Door Sam Jones/Caribisch Netwerk
Amsterdam – Caribisch Nederlanders die slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire, hebben de wijk genomen terug naar de eilanden. “Mensen is terreur aangedaan en vertellen me huilend dat ze terug gaan naar de eilanden”, zegt schadejurist Orlando Kadir.
Ook Lucia Martis van de Amsterdamse organisatie voor samenlevingsopbouw ProFor kent de verhalen. “Mensen zijn door de belastingdienst gebrandmerkt als fraudeur en zijn bang om nog meer in problemen te raken en vluchten naar het land van herkomst.”
Leven in angst
Naar schatting zouden zo’n 30.000 ouders in Nederland slachtoffer zijn van de onterechte beschuldiging van fraude met kinderopvangtoeslag of slachtoffer van de harde aanpak van de Belastingdienst vanaf 2013. Inmiddels heeft het kabinet de fouten erkend en zijn ontslag aangeboden, slachtoffers is een bedrag van 30.000 euro toegezegd en de schuld aan overheidsinstanties zal worden kwijtgescholden. Maar veel is nog niet zeker en de slachtoffers leven nog in angst.
Onder de slachtoffers van de toeslagenaffaire is een “onevenredig groot aantal gezinnen met een Caribische achtergrond”, zegt Orlando Kadir, letsel- en schadejurist die verschillende gedupeerden bijstaat. Volgens hem gaat het om ongeveer 8.000 Caribische Nederlanders. Sommigen nemen twee of drie extra baantjes om toch maar hun schuld terug te betalen of gaan terug naar de Antillen.
“Mensen vluchten
terug naar de Antillen”
Tahirah Kleinmoedig, Jeugdbeschermer in de regio Rijnmond, herkent de verhalen. “Veel van onze mensen zijn bang voor Jeugdzorg. Bang dat ze hun kinderen kwijt zullen raken en dan vluchten ze naar de Antillen.” Volgens haar gaat het nog maar om het topje van de ijsberg, want “we lossen onze problemen liever intern op.”
Zelfs Kleinmoedig die van Curaçao is, krijgt de verhalen niet vaak te horen. “Bijna niemand durft.” Maar omdat ze zelf ook slachtoffer is van de toeslagenaffaire vangt ze buiten haar werk om wel wat op. “Af een toe krijg je een PM of app van mensen die hulp zoeken. Dan verwijs ik ze door.”
Discriminatie
Caribische Nederlanders, Surinamers en anderen met een donkere huidskleur werden ook gediscrimineerd door de belastingdienst, stelt Kadir. “Men heeft het over ‘alles lijkt een nest Antillianen’. Ronduit racistisch.”
Advocaat Khadija Bozia die zo’n 30 gedupeerden – onder wie ook Caribische Nederlanders – onder haar hoede heeft, volgt de ontwikkelingen in de langslepende affaire al jaren. “Rond 5 december hadden ambtenaren het niet over ‘pakjesdag’ maar ‘af-pakjesdag’ en ze hebben het over ‘zwartjes’ als ze Antillianen bedoelen. Dat is een grove vorm van discriminatie,” zegt Bozia. “Als je ziet wat het met mensen heeft gedaan. Mensen zijn ten onrechte kapot gemaakt en financieel en emotioneel beschadigd. Het vertrouwen in de overheid is aangetast”, zegt de advocaat.
Vernederd
Kleinmoedig voelt zichzelf ook geminacht en vernederd. “Ze willen hun dossier maar ze kunnen er toch niets mee”, citeert ze de belastingdienst. “Ik werd als crimineel behandeld. Twee bewakers achter me aan toen ik mijn dossier ging ophalen bij de belastingdienst.” Ze is nog ziedend als ze haar verhaal vertelt.
“We zullen niet snel onze vuile was buiten zetten. We proberen alles om het intern op te lossen”, zegt Kleinmoedig. Kadir merkt dezelfde houding bij veel van zijn Caribische cliënten: “Het is je overkomen. Het is een schande. Hou het klein. Misschien gaat het dan vanzelf wel over.”
Verkeerde pad
De Nederlandse regering komt gedupeerden dan wel tegemoet, maar de particuliere schuldeisers staan inmiddels voor de deur. De schulden die de slachtoffers hebben, variëren van 30.000 tot 200.00 euro. Letsel- en schadejurist Kadir: “Twintig procent van de gedupeerden heeft een schuld van 30.000 tot 35.000 euro en maar liefs tachtig procent van 130.000 tot 200.00 euro.”
Martis (ProFor) “In de krant staat dat je fraudeur bent, dus dan raak je in de stress, want het zijn grote bedragen.” Het gevolg is dat de rekeningen niet betaald kunnen worden, ouders hebben geen geld voor kleding voor de kinderen. “Mensen gaan het verkeerde pad op,” merkt Martis, “Ze bezorgen ‘pakketjes’ voor een klein beetje geld en ze verkopen hun lichaam, prostitutie.”
“Zoek hulp”
De materiële schade is groot en daar komt de immateriële schade dan nog bovenop. Kadir. “Die is 35.000 tot 40.000 euro. Ik ben de enige partij die dat afdwingt.” Veel Caribische slachtoffers komen er niet aan toe om die schade te claimen. Kleinmoedig vindt dat Caribisch Nederlanders zich niet moeten schamen om aan de bel te trekken. “Zit je in de shit, zoek hulp.”
Luister hier naar het verhaal van Neumine Marshall, een van de 8.000 Caribische slachtoffers van het toeslagenschandaal (Foto: Sam Jones Productions).