het definitieve saldo van de baten en lasten tonen.
Reguliere baten en lasten
De impact van de coronacrisis op de reguliere begrotingsuitvoering wordt in de UR duidelijk toegelicht. De UR toont zowel bij de baten als de lasten een lagere realisatie ten opzichte van de begroting. De door Saba getroffen maatregelen als gevolg van de coronacrisis hebben vooral bij de lucht- en zeehavengelden en overige toerisme gerelateerde baten, geleid tot een derving in de (eilandelijke) baten.
De staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft in verband met de coronacrisis verschillende aanvullingen op de vrije uitkering beschikbaar gesteld, voor een totaalbedrag van USD 1,2 miljoen. Het grootste deel hiervan is in november 2020 verstrekt. Hierdoor heeft het openbaar lichaam de lasten die tegenover deze middelen waren begroot niet volledig in het jaar 2020 kunnen realiseren. Saba heeft de aan deze middelen gekoppelde baten en lasten in de derde BW van 2020 verwerkt. Voor het dekken van de lasten in verband met de coronacrisis in het tweede en derde kwartaal van 2020 is met name gebruik gemaakt van de beschikbare bijzondere uitkeringen voor publieke gezondheidszorg.
De onderbesteding bij de lasten wordt ook veroorzaakt door het stopzetten van een aantal projecten en (onderhoud)werkzaamheden bij onder meer de lucht- en zeehaven, als gevolg van de coronacrisis.
Bijzondere uitkeringen
De aanwending van de bijzondere uitkeringen in 2020 (USD 7,4 miljoen) betreft voornamelijk de projecten voor kinderopvang, versterking van de bestuurskracht, publieke gezondheidszorg en herstel van infrastructuur. In de derde BW 2020 heeft het openbaar lichaam een schatting gemaakt van de verwachte aanwending in het vierde kwartaal. Echter, door een lager dan verwachte uitvoering in het vierde kwartaal valt de realisatie USD 0,4 miljoen lager uit dan begroot. De verwachting is dat deze projecten doorgang vinden in 2021.
Personeel
In de goedgekeurde begroting 2020 is USD 7,5 miljoen opgenomen voor de reguliere personeelslasten. Daarnaast zijn vanuit de bijzondere uitkeringen middelen beschikbaar voor de financiering van formatieplaatsen voor de uitvoering van verschillende projecten. De gerealiseerde personeelslasten komen over geheel 2020 uit op USD 8,6 miljoen, inclusief personeelslasten die worden gefinancierd uit de bijzondere uitkeringen. De verdeling tussen de realisatie van de personeelslasten die via de reguliere begroting worden gedekt en de personeelslasten die uit de bijzondere uitkeringen worden gefinancierd is uit de UR moeilijk te herleiden. Deze verdeling zal uit de jaarrekening moeten blijken.
Liquiditeiten
De liquiditeitspositie van Saba conform het Geïntegreerd Middelenbeheer (GMB) bedraagt ultimo december 2020 USD 56,6 miljoen. Op basis van de overzichten in de UR is USD 53,2 miljoen geoormerkt voor bijzondere uitkeringen en USD 0,4 miljoen als vrije uitkering die reeds een bestemming heeft. Hierdoor resteert een saldo van USD 3,0 miljoen aan vrij besteedbare middelen, een stijging van USD 0,2 miljoen ten opzichte van het saldo ultimo september 2020.
Bij de aanbieding van de begroting 2021 uitte u de zorg de beschikbare liquide middelen voor circa USD 0,9 miljoen te moeten aanspreken, waardoor de liquiditeitspositie van het openbaar lichaam wordt verslechterd. De gesprekken tussen het openbaar lichaam en het ministerie van BZK inzake structurele oplossingen voor de liquiditeitspositie lopen nog. Het positieve resultaat over het jaar 2020, en de toename van de vrij beschikbare liquide middelen, zorgen voor een tijdelijke buffer om de verwachte liquiditeitsontwikkelingen in het jaar 2021 op te vangen.
Financieel beheer
Bij het openbaar lichaam loopt een aantal projecten om het niveau van het financieel beheer (nog) verder te verhogen. U geeft aan dat een deel hiervan, zoals training van het personeel bij de afdeling financiën, als gevolg van de coronacrisis vertraging heeft opgelopen en in 2021 wordt gecontinueerd. Het Cft blijft graag geïnformeerd over de voortgang hiervan.
Overheidsentiteiten
Saba heeft vier deelnemingen in vennootschappen. Het Cft beschikt inmiddels van allen over de jaarrekening 2019. Op basis van artikel 9 lid 9 van de Wet FinBES ontvangt het Cft uiterlijk 1 juli 2021 de jaarrekening 2020 van deze deelnemingen. Het Cft verzoekt u om (wederom) zorg te dragen voor tijdige aanlevering hiervan.